การตรวจสุขภาพประจำปี เมื่ออายุถึงเกณฑ์ที่แพทย์กำหนดมีความสำคัญมาก เพื่อที่จะดูว่าเรามีปัจจัยเสี่ยงต่อโรคอะไรบ้างโดยเฉพาะโรคที่ป้องกันได้ เพราะองค์การอนามัยโลก รายงานว่า 74% ของการเสียชีวิตของชาวโลกมาจากโรคที่ไม่ติดต่อ คือ โรคหลอดเลือด(โดยเฉพาะหัวใจ สมอง) โรคมะเร็ง โรคปอด โรคเบาหวาน ฯลฯซึ่งโรคต่างๆ เหล่านี้สามารถป้องกันได้ ควรเริ่มต้นตรวจเมื่อไหร่ดีอาจเริ่มต้นตอนเข้าทำงาน หรืออายุ 25 ปี หรือเร็วกว่านั้น ถ้าบิดามารดา มีโรคต่างๆ ควรไปพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ ซักประวัติ ตรวจร่างกายอย่างละเอียด แล้วตรวจทางห้องทดลอง เอกซเรย์ ฯลฯ
การซักประวัติ แพทย์จะถามถึงการกิน นอน ออกกำลังกายสุขภาพจิต สูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ การใช้สารเสพติด การมีเพศสัมพันธ์ที่ปลอดภัยหรือไม่ การปัสสาวะ อุจจาระ น้ำหนักตัว เพิ่มขึ้นหรือลดลง ภายในระยะเวลาเท่าไหร่ ประวัติของครอบครัว เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิต หัวใจ สมอง มะเร็ง ฯลฯ
การตรวจร่างกาย แพทย์ควรตรวจทั้งร่างกาย ศีรษะจรดเท้าหน้า ตา หู จมูก ปาก ลิ้น ฟัน ฯลฯ ระบบประสาท หัวใจ ปอด ท้อง ระบบกล้ามเนื้อ กระดูก ข้อ แขน ขา หลัง เข่า ไหล่ ฯลฯ ควรวัดส่วนสูงเป็นเมตร น้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม รอบเอวเป็นเซนติเมตร เพื่อหา BMI (ดัชนีมวลกาย – Body Mass Index) คือ น้ำหนักตัวเป็นกิโลกรัม หารด้วยความสูงเป็นเมตรกำลังสอง เช่น มีน้ำหนัก 80 กก. สูง 1.78 เมตร BMI = 80/1.78x1.78 = 25.25 ค่า BMI ควรอยู่ที่ 23 หรือต่ำกว่า พุงชาย หญิง ไม่เกิน 90, 80 ซม. ตามลำดับ ชีพจรปกติควรอยู่ระหว่าง 60-100 ต่อนาที ถ้าออกกำลังแบบแอโรบิกอย่างสม่ำเสมอ ชีพจรอาจลดลง เช่น จาก 70 เป็น 60 ครั้ง/นาที แสดงว่าหัวใจแข็งแรงขึ้น
ความดันโลหิตมี 2 ระดับ ระดับบน เรียกว่า systolic ไม่ควรเกิน 120 มม.ปรอท ระดับล่าง diastolic ไม่ควรเกิน 80 มม.ปรอท หากความดันบนอยู่ระหว่าง 120-130 หรือระดับล่าง 80-90 มม.ปรอท ต้องคุมอาหาร ลดน้ำหนัก ถ้าไม่ลงปรึกษาแพทย์ทุกๆ บ้านควรมีเครื่องวัดความดันโลหิต และถ้ามีใครเป็นเบาหวาน หรือ “ว่าที่ ”เบาหวาน (น้ำตาล 100-125 มก.%) ควรมีที่ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดจากการเจาะที่ปลายนิ้ว ฯลฯ
การตรวจทางห้องแล็บและอื่นๆ
1) ปัสสาวะ ดูเม็ดเลือดแดง ขาว น้ำตาล ไข่ขาว(โปรตีน) ถ้ามี อาจมีปัญหาเกี่ยวกับไต เบาหวาน
2) เลือด CBC-complete blood count เม็ดเลือดแดง ขาว เกล็ดเลือด อาจบอกได้เลยว่าเป็นโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว
- ไต การทำงานของไต BUN, Cr. (creatinine) เป็นของเสียในร่างกาย ถ้าสูงเกินเกณฑ์จะไม่ดี-ตับ การทำงานของตับ Liver Function Tests-LFTs, bilirubin- total -direct (ดูดีซ่าน), alkaline phosphatase, SGOP, SGPT (การอักเสบของตับ), albumin, globulin (การสร้างโปรตีน)-น้ำตาลในเลือด (glucose) น้ำตาลสะสม (HbA1C)
- ไขมัน Total cholesterol, HDL-high densitylipoprotein, LDL-low density lipoprotein, Triglyceride
- Uric acid ดูความเสี่ยงต่อโรคเกาท์
ตรวจเลือดหาเชื้อไวรัสตับอักเสบ B, C – HBV, HCV ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคตับอักเสบเฉียบพลัน เรื้อรัง ตับแข็ง มะเร็งของเนื้อตับได้
ถ้าชายอายุ 50 ปี ควรตรวจเลือดดูระดับ PSA (prostatic specific antigen) ในเลือดดูต่อมลูกหมาก ว่าโต มีความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งหรือไม่
3) ชาย หญิง อายุ 50 ปี ตรวจคัดกรองหามะเร็งลำไส้ใหญ่ ทั้งๆ ที่ไม่มีอาการ
4) หญิงเมื่ออายุ 35 ปี หรือมีเพศสัมพันธ์เมื่อไหร่ ตรวจหาเชื้อมะเร็งปากมดลูก Human Papilloma Virus, HPV พบแพทย์และติดตาม
5) หญิงอายุ 50 ปี ตรวจเต้านมตนเองทุกเดือน พบแพทย์และติดตาม
6) เอกซเรย์ปอด (Chest Xray)
7) Transient Elastography TSE (fibro scan) ดูความยืดหยุ่นของตับ ไขมันในตับ เช่น มีพังผืดไหม ตับแข็ง ฯลฯ ซึ่งการทำใช้เวลาเพียง 5-10 นาที การทำคล้ายๆultrasound ไม่เจ็บ
8) Ultrasound ของช่องท้อง ดูตับ ถุงน้ำดี ตับอ่อน ไต
9) ECG – electrocardiogram กราฟหัวใจ ทำไว้เป็นข้อมูลพื้นฐาน
การตรวจปัจจัยเสี่ยงต่างๆ นี้มีประโยชน์มาก เช่น ถ้าพบน้ำตาล ไขมันในเลือดค่อนข้างสูง จะได้รีบจัดการป้องกัน รักษา หรือถ้ามีความดันโลหิตสูง บางทีเราไม่อ้วน แต่มีพันธุกรรมที่ไม่ดี ได้ “เชื้อ”ไขมัน น้ำตาล สูงจาก พ่อ แม่ เราก็อาจมีไขมัน น้ำตาลในเลือดสูงได้
การป้องกัน รวมทั้งการรักษาโรคในระยะเริ่มแรก จะได้ผลดีกว่าเป็นแล้วจึงรักษา
นพ.พินิจ กุลละวณิชย์
เงื่อนไขการแสดงความคิดเห็น ซ่อน
โปรดอ่านก่อนแสดงความคิดเห็น
1.กรุณาใช้ถ้อยคำที่ สุภาพ เหมาะสม ไม่ใช้ ถ้อยคำหยาบคาย ดูหมิ่น ส่อเสียด ให้ร้ายผู้อื่น สร้างความแตกแยกในสังคม งดการใช้ถ้อยคำที่ดูหมิ่นหรือยุยงให้เกลียดชังสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์
2.หากพบข้อความที่ไม่เหมาะสม สามารถแจ้งได้ที่อีเมล์ online@naewna.com โดยทีมงานและผู้จัดทำเว็บไซด์ www.naewna.com ขอสงวนสิทธิ์ในการลบความคิดเห็นที่พิจารณาแล้วว่าไม่เหมาะสม โดยไม่ต้องชี้แจงเหตุผลใดๆ ทุกกรณี
3.ขอบเขตความรับผิดชอบของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ อยู่ที่เนื้อหาข่าวสารที่นำเสนอเท่านั้น หากมีข้อความหรือความคิดเห็นใดที่ขัดต่อข้อ 1 ถือว่าเป็นกระทำนอกเหนือเจตนาของทีมงานและผู้ดำเนินการจัดทำเว็บไซด์ และไม่เป็นเหตุอันต้องรับผิดทางกฎหมายในทุกกรณี