สำหรับคนที่หลงรักงานไม้แกะสลัก  ต้องมาที่นี่ “กาดหัตถกรรมแกะสลักไม้”  ที่รวมสุดยอดช่างแกะสลักไม้ และเป็นที่รู้จักในชื่อ “กาดสล่า แม่ครูคำ” หรือ “กาดสล่าสันป่าตอง”  วิสาหกิจชุมชนที่เป็นศูนย์รวมของหมู่บ้านหัตถกรรมแกะสลักไม้  มีช่างแกะสลักเป็นจุดเด่น แต่อยู่กันอย่างกระจัดกระจายให้มารวมกัน เพื่อพัฒนาทางด้านหัตถกรรมอุตสาหกรรม ด้านการออกแบบ การผลิต และการจำหน่ายให้เป็นไปอย่างมีระบบ  มีทิศทาง โดยไม่สูญเสียวิถีชีวิตของชาวบ้าน อีกทั้ง ยังเป็นฐานการเรียนรู้เกี่ยวกับการแกะสลักไม้รูปแบบต่างๆ ด้วย

นางนันทนา เดชาวัชร์ รองประธานวิสาหกิจชุมชน “กาดสล่า แม่ครูคำ” หรือ “กาดสล่าสันป่าตอง”  กล่าวว่า “กาดสล่า แม่ครูคำ” หรือ “กาดสล่าสันป่าตอง” นั้น คำว่า “กาด” แปลว่า “ตลาด” ส่วน “สล่า” แปลว่า “ช่าง” โดยรวมจึงหมายถึง “ตลาดรวมช่าง” ตั้งขึ้นเมื่อปีพ.ศ.2547 ปัจจุบันมีสมาชิก 54 ครอบครัว   เพื่อเป็นศูนย์รวมของหมู่บ้านหัตถกรรมแกะสลักไม้ ที่มีช่างแกะสลักเป็นจุดเด่น แต่อยู่กันอย่างกระจัดกระจายให้มารวมกัน เพื่อพัฒนาทางด้านหัตถกรรมอุตสาหกรรม ด้านการออกแบบ การผลิต และการจำหน่ายให้เป็นไปอย่างมีระบบมีทิศทาง และเป็นไปตามความต้องการของตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ เพื่อรองรับการเป็นเมืองแห่ง World Handicraft Expoนอกจากนี้ ยังตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนและส่งเสริมให้สินค้าส่งขายไปทั่วประเทศ และส่งออกไปต่างประเทศ โดยที่ไม่สูญเสียวิถีชีวิตของชาวบ้าน เน้นการพัฒนาสินค้าให้ตรงกับความต้องการของผู้บริโภค เพื่อให้มีการเติบโตอย่างยั่งยืน ให้นักท่องเที่ยวมาพบเห็นการสร้างสินค้า ควบคู่ไปกับวิถีชีวิตความเป็นไป  มีเรื่องราวที่มาของสินค้าที่น่าสนใจ

ผลิตภัณฑ์ที่ “กาดสล่าสันป่าตอง” จะมี 3 ประเภท คือ ช้างมงคล ช้างลีลา และ ช้างฉลุ นอกจากนี้ ยังมีผลิตภัณฑ์ไม้แกะสลักหลากหลายรูปแบบ ทั้งที่เป็นเครื่องใช้ ชุดรับแขก สิ่งของประดับบ้าน-สถานที่ ฯลฯ ไม้ที่นิยมนำมาแกะสลัก คือ ไม้สัก เนื่องจากไม้สักเป็นไม้ที่ไม่แข็งหรืออ่อนจนเกินไป สามารถใช้เครื่องมือแกะสลักได้ง่าย มีสีและลวดลายไม้ที่สวยงาม คงทนต่อสภาพดินฟ้าอากาศ และมีรูปแบบลวดลายคงเดิมหลังการแกะสลักและทำสีแล้ว นอกจากจะเป็นแหล่งจำหน่ายไม้แกะสลักโดยตรงแล้ว กาดสล่าแห่งนี้ยังเป็นฐานการเรียนรู้เกี่ยวกับการแกะสลักไม้รูปแบบต่างๆ ด้วย

“กาดสล่าสันป่าตอง เป็นวิสาหกิจชุมชน เป็นศูนย์รวมหรือตลาดรวมช่าง โดยเฉพาะงานไม้ที่ทำกันมาตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย เรามีงานช่าง 10 หมู่รวมอยู่ที่นี่มากมาย จุดเด่นคืองานแกะสลักช้างต่างๆ ซึ่งชาวยุโรปจะชอบช้างมาก ผลิตออกมาเท่าไรก็ขายได้ นอกจากนี้ ยังมีงานเฟอร์นิเจอร์ ของตกแต่งบ้าน โดยเฉพาะงานที่ใช้ส่วนประกอบบางส่วนจากล้อเกวียน ซึ่งจะมีความแข็งแรง ทนทาน รวมถึงงานไม้อื่นๆ ซึ่งมีกลุ่มลูกค้าซื้อหาไปใช้ประดับตกแต่งสถานที่ ทั้งบ้านพัก และโรงแรม”

นางนันทนา กล่าวอีกว่า ช่วงที่ผ่านมาถือว่าวิสาหกิจฯ มีการขับเคลื่อนที่ดีมาก มีออเดอร์จากต่างประเทศเข้ามาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะจากยุโรป เช่น เยอรมนี และฝรั่งเศส นอกจากนี้ ยังส่งให้กับบ้านทวาย ภูเก็ต และลูกค้าจากตลาดจตุจักร และสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ เกือบทั่วประเทศ ทำให้สมาชิกมีรายได้สามารถเลี้ยงตัวเองได้ โดยเปิดพื้นที่ให้เช่าราว 100 กว่าห้อง เพื่อให้สมาชิกทำร้านจำหน่ายสินค้า เก็บค่าน้ำค่าไฟเพียงวันละ 20 บาทเท่านั้น  ขณะเดียวกันยังเปิด “โฮมสเตย์” เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้มีโอกาสเข้ามาสัมผัส เยี่ยมชมการผลิตด้วย ซึ่งโฮมสเตย์ของเราได้รับรางวัลมากมาย แต่ทุกอย่างมาหยุดชะงักลง เมื่อเกิดการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19

“สถานการณ์การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรนา 2019 หรือ โควิด-19  ทำให้กาดสล่าฯ วิกฤตอย่างมาก ทางวิสาหกิจชุมชนกาดสล่าฯ ต้องการความช่วยเหลือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยที่ผ่านมาเคยมีหน่วยงานเข้ามาแนะนำเรื่องการพัฒนาผลิตภัณฑ์ แต่เหมือนมาแล้วก็ไป ไม่ต่อเนื่อง ขณะเดียวกันแม้เราจะพัฒนาผลิตภัณฑ์ขึ้นมาแล้ว ก็ไม่มีตลาดรองรับ ทางเราจึงต้องการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาช่วยเรื่องตลาดด้วย อีกด้านหนึ่งคือ เรื่องการอบรมให้ความรู้ในแง่ของการตลาดออนไลน์ ที่เราไม่ถนัด เวลานี้ชาวบ้าน ผู้ประกอบการไปต่อไม่ได้ เราต้องการความช่วยเหลือเรื่องการพัฒนาที่ต่อเนื่อง และเรื่องของตลาดรองรับสินค้า

ปณิธานของเราคือ คนรุ่นพ่อแม่ทำ หรืออนุรักษ์งานฝีมือด้านนี้เอาไว้ให้กับลูกหลาน ขายสินค้าได้วันละ 1,000-2,000 บาท ก็ถือว่าโอเค เราหวังที่จะให้คนรุ่นเด็ก รุ่นหนุ่มสาว เห็นว่าตรงนี้สามารถเลี้ยงตัวได้ ไม่ต้องเข้าไปดิ้นรนทำงานใน  เขาจะได้เข้ามาสืบสานงานต่อ แต่ปรากฏว่าเวลานี้พ่อแม่ก็ไม่มีเงินเลย เขาก็ไม่อยากเรียนรู้สืบสานต่อ เพราะมองว่าไปไม่รอด เรามุ่งหวังให้พื้นที่กาดสล่าฯ เป็นจุดรองรับลูกหลานที่ตกงาน แต่พอมีโควิด-19 ปรากฏว่าที่กาดสล่าฯ ก็แย่ มีที่ขายสินค้า แต่ขายสินค้าไม่ได้ ถ้าเป็นเช่นนี้งานฝีมือเหล่านี้คงสูญหายไปแน่นอน จึงอยากให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้ามาช่วยเหลือ เพราะที่ผ่านมาเราเหมือนโดดเดี่ยว เราสู้คนเดียวไม่ได้  อยากฝากนักท่องเที่ยวหรือลูกค้าว่าตอนนี้กาดสล่าสันป่าตอง หรือกาดสล่าแม่ครูคำ กลับมาเปิดให้บริการแล้ว เราเปิดทุกวัน อยากให้แวะมาเยี่ยมชม และซื้อสินค้า เพื่อช่วยต่อลมหายใจให้กับชาวบ้าน และงานศิลปะของไทยไม่ให้สูญหาย”

“กาดสล่าสันป่าตอง”  ตั้งอยู่บริเวณตั้งแต่กิโลเมตรที่ 2.5 เขตบ้านดอนตัน หมู่ 12 บ้านกิ่วแลหลวง หมู่ 4 ตำบลยุหว่าไปจนถึงบ้านกิ่วแลน้อย หมู่ 10 ตำบลบ้านแม อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่ ประมาณกิโลเมตรที่ 5 การเดินทางใช้ถนนสาย 108 (เชียงใหม่-ฮอด) ก่อนถึงอำเภอสันป่าตองประมาณ 200 เมตร เลี้ยวขวาตรงสี่แยกคันคลองชลประทาน หน้าธนาคาร ธกส. สาขาสันป่าตอง สามารถเข้าไปศึกษารายละเอียดได้ทางเฟสบุ้ค kadsalasanpatong หรือที่เว็ปไซด์ www.kadsala.org