คำถาม กระผมขอทราบความรู้เกี่ยวกับโรคและเชื้อราต่างๆ ของมะพร้าว และวิธีป้องกันรักษาด้วยครับ

นัทนที แสงบุญมี

อ.ท่าแซะ จ.ชุมพร

คำตอบ

มะพร้าว เป็นพืชยืนต้นที่อยู่ในพืชตระกูลปาล์ม  เป็นพืชที่สามารถใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วน เช่น น้ำและเนื้อมะพร้าวใช้เป็นอาหาร กะลานำไปประดิษฐ์สิ่งของต่างๆ มะพร้าวจัดเป็นพรรณไม้มงคลชนิดหนึ่ง เมื่อมะพร้าวแก่ ซึ่งสังเกตได้จากการที่เปลือกนอกเริ่มเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาล ใบมีลักษณะเป็นใบประกอบแบบขนนก กะลามะพร้าว จะมีรูสีคล้ำอยู่ 3 รู เป็นส่วนที่ใช้สำหรับงอกเป็นต้นอ่อนต่อไป

โรคของมะพร้าวที่เกิดจากเชื้อรา มี 4 ชนิด ได้แก่

1. โรคยอดเน่า เกิดจากเชื้อรา pythium sp. และมักเกิดกับมะพร้าวพันธุ์ที่นำเข้ามาจากต่างประเทศ เช่น พันธุ์มลายูสีเหลืองต้นเตี้ย โรคนี้ มักพบในระยะต้นกล้า ในสภาพที่มีฝนตกชุก และอากาศมีความชื้นสูง ลักษณะอาการของโรคนี้ ที่สังเกตได้คือ ระยะแรก จะพบแผลเน่าสีดำบริเวณตรงโคนยอด และจะขยายลุกลามต่อไปจนทำให้ใบย่อยแห้งเป็นสีน้ำตาล สามารถดึงหลุดออกได้ง่าย ต้นกล้าจะเหี่ยวเฉา และแห้งตายไปในที่สุด หากเกิดกับมะพร้าวใหญ่ ทางใบมะพร้าวที่เกิดใหม่ แต่ใบจะผิดปกติ ก้านทางจะสั้น มีใบย่อยเล็กๆ เกิดเฉพาะบริเวณปลายก้านทาง วิธีป้องกันรักษา  คือในช่วงการย้ายต้นกล้า ต้องอย่าให้หน่อช้ำ เพราะโรคอาจจะเข้าทำลายได้ง่าย หากพบอาการของโรคในระยะแรก ให้ตัดส่วนที่เป็นโรคออก แล้วฉีดพ่นด้วยสารฆ่าเชื้อรา ที่มีสารประกอบทองแดง และทำการเผาส่วนต้นกล้าหรือส่วนที่เป็นโรค เพื่อป้องกันการแพร่ระบาดต่อไป 

2. โรคใบจุด เกิดจาเชื้อรา Heiminthosporium sp. จะทำให้เกิดความเสียหาย และคุกคามอย่างรวดเร็วแก่มะพร้าวในระยะต้นกล้ามาก ลักษณะอาการของโรคนี้ ที่สังเกตได้คือ เริ่มแรกจะเกิดจุดแผลสีเหลืองอ่อน ขนาดหัวเข็มหมุด ต่อมาจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลแดง มีวงสีเหลืองล้อมรอบแผล และจะขยายใหญ่ออกไปเรื่อยๆ มีลักษณะค่อนข้างกลม กลางแผลจะมีจุดสีน้ำตาลแดง ขอบแผลสีน้ำตาลเข้ม ในที่สุดจะขยายรวมกันทำให้ใบแห้ง ต้นมะพร้าวชะงักการเจริญเติบโตและตายในที่สุด วิธีป้องกันรักษา ให้ฉีดพ่นด้วยสารป้องกันกำจัดโรคพืช เช่น เธอร์แรม ฉีดพ่นทุก 10-14 วัน

3. โรคผลร่วง เกิดเชื้อรา Phytopthora palmivora ลักษณะอาการของโรคนี้ มะพร้าวจะล่วงก่อนกำหนด อายุของมะพร้าวที่ล่วงตั้งแต่ 3 ถึง 9 เดือน ผลมะพร้าวที่เก็บเกี่ยวได้อายุ 12 เดือน ดังนั้น ผลมะพร้าวที่ร่วง จึงอ่อนมาก ไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ วิธีป้องกันรักษา สภาพที่จะเกิดโรคผลร่วงระบาด คือมะพร้าวมีผลดกมาก และฝนตกชุกติดต่อกันเป็นเวลาหลายวัน ให้หมั่นตรวจ โดยสุ่มดู หากพบมะพร้าวที่เป็นโรคให้ตัดออก และนำผลไปเผาทิ้งนอกแปลงมะพร้าวทันที 

4. โรคเอือนกิน เป็นโรคที่เกิดกับผลมะพร้าว ซึ่งยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน ลักษณะของผลภายนอกปกติ แต่เนื้อมะพร้าวจะมีลักษณะฟ่าม และหนาประมาณ 2 ซม. ยุบง่าย เนื้อมะพร้าวหนาไม่เท่ากัน บางแห่งไม่มีเนื้อมีแต่กะลา ผิวของเนื้อขรุขระ สันนิษฐานว่า อาจเกิดจากสภาพแวดล้อมไม่เหมาะสม ในขณะที่มะพร้าวเริ่มสร้างเนื้อ เช่น กระทบแล้ง ปัจจุบันยังไม่มีวิธีจะป้องกันกำจัดที่ได้ผล เพราะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่นอน

นอกจากนี้ ยังมีโรคตาเน่า โรคโคนผุ โรคใบจุดสีเทา โรครากเน่า โรคเรื้อนดิน  เป็นต้น โรคดังกล่าวนี้ แม้ว่าจะพบในแหล่งปลูกมะพร้าว แต่ไม่ทำความเสียหายให้กับมะพร้าวมากนัก