ตลอดเวลาของการเจรจากับทั้ง 3 ฝ่าย   เมาท์ แบตเทน ต้องรายงานสาระสำคัญในการเจรจา และ ผลของการเจรจาไปยังนายกรัฐมนตรี คลีเมนต์ แอทลี โดยตรงที่ลอนดอน  เพื่อให้รัฐบาลอังกฤษใช้ประกอบการตัดสินใจว่าจะเอาอย่างไรกับอินเดียต่อไป

การเจรจาเป็นไปอย่างเชื่องช้า ทว่า ร้อนรนในหัวใจ

(คานธี และ จินนาห์ – ภาพจากวิกิพีเดีย)

หลังจากเจรจากันได้ระยะหนึ่ง  เมาท์แบตเทน ก็ถาม จินนาห์อีกครั้งเป็นครั้งสุดท้าย เพื่อโน้มน้าวใจให้จินนาห์ยอมรับในแผนการไม่แยกประเทศออกไปจากอินเดีย  เมาท์แบตเทน ยังให้สัญญาว่า  หากชาวมุสลิมไม่แยกประเทศออกไป   เขาจะจัดการให้ความเป็นธรรมอย่างเท่าเทียมกันต่อชาวมุสลิม

ที่ต้องสัญญาก็เพราะ   จินนาห์มีความเชื่อว่า  อินเดียมีประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวฮินดู   หากไม่แยกประเทศออกไป  เกรงว่าชาวมุสลิมจะถูกชาวฮินดูกลืนไป  เรื่องนี้มีเหตุการณ์บางอย่างเกิดขึ้นมาก่อนที่ทำให้จินนาห์หวาดกลัว   ซึ่งผมจะเล่าให้ฟังในโอกาสถัดไปครับ 

คำตอบของ จินนาห์ ยังมั่นคง แข็งแกร่ง และ ชัดเจนไม่เปลี่ยนแปลงว่า  ไม่  

ข้อมูลบางแหล่งบอกว่า   จินนาห์ ถึงกับข่มขู่ที่ประชุม 3 ฝ่ายด้วยคำพูดประมาณว่า

 หากไม่ยอมให้มีประเทศปากีสถาน  ก็ขอให้แผ่นดินอินเดียถูกเผาจนมอดไหม้ไปเลย  

ข่าวบางกระแสที่ออกมา  และ ที่ปรากฎในภาพยนต์เรื่อง “คานธี”  ระบุว่า  คานธียอมแม้กระทั่งขอร้องจินนาห์ว่า  อย่าแยกประเทศเลย  โดยยอมแลกกับการให้จินนาห์ขึ้นดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีคนแรกของอินเดีย  ซึ่งเป็นเรื่องใหญ่มาก

เพราะเท่ากับว่า  คนมุสลิมจะขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีในประเทศที่มีชาวฮินดูเป็นคนส่วนใหญ่  แล้วประชาชนเขาจะยอมหรือ  เพราะความขัดแย้งระหว่างชาวฮินดู และ  มุสลิมไปถึงจุดที่ยากจะประนีประนอม

(ผมจะพูดถึงสาเหตุ และ เหตุการณ์ที่นำไปสู่ความขัดแย้งนี้ในตอนต่อๆไป)

(คานธี กำลังคุยปรึกษากับเนห์รู - ภาพจากวิกิพีเดีย)

แต่ข้อมูลในยุคปัจจุบันกลับพูดไปอีกทางหนึ่งว่า  คานธีวางแผนที่จะให้เนห์รูเป็นนายกฯตั้งแต่แรกแล้ว  ผลการเจรจากับจินนาห์จึงไม่เป็นผล

ความขัดแย้งดูเหมือนว่าจะไม่มีจุดรอมชอม หรือ ประนีประนอม  มีแต่จะแตกหักอย่างเดียว  

ในที่สุด  เมาท์ แบตเทน ก็รู้ว่าสิ่งที่ลอร์ด วาเวลล์ ผู้สำเร็จราชการคนก่อน เคยเตือนเขาเอาไว้ในวันแรกว่า  มันเป็นภารกิจที่ไม่มีวันสำเร็จนั้นเป็นเรื่องจริง   ความตั้งใจของเขาที่ต้องการจะยับยั้งอินเดียจากการแยกประเทศคงไม่เป็นผลแน่นอน

ซึ่งเขาหารู้ไม่ว่า  รัฐบาลอังกฤษเองก็ประเมินแล้วว่า  อินเดียไม่มีทางเป็นประเทศเดียวอีกต่อไป  แต่รัฐบาลอังกฤษก็ยังส่งเมาท์ แบตเทนไปทำการเจรจา  คงเป็นแค่ละครฉากหนึ่งเท่านั้น   

สิ่งที่ ลอร์ด เมาท์ แบตเทน รู้สึกผิดหวัง และ สิ้นหวัง  ก็คงเป็นเพราะ เขาไม่ต้องการจะได้รับการจารึกชื่อในประวัติศาสตร์ว่า  เป็นผู้สำเร็จราชการแห่งอินเดียคนสุดท้ายที่เป็นพยานในการแยกประเทศอินเดีย

เขาพยายามทำงานอย่างเต็มความสามารถแล้ว   เท่าที่อำนาจจะมี   แต่ดูเหมือนว่าจะไม่มีทางเลือกอื่นเหลือให้เขาเดินเลย

เขาได้แต่หยิบเอาแฟ้ม“ปฎิบัติการบ้านคนบ้า” (OPERATION MADHOUSE) ที่ลอร์ด วาเวลล์มอบให้มาอ่าน  เพื่อเตรียมการ และ รอเวลาว่าทางอังกฤษจะเอาอย่างไรเท่านั้น  

พบกันใหม่สัปดาห์หน้าครับ