ในยุคปัจจุบัน การรักษาสุขภาพให้ดีและดูอ่อนวัยแม้ในวัยสูงอายุเป็นสิ่งที่หลายคนให้ความสำคัญ เนื่องจากการมีสุขภาพที่ดีและดูอ่อนวัยช่วยเพิ่มความมั่นใจในการดำเนินชีวิตและส่งเสริมประสิทธิภาพในการทำงานได้อย่างมาก ปีใหม่นี้ ผศ.นพ.พันธ์ศักดิ์ ศุกระฤกษ์ กรรมการบริหารมูลนิธิคุณแม่คุณภาพ ได้ให้คำแนะนำในการรักษาสุขภาพให้ดีและดูอ่อนวัย ซึ่งได้รับการสนับสนุนโดยการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ ดังนี้

l รักษาอารมณ์ดี การศึกษาเชิงลึกยาวนาน 75 ปี จากมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหรัฐอเมริกาแสดงให้เห็นว่าการรักษาอารมณ์ดีสามารถช่วยยืดอายุขัยได้ โดยมีผลต่อสุขภาพกายและจิตใจ การมีอารมณ์ที่ดีไม่เพียงแต่ทำให้เรารู้สึกเป็นสุข แต่ยังช่วยกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและการทำงานของกล้ามเนื้อใบหน้า ซึ่งส่งผลให้ผิวพรรณแลดูสดใส นอกจากนี้การเลิกเอาคิ้วผูกโบและทำหน้าเครียดที่มีแต่ผลเสียยังช่วยลดการเกิดริ้วรอยก่อนวัยอีกด้วย การหัวเราะและยิ้มยังช่วยบริหารกล้ามเนื้อใบหน้าและกระตุ้นการไหลเวียนเลือดที่ใบหน้า ทำให้เราดูอ่อนกว่าวัยได้อย่างเป็นธรรมชาติ

l ดื่มน้ำสะอาดให้พอเพียง น้ำเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ร่างกายขาดไม่ได้ การดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้วนอกจากจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้ผิวจากภายในแล้วยังช่วยชะล้างพิษและช่วยให้ระบบขับถ่ายทำงานดีขึ้น การดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอในแต่ละวันจึงมีส่วนสำคัญที่ช่วยให้เราดูอ่อนกว่าวัย ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์เพราะจะทำให้ร่างกายขาดน้ำซึ่งส่งผลให้ผิวพรรณแห้งกร้านและเกิดริ้วรอยได้ง่าย

l หลีกเลี่ยงแสงแดดจัด โดยเฉพาะในช่วงเวลา 10.00-15.00 น. เพราะเป็นช่วงที่มีรังสี UV สูงสุด หากจำเป็นต้องออกแดดช่วงนั้นก็ควรกางร่มหรือใช้ครีมกันแดดที่มีค่า SPF 15 ขึ้นไป โดยทาครีมก่อนออกแดดประมาณ 30 นาที และควรเลือกครีมกันแดดชนิดกันน้ำและไม่มีส่วนผสมของน้ำหอม นอกจากนี้การหยีตายังเพิ่มรอยตีนกาได้ ดังนั้น ควรสวมแว่นกันแดดเพื่อป้องกัน การออกไปอยู่กลางแจ้งในช่วงเวลาแดดอ่อนตอนเช้าหรือตอนเย็นอย่างน้อยวันละ 15 นาทีก็จะช่วยให้ร่างกายได้รับการกระตุ้นการสร้างวิตามินดีจากแสงแดดอย่างเพียงพอ ซึ่งส่งผลดีต่อสุขภาพกระดูกและระบบภูมิคุ้มกัน

l ออกกำลังกายสม่ำเสมอ การออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที สัปดาห์ละไม่น้อยกว่า 5 วันจะช่วยให้เลือดหมุนเวียนดีขึ้นและส่งผลดีต่อสุขภาพผิว การออกกำลังกายแบบแอโรบิกที่มีการเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อมัดใหญ่ต่อเนื่อง เช่น เดินเร็ว วิ่ง ว่ายน้ำ หรือขี่จักรยาน ช่วยกระตุ้นการสูบฉีดโลหิตไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกายและผิวหนัง ทำให้ผิวพรรณแลดูสดใส เปล่งปลั่ง การออกกำลังกายยังช่วยขับของเสียออกทางเหงื่อ ช่วยให้ร่างกายมีความกระชับและมีน้ำมีนวล มีการศึกษาวิจัยว่าการออกกำลังกายในวันเสาร์อาทิตย์วันละ 75 นาทีก็ให้ผลใกล้เคียงกับการออกกำลังกายทุกวัน หรือการเดินหลังอาหารทุกมื้อครั้งละ 10 นาทีก็ช่วยกระตุ้นการสร้างฮอร์โมน Growth Hormone ได้ดีเช่นกัน

l เข้านอนสี่ทุ่มและหลับสนิทก่อนเที่ยงคืน การนอนหลับเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายได้พักผ่อนและซ่อมแซมเซลล์ที่สึกหรอ การนอนตั้งแต่สี่ทุ่มและหลับสนิทในห้องมืดที่ปราศจากแสงหรือคลื่นสัญญาณรบกวนช่วยให้ร่างกายปรับสมดุลฮอร์โมน ลดอัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิต ยิ่งเข้านอนในช่วงเวลานี้ร่างกายจะผลิตฮอร์โมนเมลาโทนินและโกรทฮอร์โมนซึ่งช่วยให้หลับลึกและซ่อมแซมร่างกายอย่างเต็มที่ การหลับสนิทยังช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรังและช่วยให้ร่างกายมีพลังงานพร้อมสำหรับกิจกรรมในวันถัดไป

l ผ่อนคลายสบายอารมณ์ ความเครียดมีผลเสียต่อร่างกายและจิตใจ การจัดการความเครียดอย่างมีประสิทธิภาพเป็นสิ่งสำคัญเพื่อลดผลกระทบต่อสุขภาพ การหาวิธีผ่อนคลายเช่น การทำสมาธิ โยคะ หรือการทำกิจกรรมที่ชื่นชอบสามารถช่วยลดความเครียดได้ การเดินเล่นในสวน อ่านหนังสือฟังเพลง หรือทำกิจกรรมที่ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายก็มีผลดีต่อจิตใจและช่วยให้ผิวพรรณแลดูสดใส ลดการเกิดสิวและริ้วรอยที่เกิดจากความเครียด

l ดูแลสุขภาพผิว การรักษาความสะอาดและความชุ่มชื้นของผิวเป็นพื้นฐานของการดูดี การล้างหน้าด้วยโฟมหรือครีมที่เหมาะกับสภาพผิวช่วยขจัดสิ่งสกปรกและน้ำมันที่สะสมอยู่บนผิว การใช้น้ำเย็นลูบหน้าแทนน้ำอุ่นช่วยให้รูขุมขนไม่กว้างเกินและอย่าถูแรงๆเพราะจะทำให้ใบหน้าเกิดริ้วรอย อย่าปล่อยเมคอัพไว้บนหน้าข้ามคืน จะทำลายผิวหน้าเพราะนอกจากผิวจะไม่ได้รับการพักผ่อนและฟื้นฟูเต็มที่แล้ว คราบเครื่องสำอางยังไปอุดตันรูขุมขน อาจทำให้เป็นสิวอุดตันด้วย

l คบเพื่อนวัยทีน การอยู่ในกลุ่มคนที่อ่อนวัยกว่าส่งผลให้เรามีมุมมองที่สดใสและกระปรี้กระเปร่า การทำกิจกรรมร่วมกับคนรุ่นใหม่ช่วยกระตุ้นความคิดสร้างสรรค์และการเรียนรู้
สิ่งใหม่ๆ การมีเพื่อนที่มีมุมมองเชิงบวกและรักการทำกิจกรรมช่วยให้เรารู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มและมีความสุขกับชีวิต การคบเพื่อนที่มีกิจกรรมและความสนใจที่หลากหลายยังช่วยเปิดมุมมองใหม่ๆ และทำให้เราไม่รู้สึกเบื่อหน่าย

l ดำรงชีวิตอยู่ด้วยความรัก ความรักเป็นพลังบวกที่ช่วยให้เรารู้สึกมีความหมายและมีความสุขความรักไม่จำเป็นต้องเป็นความรักในเชิงโรแมนติกเท่านั้น แต่รวมถึงความรักในครอบครัว เพื่อนสัตว์เลี้ยง หรือการมีจิตอาสาช่วยเหลือสังคม การมีความรักและความสัมพันธ์ที่ดีช่วยให้สุขภาพจิตดีและมีอายุยืนยาว การมีครอบครัวและเพื่อนที่รักใคร่
กลมเกลียวช่วยให้เรามีที่พึ่งพิงและสามารถแบ่งปันความสุขและความทุกข์ได้อย่างเป็นธรรมชาติ

l เปลี่ยนสไตล์การแต่งตัว การเปลี่ยนสไตล์การแต่งตัวให้ดูสดใสและทันสมัยช่วยเพิ่มความมั่นใจและทำให้เรารู้สึกอ่อนวัย การทดลองเสื้อผ้าและเครื่องประดับที่เหมาะกับบุคลิกภาพช่วยให้เรารู้สึกดีขึ้น การเลือกเสื้อผ้าที่มีสีสันสดใสและสวมใส่สบายช่วยเสริมสร้างภาพลักษณ์ที่ดีและความมั่นใจ การเปลี่ยนแปลงเล็กๆ เช่น การเปลี่ยนทรงผมหรือการแต่งหน้าในสไตล์ใหม่ๆ ก็ช่วยให้เรารู้สึกสดชื่นและไม่ตกยุค

การดูแลสุขภาพรับปีใหม่และหน้าหนาวนี้ ด้วยอากาศที่เปลี่ยนแปลงบ่อยๆ อาจทำให้ร่างกายปรับตัวไม่ทันและเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้ง่ายขึ้น ควรปฏิบัติตามคำแนะนำเพื่อรักษาสุขภาพให้ดี ดังนี้

l รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่โดยเน้นผัก ผลไม้ และสมุนไพรที่มีสรรพคุณต่อร่างกาย เช่น มะนาว ขิง กระเจี๊ยบ และเห็ด เป็นต้น

l ดื่มน้ำอย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน หรือดื่มน้ำอุ่น น้ำสมุนไพร เพื่อช่วยการไหลเวียนของโลหิต และลดอาการหนาว

l ออกกำลังกายสม่ำเสมอ อย่างน้อย30 นาทีต่อวัน 3-5 วันต่อสัปดาห์ เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน และเพิ่มความอบอุ่นให้ร่างกาย

l นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อคืน เพื่อให้ร่างกายได้ฟื้นฟู และลดความเครียด

l สวมเสื้อผ้าที่เหมาะสมกับอากาศ ควรใส่เสื้อผ้าหลายชั้น และสวมหมวก ถุงมือ ถุงเท้า และรองเท้าที่ใส่สบาย เพื่อป้องกันการสูญเสียความร้อนจากร่างกาย

l ดูแลเรื่องผิวหนัง โดยการทาโลชั่นหรือน้ำมันทาผิว วันละหลายๆ ครั้ง เพื่อป้องกันการสูญเสียน้ำและผิวแห้ง

l หลีกเลี่ยงการอยู่ใกล้ชิดกับผู้ที่ป่วยเป็นไข้หวัด หรือไข้หวัดใหญ่ และไม่ควรใช้ของร่วมกัน เช่น ผ้าเช็ดหน้า แก้วน้ำ จาน ชาม ช้อน เป็นต้น

l หากเป็นไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ ควรมีผ้าปิดปากและจมูกเวลาไอ จาม และไม่คลุกคลีกับผู้อื่น และหมั่นล้างมือบ่อย ๆ

l ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ หรือโรคอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับหน้าหนาว เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

นอกจากนี้ ยังควรหมั่นตรวจสุขภาพประจำปี และหากมีอาการผิดปกติใดๆ ควรปรึกษาแพทย์ทันที ขอให้ทุกท่านมีสุขภาพที่แข็งแรงและสนุกสนานกับการเข้าสู่ปีใหม่กัน

ผศ.(พิเศษ)ดร.อภิสิทธิ์ ฉัตรทนานนท์

ประธานกรรมการ มูลนิธิคุณแม่คุณภาพ