“วัด” จัดเป็นหนึ่งในแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมสำหรับนักท่องเที่ยว ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ไม่ว่าจะเป็นการจัดนำเที่ยวโดยบริษัทนำเที่ยว หรือการเดินทางท่องเที่ยวด้วยตัวเอง มักต้องจัดให้มีการเยี่ยมชม “วัด” แห่งใดแห่งหนึ่งในเส้นทางการท่องเที่ยวเสมอ...แต่สถานการณ์หลังจากวิกฤตโควิด-19 ทำให้การเดินทางและรูปแบบการเที่ยวชมสถานที่ต่างๆ เปลี่ยนแปลงไป ถึงแม้รัฐบาลจะประกาศปลดล็อคหรือมาตรการผ่อนปรนในระยะต่างๆ ทำให้ผู้คนสามารถเดินทางได้มากขึ้น แต่! การเดินทางไปในแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมจากนักท่องเที่ยวจำนวนมากก็ยังคงเป็นเรื่องที่ต้องเฝ้าระวังเป็นอย่างยิ่ง...

วันนี้ผู้เขียนจะพาทุกท่านไปเที่ยวชมหนึ่งในวัดสำคัญประจำจังหวัดพระนครศรีอยุธยานั้นก็คือ วัด พนัญเชิงวรวิหาร พระอารามหลวงชั้นโทชนิดวรวิหาร สังกัดมหานิกาย ที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำป่าสักทางทิศใต้ตรงข้ามกับเกาะเมือง วันนี้อยู่ห่างจากตัวเมืองประมาณ 5 กิโลเมตร ทางที่สะดวกในการไปวัดนี้คือเมื่อออกจากวัดใหญ่ชัยมงคลให้เลี้ยวซ้ายแล้วขับรถตรงไปตามถนนประมาณ 1 กิโลเมตรก็จะเห็นวัดพนัญเชิงอยู่ทางขวามือ

วัดนี้เป็นที่เลื่อมใสอย่างมากของพุทธศาสนิกชนทั้งชาวไทยและชาวจีน ผู้คนจำนวนมากเดินทางมาที่วัดนี้เพราะต้องการจะนมัสการหลวงพ่อโต พระคู่บ้านคู่เมืองอยุธยา หรือที่รู้จักในหมู่ชาวจีนว่า เจ้าพ่อซำปอกงหรือผู้คุ้มครองการเดินทางในทะเล เป็นพระพุทธรูปปูนปั้นลงรักปิดทอง ศิลปะอู่ทองตอนปลาย ปางมารวิชัยขัดสมาธิราบ ขนาดหน้าตักกว้าง 14.20 เมตร สูง 19.20 เมตร นับได้ว่าเป็นพระพุทธรูปสมัยอยุธยาที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ประดิษฐานในพระวิหารใหญ่ซึ่งสร้างคลุมในภายหลัง ต่อมาได้รับพระราชทานนามใหม่จากรัชกาลที่ 4 ว่า พระพุทธไตรรัตนนายก

นอกจากองค์หลวงพ่อโตในพระวิหารแล้ววัดนี้ยังมีประวัติที่แทรกโศกนาฏกรรมความรักของพระเจ้าสายน้ำผึ้งและพระนางสร้อยดอกหมากไว้อีกด้วย ดังปรากฏหลักฐาน ณ ตำหนักเจ้าแม่สร้อยดอกหมากที่ริมแม่น้ำป่าสัก นอกจากนี้วัดนี้ยังมีการจัดงานประจำปีที่ยิ่งใหญ่ถึง 4 ครั้งด้วยกันคือ งานมหาสงกรานต์ งานสรงน้ำและห่มผ้าถวาย งานตรุษจีน และงานทิ้งกระจาดที่ใหญ่ที่สุดในเมืองไทย

จากความสำคัญของวัด ประวัติที่น่าสนใจ หลวงพ่อโตที่เป็นที่เคารพนับถือ ผนวกกับงานประจำปีที่ยิ่งใหญ่ทำให้วัดนี้เป็นหนึ่งในสถานที่ที่ดึงดูดให้ผู้คนเดินทางไปเที่ยวชมเป็นจำนวนมากตลอดทั้งปี แต่! สถานการณ์โควิด-19 ทำให้วัดต้องมีการปรับเปลี่ยนการเข้าเยี่ยมชมในจุดต่างๆ เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายของทางภาครัฐ เริ่มจากเสียงที่คุ้นเคยจากโฆษกของวัดที่คอยประกาศเชิญชวนให้ผู้คนทำบุญด้วยการหยอดตู้รับบริจาคต่างๆ แปรเปลี่ยนเป็นเสียงประกาศให้ทุกคนปฎิบัติตามมาตรการป้องกันโควิด-19 การมีจุดคัดกรองและเจ้าหน้าที่คอยวัดไข้และบริการเจลล้างมือแก่ทุกคนก่อนเข้าไปในบริเวณต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นพระอุโบสถหรือพระวิหาร การติดแถบสติ๊กเกอร์ที่พื้น

เพื่อกำหนดจุดให้แต่ละคนเว้นระยะห่างทางสังคมตามมาตรการ Social Distancing ไม่ว่าจะเป็นการยืน หรือนั่งกราบพระล้วนแล้วแต่ต้องมีการเว้นระยะห่างทั้งสิ้น นอกจากนี้สิ่งสำคัญที่อาจเปลี่ยนวิถีการกราบพระของพุทธศาสนิกชนคือการงดเว้นการก้มกราบลงไปกับพื้น เว้นเสียแต่ว่าจะมีการเตรียมผ้ารองกราบส่วนตัวมาเองทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันการติดเชื้อจากละอองเชื้อที่อาจปนเปื้อนอยู่ที่พื้น

ภาพความปกติเดิมที่คุ้นตาของผู้คนมาอย่างยาวนานของวัดนี้ คือภาพที่ผู้คนจำนวนมากเบียดเสียดแทรกตัวเข้า-ออกพระวิหารหลวงพ่อโตโดยผ่านช่องประตูด้านหน้าเพียงบานเดียว แต่ปัจจุบันมีการบังคับเส้นทางให้เข้าประตูด้านหน้าและเดินไปออกยังประตูด้านหลังเพื่อลดความแออัดเบียดเสียดของผู้คน นอกจากนี้ยังงดกิจกรรมการถวายผ้าห่มองค์หลวงพ่อโต รวมทั้งไม่มีการพรมน้ำมนต์ และแจกสายสิญจน์อย่างที่เคยทำมาตลอด

สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งที่พุทธศาสนิกชนไม่คุ้นเคยทำให้ต้องมีการปรับตัวกันค่อนข้างมาก และอาจเป็นสิ่งที่เปลี่ยนวิถีชีวิต แบบแผนประเพณี หรือวัฒนธรรมของคนไทยในการเที่ยวชมวัดที่ทุกคนคุ้นชิน นำไปสู่การเที่ยววัดในวิถีใหม่ และความปกติใหม่ที่ไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป...

*** คำว่านิวนอร์มอล (New normal) หรือความปกติใหม่นั้น Oxford dictionary ได้ให้นิยามว่า สถานการณ์หรือปรากฏการณ์ที่แต่เดิมเป็นสิ่งที่ไม่ปกติ ผู้คนไม่คุ้นเคย ไม่ใช่มาตรฐาน ต่อมามีเหตุหรือเกิดวิกฤตบางอย่าง จึงมีการเปลี่ยนแปลง ทำให้สถานการณ์หรือปรากฏการณ์นั้นกลายเป็นสิ่งที่ปกติและเป็นมาตรฐาน

ภาพและข้อมูล : พัฑร์ แตงพันธ์

เรียบเรียง : กัลยา สว่างคง คณะการท่องเที่ยวและการโรงแรม มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์