ใน 3 ตอนก่อน  ผมได้พูดถึงเทศกาล รถะ ยาตรา ของ ศาสนาฮินดู  สัปดาห์นี้  ผมขอเชื่อมโยงไปยังเทศกาลสำคัญที่สุดเทศกาลหนึ่งของอียิปต์โบราณ

อียิปต์โบราณที่ผมกำลังจะพูดถึงอยู่นี้  หมายถึง  อียิปต์ในช่วงเวลาเมื่อกว่า 3 พันปีเศษที่แล้ว  ซึ่งเป็นยุคอาณาจักรใหม่(NEW KINGDOM)  ขณะนั้น  อียิปต์มีเมืองหลวงอยู่ที่เมือง ธีบส์(THEBES)  หรือ เมืองลักซอร์(LUXOR)ในปัจจุบัน

(ภาพเขียนบนผนังในสุสานของฟาโรห์ KHNUMHOTEP II อายุประมาณ 1900 ปีก่อนคริสตกาล ระบุว่า  เป็นชาวฮิคโซส  ซึ่งน่าจะเป็นครั้งแรกของอียิปต์โบราณที่พูดถึงชื่อ ฮิคโซส-ภาพจากวิกิพีเดีย)  

อียิปต์สถาปนาเมืองธีบส์เป็นเมืองหลวง หลังจากที่ได้ขับไล่ผู้รุกรานที่เรียกขานกันว่า ฮิคโซส(HYKSOS)  ที่แปลว่า  “คนต่างชาติ”  ที่เข้ามายึดครองอียิปต์ในช่วง 1650 -1550 ปีก่อนคริสตกาล  และตั้งเมืองหลวงที่เมือง อาวาริส(AVARIS) ที่อยู่ทางตอนเหนือในบริเวณสามเหลี่ยมดินแดงปากแม่น้ำไนล์

จนเมื่อชนพื้นเมืองชาวอียิปต์สามารถรวมตัวกันขับไล่พวกฮิคโซส ออกไปได้  จึงเลือกที่จะสถาปนาเมืองหลวงแห่งใหม่ให้ไกลลงมาทางใต้ของประเทศ  ในกรณีที่มีผู้รุกรานกลุ่มใหม่จากทางเหนือรุกรานเข้ามาอีก  ก็จะมีระยะห่างพอสมควรที่จะตั้งรับได้

(ที่ตั้งของเมืองอาวารีส ใกล้เมือง ทานิสทางเหนือ  และ  ธีบส์ ที่อยู่ตอนกลางของอียิปต์) 

เมืองหลวงแห่งใหม่นี้  ถูกเรียกโดยชาวกรีกในเวลาต่อมาว่า   ธีบส์

เนื่องจากสภาพภูมิอากาศของอียิปต์ แตกต่างจากประเทศในยุโรป และ ประเทศในเอเชียอย่างมาก   จึงทำให้การแบ่งฤดูกาลของอียิปต์แตกต่างไปจากภูมิภาคอื่นๆทั่วโลกด้วย

อียิปต์แบ่งฤดูกาลออกเป็น 3 ฤดู  เริ่มต้นด้วย ฤดูน้ำท่วม (AKHET)   ฤดูเพาะปลูก(PERET)  และ ฤดูเก็บเกี่ยว (SHEMU) แต่ละฤดูกาลจะกินเวลาประมาณ 4 เดือน

แต่ละฤดูกาล จะมีผลกระทบอย่างมากต่อวิถีชีวิตของผู้คนที่อาศัยอยู่สองฝั่งแม่น้ำไนล์

นักโบราณคดีเชื่อว่า  พีระมิดที่กีซ่า หรือ สิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่อื่นๆ  มักจะสร้างขึ้นในช่วงฤดูน้ำท่วม   เพราะเป็นช่วงที่ชาวไร่ชาวนาไม่สามารถประกอบอาชีพของตนเองได้  ฟาโรห์จึงให้แรงงานที่กำลังว่างงานเหล่านี้มาช่วยสร้างพีระมิดของพระองค์

ซึ่งเป็นข้อโต้แย้งต่อข้อสันนิษฐานก่อนหน้านี้ว่า  ฟาโรห์ใช้แรงงานทาสมาสร้าง

(เทพ ฮาปี  เทพแห่งแม่น้ำไนล์ ปรากฎอยู่ข้างบัลลังก์ของฟาโรห์ มีความสำคัญมาก  เพราะเป็นผู้ชี้ชะตาความกินดีอยู่ดี หรือ การอดอยาก)

บันทึกโบราณระบุว่า   เทศกาลโอเปต(OPET) จะอยู่ในเดือนที่ 2 ของฤดูน้ำท่วม หรือ ฤดูอัคเคทที่อยู่ในช่วงเดือนมิถุนายน ถึง กันยายน  เพราะในประเทศเอธิโอเปีย และ อูกันดา ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำไนล์จะตรงกับช่วงฤดูมรสุม   ฝนจะตกหนักมากในเขตป่าดงดิบของประเทศเหล่านี้

(อียิปต์ ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย มีเพียงแม่น้ำไนล์เป็นแหล่งน้ำเพียงแหล่งเดียว  แต่ก็ให้ความทิวทัศน์ที่งดงามโรแมนติคมาก)

ฝนตกหนักในป่าดงดิบมากเท่าไหร่  น้ำทั้งหมดจะไหลลงไปตามแม่น้ำไนล์ ที่ไหลต่อเนื่องไปออกที่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน  ในสมัยก่อนยังไม่มีเขื่อนกั้นน้ำ น้ำหลากทั้งหมดจึงไหลท่วมสองฝั่งแม่น้ำไนล์นานประมาณ 4-5 เดือน  ชาวไร่ชาวนาจึงจำต้องหยุดพักไปโดยปริยาย   เพราะไม่สามารถทำไร่ไถนาได้  

ชาวอียิปต์โบราณซึ่งอยู่ปลายแม่น้ำไนล์รู้ดีว่า  เมื่อไหร่ที่ฤดูน้ำท่วมจะมาถึง  ด้วยการสังเกตุจากดาวซิริอุส(SIRIUS) ที่จะโผล่ขึ้นมาจากขอบฟ้าด้านทิศตะวันออกเป็นหลัก

เทศกาล โอเปต คืออะไร 

(เทพอามุน-รา (ซ้ายมือ)  และ เทพีมุท (ขวามือ) ตรงกลางก็คือ ฟาโรห์ รามเซส ที่ 2)

ความหมายของเทศกาล “โอเปต” ก็คือ การกลับมาพบกัน  หรือ มาอยู่ร่วมกันอีกครั้งของเทพอามุน รา (AMUN-RA)  หรือบางครั้งก็เรียกว่า  อามุน  เฉยๆกับ มเหสีที่มีนามว่า เทพีมุท(MUT)  พูดตามภาษาปัจจุบันก็คือ  การฮันนีมูนกันนั่นเอง

ทำไม ถึงต้องมีพิธีฮันนีมูน สัปดาห์หน้า  ผมจะมาเล่าต่อครับ

ท่านที่ต้องการอ่านบทความ “ซอกซอนตะลอนไป” ย้อนหลังทั้งหมด 7 ปี  สามารถไปที่ www.whiteelephanttravel.co.th แล้วไปที่ blog  “ซอกซอนตะลอนไป” ได้ครับ