สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย (TIAT) จัดงาน“วันนักแปลและล่าม ครั้งที่ 16 และพิธีมอบรางวัลสุรินทราชา” โดยมีท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน ได้ให้เกียรติขึ้นกล่าวปาฐกถาพิเศษหัวข้อ “Translation as a Cultural Agent” หรือการแปลในฐานะทูตทางวัฒนธรรม ซึ่งมีผู้เข้าร่วมงานจากสำนักพิมพ์ สถาบันอุดมศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมแปลและวรรณกรรม อาทิ ศูนย์การแปลและการล่ามเฉลิมพระเกียรติ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สมาคมผู้จัดพิมพ์และผู้จำหน่ายหนังสือแห่งประเทศไทย (PUBAT) สำนักพิมพ์ประพันธ์สาส์น สำนักพิมพ์ผีเสื้อ สำนักพิมพ์ยิปซี สถาบันการต่างประเทศเทวะวงศ์วโรปการ กระทรวงการต่างประเทศ ฯลฯ เข้าร่วมงานในบรรยากาศที่อบอุ่นและสง่างาม ที่ สยามสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์

ปกรณ์ กฤษประจันต์ นายกสมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย กล่าวว่า สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย (TIAT) จัดงานวันนักแปลและล่ามเป็นประจำทุกปี โดยปีนี้จัดเป็นปีที่ 16 เพื่อกระชับความสัมพันธ์ของมิตรสหายนักแปลและล่าม ตลอดจนเป็นเวทีมอบรางวัล “สุรินทราชา” อันทรงเกียรติแก่นักแปลและล่ามดีเด่นประจำปี ซึ่งเป็นรางวัลที่สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย ตั้งใจจัดขึ้นเพื่อชื่นชมนักแปลและล่ามที่พาเราไปท่องเที่ยวในดินแดนแห่งจินตนาการ ย้อนเวลา เที่ยวรอบโลก รู้จักความรัก แวะเข้าครัว อ่านข่าวสาร ซาบซึ้งในพระศาสนา ทำให้เราร้องไห้ขนลุก ขมวดคิ้ว และอีกมากมายหลายอารมณ์” กล่าว 

ภายในงาน ท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน ได้ให้เกียรติขึ้นกล่าวปาฐกถาพิเศษ หัวข้อ “Translation as a Cultural Agent” หรือการแปลในฐานะทูตทางวัฒนธรรม โดยนำประสบการณ์การศึกษา คิดค้นวิธีการอนุรักษ์และถ่ายทอดประวัติศาสตร์ในนิทรรศการต่างๆ “อย่างในเรื่องรามายณะ มุมมองของการลงโทษนางสำมนักขาในอินเดียเหนือและอินเดียใต้จะแตกต่างกัน ทางตอนเหนือจมูก คือสัญลักษณ์ของความบริสุทธิ์ของสตรีและเป็นสัญลักษณ์ของอำนาจ ชาวอินเดียเหนือจึงเชื่อว่าการตัดจมูกเป็นการลดทอนคุณค่าของสตรี ในขณะที่ชาวทมิฬหรืออินเดียใต้มองว่าการตัดนมเป็นบทลงโทษที่รุนแรงกว่าเพราะนมแสดงความงามของสตรี นี่เป็นตัวอย่างที่สะท้อนให้เห็นว่าความหมายจะเปลี่ยนไปตามบริบทและพื้นที่ ในฐานะนักแปลเราต้องตีความต้นฉบับ พื้นผิวของความหมายอาจเปลี่ยนไป แต่เราต้องสะท้อนความคิดของผู้เขียนและส่งข้อความให้ถึงคนอื่นมากกว่าเดิม ความยากของรามเกียรติ์คือ “ความกล้าเปลี่ยน” เพราะเรื่องรามเกียรติ์เปลี่ยนแปลงมาหลายพันปีแล้ว”

“รางวัลสุรินทราชา” สมาคมนักแปลและล่ามแห่งประเทศไทย ได้จัดมอบรางวัลขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์แด่พระยาสุรินทราชา นามเดิมคือ นกยูง วิเศษกุลผู้แปลนวนิยายเรื่อง Vendetta ของ Marie Corelli เป็นภาษาไทยในชื่อ “ความพยาบาท” และตีพิมพ์ในหนังสือ ลักวิทยา เล่มที่ 2 ปี พ.ศ. 2544 นับเป็นนวนิยายแปลเรื่องแรกในเมืองไทยที่ยังคงเป็นที่รู้จักถึงปัจจุบัน

ผู้รับรางวัลสุรินทราชาสาขานักแปลดีเด่น ประจำปี 2566 มีทั้งหมด 11 ท่าน และสาขาล่ามดีเด่นมีทั้งหมด 1 ท่าน ดังนี้ พระมหาอานนท์ อานนฺโท,ผศ. ดร. - ผู้แปลตำราพุทธศาสนาภาษาจีน-ไทย-บาลี, นางฉวีวงศ์ อัศวเสนา(ซากุไร) - ผู้แปลนวนิยายญี่ปุ่น, นางสาวเฉิดฉวี แสงจันทร์ - ผู้แปล เดเมียน, นายโตมร ศุขปรีชา - นักเขียน นักแปล และบรรณาธิการ, นางสาวทิภาพรเยี่ยมวัฒนา - ผู้แปลหนังสือแนวพัฒนาตนเองและนิยายจีน, นางธิดา จงนิรามัยสถิต -ผู้แปลหนังสือวิทยาศาสตร์และปกรณัมชุด มิดเดิ้ลเอิร์ธ, นายประมวล โกมารทัต -ล่าม นักแปล นักเขียน และที่ปรึกษา เนชั่นแนล จีโอกราฟฟิก, นางมะลิวัลย์ซีมอน (“สีมน”) - ผู้แปล สิทธารถะ, ผศ.รัศมีกฤษณมิษ (จันทร์ประภาพ) - ผู้แปล กุ๊ชโฉ่และ ปลูกฝันไว้ในแผ่นดิน, ศ.ดร.สว่างวันไตรเจริญวิวัฒน์ ผู้แปล ดอนกิโฆเต้แห่งลามันช่า ขุนนางต่ำศักดิ์นักฝัน, ผศ.ดร.สงหราน (Assistant Professor RAN XIONG, Ph.D) - ผู้แปลนวนิยายลูกอีสาน เป็นภาษาจีน, พลเรือตรีหญิงอารยา อัมระปาล (เนียมลอย) - ล่ามการประชุม

วันนักแปลและล่ามครั้งที่ 16 จบลงอย่างอบอุ่น โดย อาจารย์บุญญรัตน์ บุญญาทิษฐาน ผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมฯ และเป็นนักแปลระดับตำนานของประเทศไทยผู้มีผลงานแปลมากกว่า 400 ชิ้นได้กล่าวแสดงความยินดีและนำกลอนของ อาจารย์ชมัยภร แสงกระจ่าง มากล่าวทิ้งท้าย