เปิดกรณีศึกษาต่างประเทศแก้ปัญหา‘ปลาหมอคางดำ’ พบ‘ต้นตอ’การระบาดจากนำมาเลี้ยงเป็น‘ปลาสวยงาม’ ทุกภาคส่วนต้องร่วมกันเดินไปข้างหน้าเพื่อกำจัด

ปลาหมอคางดำเคยระบาดในหลายประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา เกิดขึ้นที่รัฐฟลอริดา และฮาวาย  ออสเตรเลียระบาดที่ควีนส์แลนด์ ยุโรปเกิดที่แม่น้ำดานูบ เป็นต้น ส่วนใหญ่มาจากการนำเข้าหรือลักลอบนำเข้าเพื่อเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม นอกเหนือจากเพื่อการประมง พร้อมนำเสนอกรณีศึกษาการกำจัดปลาหมอคางดำของประเทศต่าง ๆ ชี้ทุกภาคส่วนต้องร่วมกันศึกษาและวิจัยเพิ่มเติม และการให้ความรู้แก่ประชาชนเพื่อให้การควบคุมและลดจำนวนประชากรของปลาหมอคางดำเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

+ สหรัฐอเมริกา มีการระบาดของปลาหมอคางดำ ใน 2 เมืองใหญ่  ได้แก่ มลรัฐฟลอริดา ปลาหมอคางดำถูกนำเข้ามาทั้งเพื่อการประมงและเพื่อการเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม  มีการปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติและหลุดรอดจากฟาร์มเลี้ยงทำให้เกิดการระบาด ส่วนอีกแห่งคือที่ฮาวาย ปลาหมอคางดำถูกนำเข้ามาเพื่อเลี้ยงเป็นปลาสวยงาม แต่ต่อมาถูกปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติ

+ ออสเตรเลีย มีระบาดที่ ควีนส์แลนด์ ปลาหมอคางดำถูกนำเข้ามาเพื่อการเลี้ยงและการควบคุมศัตรูพืช แต่เมื่อหลุดออกมาสู่แหล่งน้ำธรรมชาติก็เกิดการแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็ว ส่วนที่ นิวเซาท์เวลส์ การระบาดเกิดจากการลักลอบนำเข้าเป็นปลาสวยงาม ส่งผลให้เกิดการแพร่ระบาดในแหล่งน้ำท้องถิ่น

+ ยุโรป มีการระบาดที่แม่น้ำดานูบ  จากการนำเข้าปลาหมอคางดำ เพื่อการเลี้ยงเชิงพาณิชย์เป็นปลาสวยงามและเลี้ยงทั่วไป  แต่เมื่อปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้เกิดการแพร่พันธุ์ในแหล่งน้ำธรรมชาติ

นอกจากนี้ยังมีการแพร่กระจายของปลาหมอคางดำในอีกหลายประเทศ แต่ไม่ได้เป็นปัญหามากนัก อาทิ สเปน อินโดนีเซีย  ฟิลิปปินส์ เป็นต้น ซึ่งมีต้นเหตุทั้งจากการนำเข้าและลักลอบนำเข้าเพื่อการประมงและปลาสวยงาม

เกี่ยวกับการกำจัดปลาหมอคางดำในต่างประเทศมีหลากหลายวิธีที่ถูกนำมาใช้ โดยมุ่งเน้นไปที่การควบคุมการแพร่พันธุ์และลดจำนวนประชากรของปลาชนิดนี้ในแหล่งน้ำที่ไม่ใช่ถิ่นกำเนิดของมัน

กรณีศึกษา 1: การควบคุมปลาหมอคางดำในฟลอริดา, สหรัฐอเมริกา

ฟลอริดาเป็นหนึ่งในรัฐที่มีการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำ การจัดการกับปลาหมอคางดำในฟลอริดาใช้วิธีหลากหลาย ดังนี้:

การใช้สารเคมี: หน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้สารเคมี เช่น โรติโนน (Rotenone) ในแหล่งน้ำบางแห่งเพื่อลดจำนวนปลาหมอคางดำ แต่ต้องมีการควบคุมอย่างเข้มงวดเนื่องจากสารเคมีมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

การใช้เครื่องดักปลา: ใช้เครื่องดักปลาและตาข่ายเพื่อจับปลาหมอคางดำจากแหล่งน้ำ โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่ปลามีการแพร่พันธุ์

การสำรวจและเฝ้าระวัง: การสำรวจและเฝ้าระวังแหล่งน้ำที่มีความเสี่ยงสูง เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของปลาหมอคางดำไปยังแหล่งน้ำใหม่

กรณีศึกษา 2: การจัดการปลาหมอคางดำในแม่น้ำดานูบ, ยุโรป

แม่น้ำดานูบเป็นแหล่งน้ำสำคัญในยุโรปที่มีการพบปลาหมอคางดำ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องใช้วิธีดังนี้:

การกั้นแหล่งน้ำ: สร้างเขื่อนหรือสิ่งกีดขวางเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของปลาหมอคางดำไปยังแหล่งน้ำอื่น ๆ

การใช้ปลานักล่าธรรมชาติ: นำปลานักล่าที่กินปลาหมอคางดำมาใช้ในการควบคุมประชากร เช่น ปลาที่มีขนาดใหญ่และมีพฤติกรรมกินเนื้อ

การให้ความรู้แก่ชุมชน: ให้ความรู้แก่ชุมชนเกี่ยวกับผลกระทบของปลาหมอคางดำและวิธีการควบคุมการแพร่กระจาย

กรณีศึกษา 3: การควบคุมปลาหมอคางดำในออสเตรเลีย

ออสเตรเลียเผชิญกับการแพร่ระบาดของปลาหมอคางดำในแหล่งน้ำบางแห่ง ซึ่งมีการใช้วิธีการดังนี้:

การสำรวจและกำจัด: การสำรวจแหล่งน้ำที่พบปลาหมอคางดำและการกำจัดโดยใช้เครื่องดักปลาและการตกปลา

การใช้สารเคมีแบบจำกัดพื้นที่: ใช้สารเคมีในการกำจัดปลาหมอคางดำในพื้นที่ที่มีการแพร่พันธุ์สูง โดยจำกัดพื้นที่เพื่อป้องกันผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

การสร้างเขตควบคุม: กำหนดเขตควบคุมและมาตรการเฝ้าระวังเพื่อป้องกันการแพร่กระจายของปลาหมอคางดำไปยังพื้นที่ใหม่

การจัดการกับปลาหมอคางดำต้องการการทำงานร่วมกันระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง การศึกษาและวิจัยเพิ่มเติม และการให้ความรู้แก่ประชาชนเพื่อให้การควบคุมปลาหมอคางดำเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน

-005