วิกฤตโควิด-19 ส่งผลกระทบต่ออุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของทุกประเทศอย่างสาหัส รวมถึงประเทศไทยที่พึ่งพาอุตสาหกรรมท่องเที่ยวเป็นรายได้หลักมาเป็นเวลานาน ถึงวันนี้ยังไม่รู้ว่าสถานการณ์นี้จะจบลงเมื่อไหร่และอย่างไร แต่เมื่อมันเกิดขึ้นแล้ว เราก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้  นอกจากจะใช้สติและปัญญาในการตั้งรับสถานการณ์ แม้ธุรกิจท่องเที่ยวจะได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจอย่างหนัก แต่ตามประกาศ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ที่รัฐบาลพยายามใช้เพื่อลดการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสธุรกิจจึงจำเป็นต้องให้ความร่วมมือในช่วง ‘หยุดงาน หยุดเชื้อ เพื่อชาติ’  หรือ ช่วง work from home ดังนั้นสิ่งสำคัญที่ควรคำนึงถึงก็คือ เราควรจะใช้เวลาอย่างไรให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลมากที่สุด และควรเตรียมตัวอย่างไรให้พร้อม  เพื่อให้ธุรกิจของเราสามารถกลับมาแข่งขันได้อย่างดี เพราะไม่ว่าจะอย่างไร เชื่อว่าอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวไทยก็ย่อมจะกลับมาสดใสอย่างแน่นอน สำหรับข้อที่ควรคำนึงถึงในการเตรียมตัวในช่วงวิกฤติมีดังนี้   

No Panic ไม่ควรตื่นตระหนก

แม้ผลกระทบจะมาอย่างรวดเร็วและรุนแรง แต่ก็ไม่ควรตื่นตระหนก เพราะหากตื่นตระหนก จะทำให้ลูกน้องของคุณขวัญเสียไปด้วย  ผู้เขียนเชื่อว่า ผลกระทบนี้อาจจะอยู่ไม่นาน  เราจึงต้องมีความมั่นคง มีความหวังและกำลังใจ  มีอะไรหลายอย่างที่คุณสามารถวางแผนและลงมือทำได้

Product Planning & Development วางแผนพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการ

ในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมา ธุรกิจท่องเที่ยวไทยเติบโตในอัตราสูงอย่างต่อเนื่อง ธุรกิจส่วนใหญ่อาจใช้เวลาอยู่กับการบริหารงานแบบวันต่อวัน (day to day operation)  จึงอาจไม่มีเวลาวิเคราะห์ ทบทวน ความเหมาะสมของผลิตภัณฑ์และบริการ  ในขณะที่พฤติกรรมของนักท่องเที่ยวเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ผู้บริหารควรใช้เวลานี้ พิจารณาปรับแนวคิด หรือกลยุทธ์ด้านผลิตภัณฑ์และบริการ  ให้ทันสมัยและตอบโจทย์ใหม่ของลูกค้าในวัยต่างๆให้ดียิ่งขึ้น กลุ่มที่มีความสำคัญที่ควรคำนึงถึงในปัจจุบันได้แก่ กลุ่มผู้สูงอายุที่ยังมีพลัง หรือที่เรียกว่า Active Seniors กลุ่มนี้มีเวลาในการท่องเที่ยว และเป็นกลุ่มสำคัญในการมาเที่ยวช่วง low season  ในช่วงในช่วง 10 ปีที่ผ่านมานักท่องเที่ยวต่างหันมาใช้การจองห้องพัก และการเดินทางผ่านทางออนไลน์ และใช้แอพพลิเคชั่นบนโทรศัพท์พกพา  การทบทวน และพัฒนาการตลาดออนไลน์ให้ทันสมัย จึงมีความสำคัญและจำเป็นอย่างยิ่ง

Promotion Plan แผนการส่งเสริมการตลาด

เมื่อธุรกิจท่องเที่ยวฟื้นกลับมา เชื่อว่านักท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศที่ต้องชะลอการเดินทาง ในช่วงวิกฤตโควิด-19 จะรีบกลับมาจองใหม่  เพื่อใช้สิทธิ์หรือค่าจองที่ชำระไว้แล้ว หรือนักท่องเที่ยวที่ยกเลิกการจองไปก็น่าจะหวนกลับมาจองใหม่ในปีนี้หรือปีหน้าเช่นกัน ดังนั้นธุรกิจท่องเที่ยวควรรีบวางแผน ทบทวนราคา และออกแบบการส่งเสริมการตลาดแบบต่างๆในช่วงนี้ เพื่อให้สามารถใช้ได้ทันทีกับลูกค้ากลุ่มต่างๆเมื่อสถานการณ์เข้าสู่ภาวะปกติ เช่น ทำแพ็คเก็จทัวร์  ที่มีแนวคิดใหม่ๆ หรือธุรกิจโรงแรมควรวางแผนทำแพ็คเก็จห้องพักพร้อมอาหาร หรือ กิจกรรมการท่องเที่ยวที่น่าสนใจ  เพื่อให้ทันต่อการเสนอขายในช่วงเวลานั้น ซึ่งอาจจะเป็นช่วง low season ที่จะถึงนี้เป็นต้นไป  แม้การประชุมต่างๆทั้งจากในประเทศและต่างประเทศที่ยกเลิกไป ก็อาจจะยังวางแผนกลับมาจัดใหม่ในปีนี้ หรือปีหน้าเช่นกัน

Performance Analysis การวิเคราะห์ผลการทำงาน

ธุรกิจควรใช้เวลานี้ วิเคราะห์ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา และวิเคราะห์ผลงานการขายของช่องทางการจำหน่ายต่างๆที่ใช้อยู่ ไม่ว่าจะเป็น ออนไลน์แทรเวลเอเจนซี่ หรือบริษัททัวร์ เพื่อให้เข้าใจความสามารถในการขายของช่องทางนั้นๆ พร้อมทั้งวิเคราะห์ปัญหาและอุปสรรคต่างๆ  เพราะเมื่อธุรกิจหวนกลับมา คุณจะรู้ว่าใครคือคนที่บริษัท หรือองค์กรที่คุณควรทำงานด้วย และมากหรือน้อยเพียงใด

People & Productivity การวางแผนการทำงานให้ทีม

ในยามที่ธุรกิจเข้าสู่เวลาที่ลำบาก คุณควรเข้าใจสถานการณ์ เห็นอกเห็นใจ ให้กำลังใจทีมงาน ช่วยวางแผนการทำงาน เมื่อเขามีความมั่นใจและมีแนวทางการทำงาน  เขาจะพร้อมทำงานหนัก และอยู่เคียงข้างคุณ เมื่อวันที่ดีย้อนกลับมาคุณจะมีทีมงานที่เข้มแข็ง  ในช่วงเวลา work from home คุณอาจใช้เวลานี้มอบหมายงานที่เหมาะสมกับสายงาน ความสามารถและความถนัด อาจให้ทีมช่วยศึกษาและออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เพื่อนำมาขายในช่วง promotion ที่จะมาถึง และอาจใช้เวลานี้พัฒนาบุคลากรแบบออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็น การพัฒนาทักษะภาษาต่างประเทศ เช่น ภาษาอังกฤษ ภาษาจีน หรือการใช้แอพพลิเคชั่นต่างๆ เพื่อการสื่อสารผ่านระบบออนไลน์ หรือ เทคนิคการทำงาน เทคนิคการขาย เป็นต้น

เมื่อวิกฤตเกิดขึ้น ขอให้มองเป็นโอกาส เพราะวิกฤตจะทำให้เราเปลี่ยนมุมมอง ซึ่งนำมาสู่การพัฒนาได้เช่นกัน 

เรียบเรียงโดย : ผศ.ดร.มณฑกานติ ชุบชูวงศ์ คณบดีคณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์