วันที่ 20 มีนาคม 2567 ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์ประสาทวิทยา ผู้เชี่ยวชาญระบบประสาทและสมอง คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้โพสต์ผ่านเฟซบุ๊ก สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์ ระบุว่า วิจัยใหม่ชี้ กิน IF นานๆ เสี่ยงตายจาก โรคหลอดเลือดหัวใจและสมองมากขึ้น 

กิน IF หรือ Intermittent Fasting คือการกินและอดอาหารเป็นช่วง ๆ เป็นที่นิยมเนื่องจาก ทำให้ควบคุมน้ำหนักได้ โดยกระบวนการทำ IF มีหลายแบบ และแบบหนึ่งที่เป็นที่นิยมได้แก่ การจำกัดเวลาในการทานอาหาร หรือ Time Restricted Eating (TRE) 

ในขณะที่การอดและทานอาหารเป็นช่วงแบบนี้ ทำให้เกิดการเผาผลาญและลดปริมาณ calorie และพุ่งเป้าไปที่การลดน้ำหนักและงานวิจัยล่าสุดกลับชี้ให้เห็นว่ามันเกิดผลเสียและเสี่ยงต่อโรคหัวใจและอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็ง 

ในงานประชุม American Heart Association Epidemiology and Prevention/Lifestyle and Cardiiometabolic Health Scientific session 2024 ในเมือง Chicago USA ได้มีงานวิจัยแสดงถึงอันตรายของการทำ IF ชนิดจำกัดการกินอาหารเป็นช่วงเวลาภายใน 8 ชั่วโมง 

งานวิจัย ได้เริ่มศึกษาคนจำนวน 20,000 คน โดยอายุเฉลี่ย 49 ปี (แต่นำเอาคนอายุน้อย ตั้งแต่ 20 ปีเข้ามาด้วย) และติดตามไประยะเวลาโดยเฉลี่ย 8 ปี และยาวที่สุด 17 ปี พบว่า ผู้ที่จำกัดการกินอาหารใน 8 ชั่วโมงมีอัตราการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งก็ได้แก่ โรคหัวใจขาดเลือด และ โรคหลอดเลือดสมอง เพิ่มขึ้นสูงถึง 91% และโดยเฉพาะอย่างยิ่งคนที่มีโรคประจำตัวเป็นโรคหัวใจอยู่แล้วและโรคมะเร็งก็จะยิ่งตายจากโรคหัวใจมากขึ้น 

และเมื่อเปรียบเทียบกับคนที่กินแบบปกติคือในช่วง 12-16 ชั่วโมงระหว่างวัน ก็พบว่า คนที่กินอาหารจำกัดใน 8 ชั่วโมง ไม่ได้มีอายุที่ยืนยาวแต่อย่างใด

นั่นเป็นสิ่งที่เราต้องรู้ว่า การกินอาหาร IF แบบนี้ แม้ว่าอาจทำให้มีผลดีเช่น ลดน้ำหนักในระยะสั้น แต่ผลในระยะยาวกลับอันตราย 

คำอธิบายสำหรับคนที่สงสัยว่า ทำไมการจำกัดการกินอาหารเป็นช่วงเวลาใน 8 ชั่วโมงถึงทำให้มีอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดเพิ่มขึ้น ก็มีคำอธิบายที่อาจเป็นไปได้ 

1. ช่วงเวลาที่จำกัดในการกินอาหารทำให้คนรีบกินอาหารในช่วงเวลานั้นมากเกินไป ซึ่งก็อาจจะรวมอาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพด้วย เรียกว่า มีเวลากินน้อย ก็จัดเต็มเหนี่ยว

2. ช่วงเวลาที่อดอาหารที่ยาวนาน ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ และกระตุ้นภาวะเครียดของร่างกาย stress แล้ว เจ้า stress นี้หากเกิดนาน ๆ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงของหลอดเลือด เกิดหลอดเลือด ไม่ยืดหยุ่น จนในที่สุดตีบตันได้

3. การทานเป็นช่วงและไม่ปกติ ทำให้เกิดภาวะ metabolic dysregulation คือ การแปรปรวนของระบบเผาผลาญ ทำให้มีการเกิดหลอดเลือดแข็งตัวระยะยาวได้ 

อย่างไรก็ตาม งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยที่บอกความสัมพันธ์ ซึ่งจริง ๆ มันมี confounding factor หรือ ปัจจัยที่คุมไม่ได้เยอะ เช่น ลักษณะอาหารที่รับประทาน คือ คนที่ทำ IF บางคนก็กินเยอะไปในเวลาที่จำกัด คือ เวลามันจำกัดเลยซัดเต็มที่ ทำให้มีการกระตุ้นระบบเผาผลาญเป็นรอบ ๆ เป็น peak ร่างกายเกิดการปรับตัวไม่ดี หรือ ยังมี ปัญหาเรื่อง life style อื่น ๆ อีกด้วย แบะ ระเบียบวิจัยที่อาจจะยังไม่ตอบโจทย์ทั้งหมด ดังนั้น หากจะ IF โปรด Healthy life style และทำพอควร ไม่อดจนโหย 

สรุป จำกัดระยะเวลากินนานๆ อาจจะโทษ ถึงตายได้นะ หากทำแบบ ไม่รู้สนเหนือสนใต้ แต่ทานอาหาร ผัก ปลา ออกกำลัง ดีกว่านะ