‘หมอยง’เลคเชอร์‘สายพันธุ์โควิด’ในไทย พบเปลี่ยนแปลงชัดเจน-ผลต่อ‘วัคซีน’?

5 มิถุนายน 2567 ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊กในหัวข้อ “โควิด19 สายพันธุ์ที่พบในประเทศไทย” ระบุว่า...

โควิด19 สายพันธุ์ที่พบในประเทศไทย

การเปลี่ยนแปลงของสายพันธุ์ไวรัสโควิด เกิดขึ้นมาโดยตลอด ทำให้การพัฒนาวัคซีนให้ตรงกับสายพันธุ์เป็นไปได้ยากมาก

วัคซีนในปัจจุบันพัฒนามาถึงสายพันธุ์ XBB1.15 แต่ขณะเดียวกันไวรัสก็พัฒนาหนีออกไปเป็นสายพันธุ์ JN.1 ทำให้ประสิทธิภาพของวัคซีนทดลอง

องค์การอนามัยโลกและนำสายพันธุ์ใหม่ที่จะนำมาทำวัคซีน เป็นสายพันธุ์ JN.1 แต่ขณะนี้สายพันธุ์นี้ก็แตกลูกหลานออกมาเป็นสายพันธุ์ใหม่เพิ่มขึ้นอีกเช่น JN1.18  KP.2 KP.3

สายพันธุ์ KP.2 และ KP.3 เป็นสายพันธุ์ที่กำลังมาแรงจึงมีการตั้งชื่อสายพันธุ์นี้ว่า เฟีลท (F for L at position 456 and R for T at position 346) (FLiRT) ซึ่งคนรุ่นก่อนสมัยรุ่น 70- 80 (1970 -1980) จะเข้าใจศัพท์นี้ดี คำว่า เฟีลท หมายถึงสุภาพสตรีที่แสดงตัวยั่วยวน ด้วยการใส่เสื้อผ้ารัดรูป โชว์สวนสัตว์ และกระโปรงสั้น ต่อมาศัพท์คำนี้ก็หายไป

สายพันธุ์ เฟีลท เป็นการตั้งชื่อเล่นของ KP.2 และKP.3 โดยเอามาจากการเปลี่ยนแปลงตำแหน่งกรดอะมิโนบนหนามแหลม (F for L at position 456 and R for T at position 346) แล้วเติม i เข้าไปตรงกลางจึงได้ชื่อเล่นของสายพันธุ์ใหม่

สำหรับประเทศไทย ตั้งแต่ต้นปีมามีการเปลี่ยนแปลงของสายพันธุ์อย่างชัดเจน ที่ศูนย์เราติดตามจะเห็นว่า JN.1 เริ่มลดลงและมีสายพันธุ์ลูกของ JN.1 เพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ สายพันธุ์ เฟีลท ดังแสดงในรูป

เมื่อมีการเพิ่มขึ้นของสายพันธุ์ดังกล่าวมากขึ้นจะทำให้ประสิทธิภาพวัคซีนที่มีอยู่ในปัจจุบันยิ่งลดประสิทธิภาพลง แต่อย่างไรก็ตามสายพันธุ์ใหม่ที่เกิดขึ้นความรุนแรงไม่ได้เพิ่มขึ้นมีแนวโน้มที่จะลดลง ตามธรรมชาติ

-005