วันสงกรานต์ที่ผ่านมานี้ ได้ตามรอยสยามหาภูมิวัฒนธรรมจากประเพณีสรงน้ำพระที่สืบสาน วัฒนธรรมจนเป็นงานหนึ่งเดียวในประเทศ ที่จังหวัดลำปาง ซึ่งเป็นเมืองที่มีต้นทุนทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมสร้างสรรค์ที่น่าสนใจ คือ งานแห่สรงน้ำพระแก้วดอนเต้าของเมืองลำปาง ซึ่งมีตำนานเล่าขานกันว่า “นางสุชาดา ได้พบแก้วมรกตอยู่ในหมากเต้า (แตงโม) จึงนำมาถวายพระเถระรูปนั้น ทำการจ้างช่างนำแก้วมรกตไปแกะสลักเป็นพระพุทธรูป คือ พระแก้วดอนเต้า ต่อมาได้มีการอัญเชิญไปประดิษฐานที่วัดพระธาตุลำปางหลวง จากอันเกิดจากเหตุที่มีผู้ไปฟ้องเจ้าเมืองลำปางว่า พระเถระและนางสุชาดาเป็นชู้กัน เจ้าเมืองลำปางจึงให้จับนางสุชาดาไปประหารชีวิต ส่วนพระเถระรูปนั้นรู้ตัวจึงอัญเชิญพระพุทธรูปหลบหนีไปโดยนำพระแก้วดอนเต้าไปฝากไว้ที่วัดพระธาตุลำปางหลวงจนวันนี้ ต่อมามีผู้เห็นว่านางสุชาดามีจิตศรัทธาในพระศาสนาจึงบริจาคเงินสร้างวัดขึ้นชื่อวัดสุชาดารามอยู่ติดกับวัดพระแก้วดอนเต้า ด้วยวัดนี้ตั้งอยู่ในสวนหมากเต้า และที่ดอน มีพระธาตุเจดีย์ใหญ่บรรจุพระเกศาธาตุของพระพุทธเจ้า จึงเรียกชื่อแต่เดิมว่า วัดพระธาตุดอนเต้า ครั้นเมื่อมีพระแก้วดอนเต้าขึ้นหรือเป็นวัดที่เคยประดิษฐาน พระแก้วมรกต หรือพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากร เมื่อปี พ.ศ.๑๙๑๗ และอยู่วัดนี้นานถึง ๕๗๕ ปี จึงเรียกชื่อเป็นวัดพระแก้วดอนเต้าต่อมาวัดทั้งสองนี้ร้างลง เมื่อมีการบูรณะสร้างมณฑป วิหารใหม่ จึงได้รวมวัดพระแก้วดอนเต้าและวัดสุชาดารามเข้าเป็นวัดเดียวกัน ชื่อ วัดพระแก้วดอนเต้าสุชาดาราม เมื่อวันที่ ๖ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๒๗”

ด้วยความสำคัญของพระแก้วดอนเต้าดังกล่าวจึงมีประเพณีสรงน้ำสืบต่อในวันปีใหม่เมืองลำปางมาแต่โบราณนั้น วันนี้ได้มีการสร้างสรรค์กิจกรรมปีใหม่เมืองจากต้นทุนทางวัฒนธรรมตามแบบล้านนาไทย จนเป็นงานหนึ่งเดียวที่มีการสร้าง“สลุงหลวง” คือ ขันน้ำใบใหญ่ และการจัดแต่งสถานที่จัดงาน ณ วัดปงสนุก ซึ่งมีพิธีนำน้ำศักดิ์สิทธิ์จาก ๑๓ อำเภอของเมืองลำปางและจังหวัดใกล้เคียงมารวมกันทำเป็นน้ำทิพย์ กับน้ำขมิ้นส้มป่อย ใส่ไว้ในสลุงหลวงเงินใบใหญ่ที่สุดในล้านนา โดยมีเทพบุตรสลุงหลวงและรองทั้ง ๔ คน จากการประกวดทุกปีมาแต่งองค์ทรงเครื่องเป็นผู้อารักขาและรับน้ำศักดิ์สิทธิ์และน้ำขมิ้นส้มป่อยจากประชาชนใส่ไว้ในสลุงหลวง เพื่อนำไปสรงน้ำพระแก้วดอนเต้าที่อัญเชิญจากวัดพระธาตุลำปางหลวงออกให้ประชาชนได้สรงน้ำพระแก้วดอนเต้าไปตามเส้นทางขบวนแห่ของ “งานสลุงหลวง กลองใหญ่ ปีใหม่เมือง นครลำปาง ประจำปี ๒๕๖๕” โดยมี ดร.ยุพา ทวีวัฒนะกิจบวร ปลัดกระทรวงวัฒนธรรมเป็นประธานร่วมกับ นายสิธิชัย จินดาหลวง ผู้ว่าราชการจังหวัดลำปาง ตี “เม่งม่าง” เปิดงานและปล่อยขบวนแห่งานบุญสลุงหลวง เข้าสู่ถนนทิพย์ช้างมุ่งตรงไปยังมณฑลพิธีที่ประดิษฐานพระแก้วดอนเต้า ณ ข่วงนคร ห้าแยกหอนาฬิกา ตลอดเส้นทาง ประชาชนและนักท่องเที่ยวต่างพากันนำน้ำขมิ้นส้มป่อยร่วมใส่ในสลุงหลวงไปตลอดเส้นทางพร้อมกับนำน้ำจากสลุงหลวงไปสรงพระแก้วดอนเต้าทั้งในขบวนและมณฑลพิธี ท่ามกลางเสียงกลองปูจาหรือกลองบูชาที่ตีอยู่ตลอดงาน บริเวณข่วงนครนั้นมีการสรงน้ำพระเจ้าแก้วดอนเต้า และร่วมปักเจดีย์ทราย ตลอดจนกิจกรรมอื่นๆ จากชุมชน ณ ข่วงแก้วเวียงละกอน เพื่อต้อนรับปีใหม่เมืองในวันสงกรานต์ ตั้งแต่วันที่ ๑๑-๑๖ เมษายน พ.ศ.๒๕๖๕ ซึ่งนับเป็นงานสร้างสรรค์ที่เกิดจากความร่วมมือ ร่วมแรง ร่วมใจของทุกภาคส่วน ที่นำอัตลักษณ์อันโดดเด่นทางวัฒนธรรมของลำปาง มาจัดเป็นประเพณี การแสดง ผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรม จากพหุภูมิปัญญา มาร่วมเผยแพร่แลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้เกิดความภูมิใจในมรดกจากต้นทุนทางวัฒนธรรม และสร้างสรรค์งานให้เพิ่มมูลค่าเศรษฐกิจนำไปสู่รายได้และภาพลักษณ์ที่ดีให้ประเทศ เป็นการขับเคลื่อนงานเทศกาลประเพณีนี้ไปสู่งานระดับโลก (Festival) ซึ่ง “งานสลุงหลวง กลองใหญ่ ปีใหม่เมืองนครลำปาง” แห่งนี้ได้รับการคัดเลือกเป็น ๑ ใน ๑๖ งานเทศกาลประเพณี ที่ได้รับการสนับสนุนเป็นอย่างดี