ฝีมือเชิงช่างที่ผ่านการประดิดประดอยอย่างประณีต ในการแกะสลักรากไม้ออกมาเป็นผลิตภัณฑ์รูปแบบหลากชนิด จากภูมิปัญญาชาวบ้านหนองปรือ ต.หนองปรือ อ.วังวิเศษ จ.ตรัง เป็นที่รู้จักกันในแบรนด์ “ไม้เทพธาโร” วันนี้ ได้รับความสนใจ นิยมของผู้รักคลั่งไคล้งาน “แฮนด์เมด” เลือกซื้อเป็นของขวัญที่ระลึก สะสมเป็นสมบัติส่วนตัว จนกลายเป็นสินค้า “1ตำบล 1ผลิตภัณฑ์” ระดับ 5ดาวของจังหวัดตรัง และโกลอินเตอร์ไปแล้วในขณะนี้

“เทพทาโร” เป็นไม้ยืนต้นเนื้ออ่อน มีชื่อเรียกแตกต่างกันไป ทางภาคเหนือเรียกว่า “ตะไคร้ตัน” ภาคกลางเรียกว่า “ไม้เทพทาโร” ทางภาคใต้จะเรียกว่า “ไม้จวงหอม” ส่วนชาวไทยมุสลิมจะเรียกว่า “แตยอ”ส่วนใหญ่จะพบตามป่าดงดิบ และมีมากในภาคใต้ของประเทศไทย ต้นเทพทาโร นอกจากจะเป็นไม้มงคลแล้ว ส่วนของใบที่เป็นยอดอ่อนชาวบ้านจะนำไปรับประทานเป็นผักจิ้มกับน้ำพริกได้ ส่วนของเนื้อไม้ก็ยังมีสรรพคุณเป็นพืชสมุนไพร ใช้ต้มกับน้ำแก้อาการท้องร่วง ท้องอืด ท้องเฟ้อ แก้วิงเวียน หืดหอบ และเป็นยาบำรุงโลหิต นอกจากนี้ กลิ่นของไม้สามารถป้องกันปลวกมอด และยุงได้เช่นกัน ถือเป็นไม้ที่มีคุณค่าอย่างยิ่ง

ธรรมชาติสร้างสรรค์งานชิ้นเอก จากการแกะสลักจากไม้เทพธาโร โดยการนำเอาแกนของรากไม้ที่มีอายุไม่ต่ำกว่า 70ปี ขึ้นไป จากตอไม้ที่หายากโดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมนำมาประดิษฐ์งานศิลปะตามจินตนาการ ของผู้แกะสลักผสมกับความเป็นธรรมชาติของชิ้นไม้ จาเกิดเป็นงานที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวของแต่ละชิ้นงาน โดยไม่ซ้ำกัน ซึ่งทรงคุณค่าสำหรับผู้เป็นเจ้าของ คุณสมบัติของไม้เทพธาโร นอกจากจะมีชื่อเป็นศิริมงคลแล้ว ยังเป็นไม้สมุนไพรที่มีกลิ่นหอมชวนดม เพราะเป็นไม้ประเภท “Cinamomum Parthenoxylon” 

นายธีระยุทธ เอี่ยมตระกูล ผู้ว่าราชการจังหวัดตรัง บอกว่า ที่ผ่านมาต้นเทพทาโร ถูกโค่นทิ้งเป็นจำนวนมาก เนื่องจากมีการขยายพื้นที่เพาะปลูกยางพารา ปาล์มน้ำมัน และพืชเศรษฐกิจอื่นๆ  เหลือเพียงตอและราก ชาวบ้านในจังหวัดตรัง เกิดประกายแนวคิดว่า หากนำรากและตอไม้เทพทาโรมาทำเป็นอาชีพ ด้วยการสร้างงานสร้างรายได้ น่าจะช่วยให้มีวิถีชีวิตที่ดีขึ้น ชาวบ้านจึงนำรากและไม้เทพธาโรมา แกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์รูปแบบต่างๆ สะท้อนความเป็นเอกลักษณ์ของท้องถิ่น รูปแบบต่างๆได้กลมกลืนและลงตัว

“ปัจจุบันอาชีพแกะผลิตภัณฑ์สลักไม้เทพธาโรในจังหวัดตรัง มีการจัดตั้งเป็นกลุ่มสามารถสร้างงานสร้างรายได้ให้กับสมาชิก ท้องถิ่นและจังหวัดตรังได้เป็นอย่างดี อาทิ กลุ่มผลิตภัณฑ์หัตถกรรมแกะสลักไม้เทพธาโร ถ้าเลเขากอบ อ.ห้วยยอด จ.ตรัง กลุ่มผลิตภัณฑ์แกะสลักไม้เทพธาโร ต.เขาไพร อ.รัษฎา และ กลุ่มแกะสลักไม้เทพธาโร ต.หนองปรือ อ.รัษฎา จ.ตรัง ฯลฯ เป็นต้น”

ขณะนายวิเชษฐ์ ชุมดี ประธานกลุ่มแกะสลักไม้เทพธาโรบ้านหนองปรือ ต.หนองปรือ อ.รัษฎา จ.ตรัง เล่าวว่า  การก่อตั้งกลุ่มแกะสลักไม้เทพธาโรบ้านหนองปรือ  เริ่มขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2541 ขณะนั้น นายเชือบ ชุมดี บิดาของตนเป็นซึ่งเป็นช่างฝีมือบังเอิญไปขุดเจอรากต้นจวงหอม หรือไม้เทพธาโร ซึ่งมีกลิ่นหอม หลังจากนั้นนำมาแกะสลักเป็นรูปพะยูน ซึ่งเป็นสะท้อนความเป็นเอกลักษณ์สัตว์น้ำในท้องทะเลตรัง ปรากฎว่าได้รับความสนใจจากชาวบ้านและนักท่องเที่ยว

จากนั้นจึงยึดเป็นอาชีพ ด้วยการรวมตัวของชาวบ้านจัดตั้งเป็นกลุ่มแกะสลักไม้เทพธาโรขึ้น เบื้องต้นมีสมาชิก 7คน แกะเป็นพวงกุญแจรูปพะยูน สัตว์ประเภทต่งๆจำหน่าย ได้รับการตอบรับจากตลาดอย่างดี และพัฒนาผลิตภัณฑ์ เป็นงานรูปแบบง่ายๆไปจนถึงงานสร้างสรรค์ตามจินตนาการ  เช่น แกะสลักเป็นรูปตำนานพระพุทธเจ้า วิถีชีวิตสัตว์ในรูปแบบต่าง ปัจจุบันมีสมาชิกมีช่างระดับฝีมือ จำนวน 22 คน สร้างรายได้ให้กับสมาชิกคนละ 5,000-15,000บาทต่อเดือน แล้วแต่ความขยนันและความชำนาญ ขณะที่ทางกลุ่มเองก็มีรายได้เดือนละ 80,000-150,000บาท

“ในส่วนของราคา มีตั้งแต่ชิ้นละหนึ่งร้อยบาทถึงหมื่นกว่าบาท แล้วแต่การสร้างสรรค์ผลงาน เช่นพวงกุญแจพะยูน ชิ้นละ 100บาท พะยูนนาฬิกา ชิ้นละ 1,600บาท,พระพุทธรูป 15,000บาท, เยี่ยว 5,000บาท และหลวงพ่อทวด 20,000บาท เป็นต้น ส่วนใหญ่จะซื้อเป็นของที่ระลึกและเก็บสะสมเป็นสมบัติส่วนตัว จุดเด่นของผลิตภัณฑ์แกะสลักจากไม้เทพทาโร จะอยู่ที่เอกลักษณ์ของไม้ชื่อแป็นมงคล ศักดิ์สิทธิ์มีกลิ่นหอม ชวนดม รู้สึกสดชื่น ปลอดโปร่งโล่งใจ”

“ขึ้นตอนการทำว่า หลังจากที่รับซื้อตอและรากไม้เทพธาโรจากชาวสวนที่นำมาขาย โดยวางกองรวมทนแดดตากทนฝน ปลวกมอดไม่กิน เมื่อต้องการจะทำผลิตภัณฑ์ใดๆ ก็เลือกไม้เทพทาโรมาใช้มีดสับให้เป็นรูปร่างที่ต้องการจากนั้นตากแดดประมาณ 2-3 ชั่วโมง ให้ไม้แห้งสนิท เพราะไม้เทพทาโรจะมีน้ำมันหล่อลื่นอยู่ที่ผิวไม้ แห้งแล้วเลาและขัดด้วยกระดาษทรายหยาบ จากนั้นแกะสลักตามรูปแบบที่ต้องการและขัดด้วยกระดาษทรายอีกครั้ง เป็นอันเสร็จขั้นตอนการประดิษฐ์ผลิตภัณฑ์แกะสลัก “ไม้เทพธาโร”

ด้านนายไพบูลย์ บูรณสันติ  พัฒนาการจังหวัดตรัง กล่าวว่า ทางสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดตรัง ดำเนินนโยบายตามบทบาทภารกิจงานพัฒนาชุมชนด้วยการสร้างจิตสํานึกการใช้ชีวิตตามวิถีเศรษฐกิจพอเพียง ส่งเสริมและสนับสนุนการเพิ่มรายได้ให้กับชุมชน โดยเฉพาะการสร้างงาน สร้างรายได้ให้กับประชาชน ด้วยการจัดตั้งกลุ่มอาชีพต่างๆ ให้รู้จักที่จะพึ่งพาตัวเอง ภายใต้การดำเนินงาน “1ตำบล 1ผลิตภัณฑ์” ทั้งนี้ กลุ่มผลิตภัณฑ์แกะสลักไม้เทพธาโร ทางสำนักงานก็เข้าไปดูแลเป็นพี่เลี้ยงคัดสรรเป็นสินค้าโอท๊อปสุดยอดระดับ 5ดาวของจังหวัดตรัง

“นอกจากผลิตภัณฑ์แกะสลักไม้เทพธาโร จะเป็นสินค้าโอท๊อป 5ดาวของจังหวัดตรังแล้วยังได้รับการคัดเลือกให้เป็นผลิตภัณฑ์ opop ชั้นยอดกระทรวงพาณิชย์  และtop otop ของกระทรวงอุตสาหกรรมอีกด้วย เป็นการส่งเสริมให้ชุมชนใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ของชุมชนกันเอง เพื่อสร้างรายได้ ลดรายจ่าย ไปพร้อมๆกับสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนท้องถิ่นและกลุ่มอาชีพอย่างมั่นคง”นายไพบูลย์  บอกให้ทราบ

ผลิตภัณฑ์แกะสลักไม้เทพธาโร ที่เกิดจากฝีมือเชิงช่างภูมิปัญญาชาวบ้านที่มีรู้ ความสามารถ และความชำนาญ ผสมผสานความรักและชอบลงในเนื้อไม้มงคล กลิ่นหอม ทำให้ผลงานที่ปรากฏมาเป็นงานแกะสลักรูปแบบต่างๆ มีความประณีต วิจิตรบรรจง จนมีชื่อเสียงขจร กระจาย เป็นที่รู้จักของประชาชนและนักท่องเที่ยวเป็นอย่างมากในขณะนี้   โดยมีการเลือกซื้อจับจองเป็นเจ้าของ ทั้งมอบเป็นของที่ระลึก ของขวัญทรงคุณค่าแก่คนที่รักนับถือ และเก็บไว้เป็นของกำนัลให้กับตัวเอง เพื่อแต่งเติมความสุขให้กับชีวิต

จิรศักดิ์ จาตุพรพิพัฒน์