วันหยุดชิวๆ แบบนี้ “ทีมข่าวแนวหน้าออนไลน์” ได้ไปหาข้อมูลวัชพืช หรือผลไม้ป่า มาฝากกัน เพราะเห็นอย่างนี้ประโยชน์นั้นมากมาย แต่เชื่อว่าเด็กสมัยใหม่ในเมืองคงไม่รู้จักแล้ว ถ้าเป็นเด็กต่างจังหวัดยังพอเจอบ้าง...

“ลูกกระทกรก” หรือ  ลูกรกช้าง บักหิงห่าง หรือ เงาะป่า หรือ ผ้าร้ายห่อทอง (ตามภาษาถิ่น) มีลักษณะเป็นไม้ล้มลุก ลำต้นแตกแขนงทอดราบไปตามพื้นดิน ปลายกิ่งมักชูตั้งขึ้น สูงได้ถึง 50 ซม. ลำต้นมีขนประปราย ใบ เดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปรี กว้างประมาณ 2.5 ซม. ยาวประมาณ 5.5 ซม. ปลายแหลม โคนสอบ ขอบจักเล็กน้อย มีจักเป็นรูปสามเหลี่ยมกลางแผ่นใบทั้ง 2 ข้าง เส้นแขนงใบข้างละ 1 เส้น ที่โคนใบเห็นไม่ชัดเจน อีกคู่หนึ่งเห็นชัด เหนือขึ้นไปมีเส้นแขนงใบข้างละ 4 เส้น ก้านใบสั้นหรือไม่มี ช่อดอก แบบช่อกระจุก ออกตามง่ามใบใกล้ยอด กว้างประมาณ 2 ซม. ก้านช่อดอกยาว 4- 6 ซม. โคนช่อมีใบประดับรูปรีเรียงซ้อนกัน 2 ชั้น ชั้นละ 4-5 ใบ ชั้นนอกโคนติดกัน ชั้นในเรียงสลับกับชั้นนอก อยู่โดยรอบฐานดอก ที่ขอบใบประดับมีขน ใบประดับชั้นนอกจะใหญ่ขึ้นเมื่อดอกโรย

ดอกวงนอกเป็นดอกเพศเมีย มี 8-10 ดอก ดอกวงในซึ่งเป็นดอกสมบูรณ์เพศ ขนาดเล็กกว่าและมีจำนวนมากกว่า กลีบดอกวงนอกสีเหลืองติดกันเป็นแผ่น กว้าง 3- 4 มม. ยาว 0.8- 1 ซม. โคนติดกันเป็นหลอดสั้นมาก ปลายแยกเป็น 3 แฉก ดอกวงในกลีบดอกสีเหลือง โคนกลีบติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 แฉก ที่ขอบแฉกมีขน รอบๆ ดอกวงในมีใบประดับบางใส รูปท้องเรือปลายแหลมแทรกอยู่ รังไข่เล็ก และเป็นหมัน เกสรเพศผู้ 5 อัน สีน้ำตาลดำ ยอดเกสรเพศเมียแยกเป็น 2 แฉก ผล เกิดจากดอกวงนอก ยาวประมาณ 5 มม. รูปไข่กลับ ปลายยอดผลมีเยื่อสีขาว รูปถ้วย โคนที่ติดกันกับฐานเรียวแหลมเป็นสามเหลี่ยม มีเนื้อนุ่มสีขาวหุ้มและขรุขระ เมล็ด เล็ก สีดำ เป็นมัน รูปสามเหลี่ยมปลายแหลม ยาวประมาณ 4 มม.

ชาวบ้านสมัยก่อนนิยมนำเอายอดอ่อนกะทกรกมาลวกเป็นผักจิ้มน้ำพริก แจ๋ว หรือไม่ก็ใส่แกง ปนกับผักชนิดอื่น หรอืไม่ก็นำไปชุบแป้งทอดกรอบ ถึงแม้กลิ่นจะไม่ค่อยดีนัก แต่เมื่อโดนความร้อนกลิ่นก็จะจางหายไป ที่สำคัญกะทกรกเป็นสมุนไพรอีกด้วย ราก จะนำไปต้มดื่มแทนชา บำบัดโรคเบาหวาน เมื่อนำมาตำคั้นเอาน้ำดื่ม สามารถช่วยถ่ายพยาธิได้ ส่วนต้นแก่ (ดูที่ผลสุกสีเหลืองทอง) เอามาทั้งราก ต้น เถา และใบ นำเอามาสับหรือหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้งแล้วห่อกระดาษฟาง หรือใส่กล่อง ใส่ขวดโหล นำมาต้มน้ำ 3 แก้ว ให้เหลือ 2 แก้ว ดื่มเป็นยาบำรุงหัวใจ แก้โรคเหน็บชา และลูกของมันนั้นเมื่อสุกก็จะเป็นที่โปรดปรานของเด็กต่างจังหวัดยิ่งนัก

ขอบคุณภาพจาก : โหม๋เราคนใต้