สายน้ำกับวิถีชีวิตของคนไทยมีความผูกพันและเกี่ยวโยงกันมานานแสนนานโดยเฉพาะคนที่มีนิวาสสถานอยู่ใกล้กับแม่น้ำลำคลองหนองบึงใหญ่ เพราะคนที่อยู่ใกล้กับน้ำก็ย่อมจะมีความเป็นอยู่ และอาชีพเกี่ยวพันกับน้ำ เช่น หากินด้วยการทำประมง หากินด้วยการทำเกษตรในน้ำ หากินด้วยการขายของในลำน้ำ เป็นต้น

ในสมัยโบราณนั้นคนไทยจำนวนไม่น้อยอยู่กับเรือกับแพ เพราะต้องดำรงชีวิตเกี่ยวพันกับสายน้ำ ดังที่เราจะพบว่าคนไทยโบราณนั้นใช้เรือใช้แพในการดำเนินชีวิตประจำวัน (แต่จำกัดวงเฉพาะคนที่อยู่ใกล้กับแหล่งน้ำเท่านั้น) 

ชุมชนชาวแพ หรือชีวิตชาวแพที่ยังดำเนินไปตามปกติเหมือนเมื่อช่วงเวลานับร้อยปีที่ผ่านมานั้น ก็ยังมีหลงเหลือให้เห็นเป็นประจักษ์พยานคือชุมชนชาวแพในลำน้ำสะแกกรัง อุทัยธานี ที่แม้วันเวลาจะผ่านไปนับร้อยปี แต่คนชาวแพอุทัยก็ยังคงสืบสานการดำเนินชีวิตที่แทบจะไม่ต่างไปจากเดิมมากนัก จนอาจกล่าวได้ว่าชุมชนชาวแพสะแกกรัง อุทัยฯ เป็นชุมชนชาวแพแห่งที่น่าจะเกือบสุดท้ายบนแผ่นดินไทย

ชีวิตประจำวันของคนชาวแพในลำน้ำสะแกกรังในวันนี้อาจจะต่างไปจากเมื่อ 70-80 ปีบ้าง แต่รากเดิมก็ยังคงเดิม ไม่เปลี่ยนแปลง เพราะมันคือวิถีชาวแพสะแกกรัง เช่น อาบน้ำแม่น้ำ ซักผ้าด้วยน้ำแม่น้ำ ทำอาชีพประมงในแม่น้ำ ปลูกต้นไม้ เลี้ยงสัตว์ในแม่น้ำ แต่ที่ต่างไปก็คือ ทุกวันนี้มีเครื่องใช้ไฟฟ้า เครื่องอำนวยความสะดวกมากขึ้น มีอินเตอร์เนต มีไวไฟมีสมาร์ทโฟนใช้กันทุกเรือนแพ

ชาวแพสะแกกรังบอกว่าทุกวันนี้น้ำในสะแกกรังยังคงสะอาดพอกับการใช้ในชีวิตประจำวัน แต่ไม่สามารถใช้กินใช้ดื่มได้เหมือนในสมัยปู่ยาตายาย เพราะน้ำสกปรกกว่าเดิม แต่ก็ยังไม่ถึงกับสกปรกจนไม่สามารถใช้ในการซักล้าง ทำความสะอาด หรือปลูกต้นไม้ เลี้ยงปลาได้ 

หลายคนถามว่าอยู่แพแล้วทำการเกษตร ปลูกพืชได้อย่างไร เอาดินที่ไหนปลูก ตอบว่า ปลูกพืชบางชนิดได้ เช่น เตยหอม ผักบุ้ง และยังปลูกต้นไม้ที่ให้ดอกสวยๆ ได้ อย่างเช่น พุทธรักษา ส่วนโสน และผักที่เติบโตได้ในน้ำนั้นก็ปลูกกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ส่วนการเลี้ยงปลาในกระชัง ก็ทำกันมาหลายรุ่นแล้ว

ชาวแพสะแกกรังบอกว่าคนแพที่นี่ไม่ทำให้แม่น้ำซึ่งเป็นบ้านของตนสกปรก ไม่ทิ้งขยะใดๆ ลงน้ำเด็ดขาด ครั้นเมื่อถึงฤดูปลาวางไข่ คนแพก็จะไม่จับปลาไปกิน แต่จะปล่อยให้เขาออกลูกออกหลานให้เรียบร้อยก่อน

ชาวแพสะแกกรังบอกว่าปัจจุบันประชากรแพสะแกกรังลดน้อยลงมากกว่าสมัยโบราณ ปัจจุบันประชากรแพเหลือเพียงหลักสิบเท่านั้นไม่เกินหลักร้อยแล้ว เพราะคนแพบางคนก็ไม่อาศัยบนแพ บางคนล้มหายตายจากไปแล้ว เมื่อแพไม่มีคนอยู่อาศัยก็ผุพังไปเพราะขาดคนดูแลดังนั้นเมื่อแพเก่าพังลง ก็ไม่สามารถจะขอบ้านเลขที่ให้แพใหม่ได้ ดังนั้นก็จึงเหลือน้อยลง และน้อยลงตามลำดับ เท่าที่มีอยู่จนถึงทุกวันนี้ พวกชาวแพก็พยายามจะรักษาไว้ให้ยาวนานที่สุด พยายามทำนุบำรุงซ่อมรักษาให้แพมีสภาพดีบางแพนั้นถูกขายต่อให้กับคนที่รักจะเป็นชาวแพบ้างก็ถูกขายตัวให้กับคนทำธุรกิจบ้านพักหรือโรงแรมบนเรือนแพ ซึ่งก็ยังพอรักษาให้มีเรือนแพบนลำน้ำสะแกกรังหลงเหลืออยู่ต่อไป 

ชาวแพบางรายบอกว่า ชาวแพสะแกกรังพยายามจะรักษาบ้านเรือนแพไว้ให้ได้ เพราะมีกำลังใจมากขึ้น เมื่อสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ทรงซื้อแพต่อจากชาวบ้าน แล้วทรงเป็นสมาชิกชาวเรือนแพสะแกกรัง พระมหากรุณาธิคุณในครั้งนี้เท่ากับทรงชุบชีวิต และยืดชีวีของชาวเรือนแพสะแกกรังให้ยืนยาวต่อไป 

แม่น้ำสะแกกรังคือสายชีวิตของชาวเรือนแพสะแกกรัง และยังเป็นสายนทีที่หล่อเลี้ยงชีวิตของชาวเมืองอุทัยธานีอีกด้วย ชาวสะแกกรังบอกว่าชื่อสายน้ำนี้มาจากต้นสะแกที่ขึ้นอยู่มากมายริมฝั่งน้ำ ชาวเรือในสมัยโบราณบอกว่า หากล่องเรือมาจนถึงเขตที่มีต้นสะแกอยู่หนาแน่น ก็รู้ได้โดยพลันว่าเข้าสู่เขตเมืองอุทัยธานีแล้ว และยิ่งเห็นปลาแรดชุกชุมมากมายในลำน้ำก็รู้ได้ทันทีด้วยว่า นี่คือเขตเมืองอุทัยฯ ชาวแพสะแกกรังบอกแบบติดตลกว่า คุณคิดเอาเองก็แล้วกันว่า อุทัยฯ นี่มันสุดๆ ขนาดไหน เพราะส้มก็ยังซ่า ปลาก็ยังแรด 

หากคุณสนใจไปสัมผัสเสน่ห์ของลำน้ำสะแกกรัง กับ Mr.Flower และสมาชิกทัวร์กลุ่มเล็กๆ ที่มีแต่ความน่ารัก มีความเป็นกันเอง และแต่คนชื่นชอบในความงดงามของธรรมชาติ โปรดติดต่อ 091-7233615