วันที่ 4 มีนาคม 2568 ผศ.นพ.สุรัตน์ ตันประเวช แพทย์เชี่ยวชาญด้านสมองและระบบประสาท โพสต์ข้อความผ่านเพจเฟซบุ๊กชื่อ “สาระสมองกับ อจ.หมอสุรัตน์” เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ระบุว่า ใกล้ตาย สมองรู้สึกอย่างไร? ไขความลับเสี้ยววินาทีสุดท้ายของชีวิต

ก่อนตาย เรารู้สึกอะไร? เจ็บปวดเหมือนถูกมีดแทง อิ่มเอมคล้ายขึ้นสวรรค์ หรือมืดมิดดั่งเครื่องดับสนิท?

คำตอบจากคนที่ “ตายแล้วฟื้น” หรือมีประสบการณ์เฉียดตาย (Near-Death Experience: NDE) มักบรรยายถึงแสงสว่างจ้า ความสงบ หรือภาพชีวิตย้อนหลัง แต่สมองทำงานอย่างไรในช่วงนั้น? นักประสาทวิทยาพยายามหาคำตอบมานาน

สมองขณะใกล้ตาย : หลักฐานจากงานวิจัยล่าสุด ทีมวิจัย นำโดย ดร.อัจมาล เซมมาร์ (Dr.Ajmal Zemmar) จากมหาวิทยาลัย Louisville ได้บันทึกกิจกรรมสมองของผู้ป่วยชายวัย 87 ปีที่เสียชีวิตด้วยอาการหัวใจวายโดยไม่ตั้งใจ ระหว่างการตรวจคลื่นสมองไฟฟ้า (EEG) พบว่า

ก่อนและหลังหัวใจหยุดเต้นประมาณ 30 วินาที สมองยังคง “ทำงาน” ด้วยการสั่นของคลื่นแกมมา (Gamma Oscillations) ซึ่งเกี่ยวข้องกับการดึงความทรงจำ ความมีสติ การฝัน และสมาธิ

“การสั่นของคลื่นแกมมาอาจเป็นสัญญาณว่า สมองดึงภาพความทรงจำสำคัญมาในเสี้ยววินาทีก่อนตาย” – ดร.เซมมาร์

ผลการศึกษานี้ตีพิมพ์ใน Frontiers in Aging Neuroscience สอดคล้องกับคำบอกเล่าของผู้มีประสบการณ์ใกล้ตายที่มักเห็น “ภาพชีวิตย้อนกลับ” เสมือนสมองทำสรุปเรื่องราวครั้งสุดท้าย
ความรู้สึกก่อนตาย สำคัญอย่างไร?

เสี้ยววินาทีสุดท้าย สมองจะดึงความทรงจำดีหรือร้ายออกมาในช่วงชีวิต เหมือนกับฟิล์มหนังที่กรอย้อนกลับ บางคนก็เร็วมากจนเป็นแสงขาววาบ

นี่คงอาจเป็นบทสรุปของชีวิต เหมือนฉากจบหนังตอนสุดท้าย ในวินาทีที่จะจากโลกไป จะจากไปอย่างปลาบปลื้มหรือเสียดายที่เรามีชีวิตที่เต็มไปด้วยสิ่งที่มีแต่ความเลวร้าย ทั้งต่อโลกและตัวเอง ก็เลือกเอา