24 สิงหาคม 2566 กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม (สส.) จัดพิธีเปิดศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ณ โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย เพื่อเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้และถ่ายทอดการจัดการขยะมูลฝอยที่มีประสิทธิภาพแก่สังคม ส่งเสริมความรู้ความเข้าใจ เปลี่ยนมุมมองขยะเป็นสิ่งที่มีคุณค่า ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน มุ่งสู่ Build forward Greener ปรับเปลี่ยนชีวิตวีถีใหม่ อย่างเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และพร้อมรับมือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ทั้งนี้ได้รับเกียรติจากนายวรพล จันทร์งาม รองอธิบดีกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม เป็นประธานพิธี โดยมีนายจักรชัย ชุ่มจิตต์ ผู้อำนวยการกองขับเคลื่อนการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พร้อมด้วยผู้บริหารกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ผู้บริหารจังหวัดหนองคาย ผู้บริหารและเจ้าหน้าที่โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย และนายอำเภอโพนพิสัย ให้การต้อนรับ

นายวรพล จันทร์งาม รองอธิบดีกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า จากวิกฤติ Climate Change ส่งผลให้ประเทศไทยตกอยู่ในความเสี่ยงอันดับที่ 9 ของโลก ซึ่งถือว่าเป็นอันดับต้นๆ แม้เราจะเป็นผู้ปล่อยก๊าซเรือนกระจกเพียง 0.88% เป็นอันดับที่ 19 ของโลกก็ตาม ปัญหาการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศถือเป็นเรื่องที่สำคัญ ประเทศไทยได้กำหนดเป้าหมายบรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon neutrality) ภายในปี ค.ศ. 2050 และการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero GHG emission) ภายในปี ค.ศ. 2065 ด้วยเหตุนี้ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงได้มีนโยบายทบทวน ปรับบทบาท ภารกิจและโครงสร้างของหน่วยงาน เปลี่ยน “กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม” เป็น “กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม” เพื่อให้ทันต่อสถานการณ์และแสดงให้นานาประเทศเห็นถึงความมุ่งมั่น ซึ่งในวันนี้ประเทศไทยได้มี “กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม” จัดตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ภายหลังจากที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนชื่อ “กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม” เป็น “กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม” ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2566 โดยให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันในประกาศฯ เป็นต้นไป (18 สิงหาคม 2566) อีกทั้งได้ออกกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 18 สิงหาคม 2566 ที่ผ่านมา เพื่อรองรับสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เป็นวาระสำคัญของโลกและเป็นการตอบโจทย์ปัญหาที่เกิดขึ้นให้มีการแก้ไขอย่างเป็นรูปธรรมและเกิดประโยชน์ต่อประเทศชาติ ซึ่งการจัดการขยะที่ต้นทางเป็นอีกแนวทางหนึ่งที่สามารถช่วยลดก๊าซเรือนกระจก และลดผลกระทบการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม (สส.) ได้ดำเนินงานโครงการโรงเรียนปลอดขยะและชุมชนปลอดขยะ ผ่านแนวคิด Zero Waste การจัดการขยะเหลือศูนย์ โดยใช้หลัก 3Rs พร้อมทั้งส่งเสริมความร่วมมือและการมีส่วนร่วมของเครือข่ายชุมชน โรงเรียน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในการจัดการขยะมูลฝอยแบบครบวงจร ตั้งแต่ต้นทางถึงปลายทาง โดยเริ่มจากการจัดการขยะ จากต้นทางแหล่งกำเนิดขยะ การลดปริมาณขยะ การนำกลับมาใช้ใหม่ การจัดการกลางทางโดยระบบการบริหารจัดการขยะมูลฝอยขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และการจัดการปลายทางโดยการกำจัดที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ จนได้รับการยอมรับและนำไปต่อยอดประยุกต์ใช้ในพื้นที่ต่างๆ ของประเทศ เนื่องจากเป็นแนวคิดที่สามารถปฏิบัติได้จริง ปรับให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตและบริบทของแต่ละพื้นที่ได้อย่างเหมาะสม โดยปัจจุบันมีศูนย์เรียนรู้ชุมชนปลอดขยะ (Zero Waste) จำนวน 39 ศูนย์เรียนรู้ และมีศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) จำนวน 18 ศูนย์เรียนรู้ ซึ่งกรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม ได้พัฒนาพื้นที่ขยายผลอย่างต่อเนื่อง เพราะโรงเรียนปลอดขยะและชุมชนปลอดขยะ ถือเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนงานการจัดการขยะและสิ่งแวดล้อมในระดับพื้นที่ เป็นฟันเฟือนสำคัญขับเคลื่อนนโยบายของประเทศ ช่วยส่งเสริมความรู้ความเข้าใจ เปลี่ยนมุมมองขยะเป็นสิ่งที่มีคุณค่า ตามแนวทางเศรษฐกิจหมุนเวียน รวมถึงมีส่วนสำคัญในการช่วยลดภาวะโลกร้อน หรือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change) อันเป็นวาระระดับโลกที่มีความสำคัญและเร่งด่วน ส่งผลกระทบไม่เฉพาะต่อความยั่งยืนทางสิ่งแวดล้อม แต่ยังรวมถึงการปรับตัวทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชน

โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย เป็นโรงเรียนที่มีความโดดเด่นด้านการมีส่วนร่วมของผู้บริหาร คณะครู กรรมการสถานศึกษาและนักเรียน ในการจัดการขยะมูลฝอยอย่างเป็นระบบ ด้วยกระบวนการจัดการเรียนการสอน โรงเรียนเล็กในโรงเรียนใหญ่ (Small school in big school) และหลักการ 5 ร่วม ได้แก่ ร่วมคิด ร่วมทำ ร่วมรับผิดชอบ ร่วมนำเสนอ และร่วมภาคภูมิใจ ซึ่งถือว่าเป็นหลักการที่ดีและเหมาะสมที่จะเผยแพร่ขยายผลสู่สถานศึกษาเครือข่าย ควบคู่กับต้นแบบความสำเร็จในการจัดการขยะมูลฝอยของโรงเรียนที่สอดคล้องกับวิถีชีวิต วัฒนธรรมของท้องถิ่นเป็นอย่างดี จากความมุ่งมั่นตั้งใจ ร่วมมือจนเกิดผลเป็นรูปธรรม ส่งผลให้โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย ได้พัฒนาเป็นต้นแบบการจัดการขยะมูลฝอยของจังหวัดหนองคาย และได้รับรางวัลชนะเลิศระดับประเทศ ถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ประเภทโรงเรียนประถมศึกษาและโรงเรียนขยายโอกาส ประจำปี 2565 มีคณะศึกษาดูงานจากหน่วยงานต่างๆ เข้ามาศึกษา แลกเปลี่ยนองค์ความรู้ด้านการจัดการขยะมูลฝอยอย่างต่อเนื่อง กรมการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อม เล็งเห็นศักยภาพและความพร้อมของโรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย จึงส่งเสริมและสนับสนุน พัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ Zero Waste School ในวันนี้ขึ้น โดยมีเครือข่ายสถานศึกษา คณะครูและนักเรียน ตลอดจนหน่วยงานภาครัฐและเอกชนในพื้นที่จังหวัดหนองคาย เข้าร่วมกิจกรรม จำนวน 100 คน ซึ่งกิจกรรมภายในงานประกอบด้วย การมอบทุนสนับสนุนการดำเนินงานศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ Zero Waste School พิธีเปิดป้ายศูนย์เรียนรู้โรงเรียนปลอดขยะ Zero Waste School โรงเรียนอนุบาลจุมพลโพนพิสัย พร้อมเยี่ยมชมฐานกิจกรรมของศูนย์เรียนรู้ จำนวน 17 ฐานเรียนรู้ อาทิ ฐานเรียนรู้ขยะกำพร้าสร้างมูลค่า ฐานเรียนรู้ไม้กวาดจากขวดพลาสติก ฐานเรียนรู้กระดาษสาพารวย เป็นต้น เพื่อขยายองค์ความรู้ กระบวนการจัดการขยะตั้งแต่ต้นทางในโรงเรียน ให้แก่เครือข่ายสถานศึกษา ชุมชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และหน่วยงานอื่นๆ ที่สนใจเข้ามาศึกษาเรียนรู้ และนำไปขยายผลต่อไป นายวรพล กล่าวทิ้งท้าย

-(016)