11 มิ.ย. 59 นายสมชาย เดือนเพ็ญ นักประวัติศาสตร์สุโขทัย ผู้ได้รับรางวัลวัฒนคุณาธร ประจำปี 2556 ได้นำผู้สื่อข่าวเข้าตรวจสอบความเสียหายของพระพุทธรูปปูนปั้นปางลีลาอายุหลายร้อยปี ที่ประทับยืนอยู่ในพระวิหารหลวง วัดพระศรีรัตนมหาธาตุราชวรวิหาร (วัดพระปรางค์) หมู่ 6 ต.ศรีสัชนาลัย อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ซึ่งได้รับการยกย่องว่ามีความงดงามคลาสสิคที่สุด แต่ปัจจุบันได้เกิดชำรุดและมีรอยแตกร้าวทั่วทั้งองค์ กลัวว่าจะอยู่ได้อีกไม่นาน ถ้าไม่มีการดูแลรักษาที่ดีพอ

นายสมชาย กล่าวว่า พระพุทธรูปปางลีลาผลงานชิ้นเอกของวัดพระปรางค์แห่งนี้ เป็นปางในพุทธประวัติตอนที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากไปโปรดพระมารดาที่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แล้วลงมาโปรดมนุษย์โลก ชาวบ้านท้องถิ่นเรียกว่าปางพระเจ้าหย่อนตีน นิยมสร้างกันในสมัยพระเจ้าลิไทโดยวัดที่สร้างในสมัยเดียวกันนี้จะพบพระพิมพ์ปางลีลาด้วยจำนวนมาก

ทั้งนี้ พระพุทธรูปปางลีลาวัดพระปรางค์ มีลักษณะที่งดงามระดับโลก แม้แต่ Mr. A.B. Griswold นักสะสมผลงานศิลปะ และผู้เชี่ยวชาญศิลปะตะวันออกชาวอเมริกัน ยังกล่าวว่า “เป็นพระพุทธรูปที่มีเส้นสายพลิ้วดุจเปลวเพลิง นี่คือรูปลักษณ์ของพระพุทธรูปที่งดงามคลาสสิคที่สุด เท่าที่ศิลปกรรมไทยจะสร้างสรรค์ขึ้นได้”

นายสมชาย กล่าวอีกว่า เป็นที่น่าเสียดายที่ปัจจุบันพระพุทธรูปปางลีลาองค์นี้ ผลงานดั่งเพชรน้ำเอกของศรีสัชนาลัย และเป็นชื่อเสียงของสุโขทัย กำลังชำรุดเสียหายอย่างหนัก เพราะต้องตากแดดตากฝนมานานนับร้อยปี จนทำให้ปูนโบราณหลุดร่อน และเกิดการแตกร้าวทั่วทั้งองค์ จึงอยากวิงวอนทุกภาคส่วนมาร่วมกันหาทางอนุรักษ์ผลงานศิลปะชิ้นเอกนี้ให้คงอยู่สืบไป