นักธุรกิจชายแดนแม่ฮ่องสอนระบุการค้าชายแดนจะเกิดขึ้นต้องอยู่ที่การเจรจาระหว่างรัฐบาลทหารเมียนมากับชนกลุ่มน้อยเจ้าของรัฐต่างๆ การเจรจาต้องเกิดขึ้นในประเทศที่ 3 โดยเฉพาะไทยเนื่องจากชนกลุ่มน้อยทุกกลุ่ม (ที่มีรัฐเป็นของตัวเอง) ให้ความเชื่อมั่นในรัฐบาลไทยมากที่สุด

แหล่งข่าวนักธุรกิจชายแดนใน อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน วิเคราะห์ปัญหาค้าชายแดนด้านจังหวัดแม่ฮ่องสอน โดยเฉพาะในพื้นที่รัฐคาเรนนี หรือรัฐคะยา ปัญหาใหญ่อยู่ที่ รัฐบาลทหารเมียนมากับกองกำลังกะเหรี่ยงคาเรนนี ไม่สามารถเจรจากันได้ โดยเฉพาะชนกลุ่มน้อยไม่ยอมรับตัวของ พล.อ.เต็งเส่ง ทำให้ประเทศเมียนมาไม่เกิดความสงบขึ้นมาได้อย่างแน่นอน ทุกวันนี้ประชาชนในรัฐคะยาไม่สามารถอยู่ในหมู่บ้านปกติได้ ส่วนใหญ่พากันหนีออกจากหมู่บ้าน ไปอาศัยอยู่ในป่าและกระจายเป็นกลุ่มเล็ก ๆ เพื่อป้องกันการโจมตีทางอากาศจากทหารเมียนมา 

การสู้รบระหว่างทั้งสองฝ่าย มองแล้วไม่สามารถชนะกันได้ ต้องใช้การเจรจากันเท่านั้นเพื่อหาทางออกและมีการปกครองแบบสาธารณรัฐอย่างแท้จริง จึงจะสามารถทำให้ประเทศเมียนมา สามารถพัฒนาประเทศไปในทางที่ดี และส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจในพื้นที่และระหว่างไทยด้วย อย่างไรก็ตาม ในส่วนของชนกลุ่มน้อยทุกกลุ่ม ไม่มีความไว้วางใจต่อรัฐบาลทหารเมียนมา การเจรจาจะต้องเกิดขึ้นในประเทศที่ 3 โดยเฉพาะประเทศไทยที่ชนกลุ่มน้อยมีความไว้วางใจมากกว่า 

"สินค้าส่งออกจากไทยไม่ค่อยมีปัญหา แต่จำนวนผู้บริโภคถูกจำกัดจากกำลังซื้อ เนื่องจากสถานการณ์ภายในรัฐคาเรนนีเอง ทำให้กำลังซื้อมีแค่ชายแดนบริเวณพื้นที่อำเภอแม่แจ๊ะ เท่านั้นแต่ในส่วนลึกเข้าไป ยังมีการสู้รบกันอยู่ และประชาชนชาวคะยาไม่มีโอกาศในการผลิตอาหารเพื่อดำรงชีพ หรือส่งออกเหมือนปกติ ส่วนใหญ่จะดำรงชีวิตในรูปแบบโบราณด้วยการหาเก็บของป่ามากินเพื่อประทังชีวิต สินค้าส่งออกจึงถูกจำกัดเฉพาะพื้นที่ติดแนวชายแดนไทยเท่านั้นทุกวันนี้ยังคงมีการทำเหมืองแร่ ในรัฐคะยา และมีการส่งออกมาไทยบ้าง การส่งออกน้ำมันเชื้อเพลิงจึงเน้นไปที่การใช้น้ำมันเชื้อเพลิงเพื่อทำเหมืองแร่และผลิตแร่ส่งออกให้ไทยเท่านั้น" 
แหล่งข่าวนักธุรกิจชายแดนใน อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน ระบุ

นายทวีวิทย์ ดิบือแฮ ประธานวิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยต้นนุ่น อ.ขุนยวม จ.แม่ฮ่องสอน และสมาชิกหอการค้าแม่ฮ่องสอนระบุว่า สถานการณ์ในรัฐคาเรนนียังคงมีการสู้รบชั้นใน ทำให้การค้าเกิดขึ้นที่ อ.แม่แจ๊ะ เท่านั้น เนื่องจากไม่สามารถส่งสินค้าเข้าไปชั้นในได้ สินค้าขาเข้าก็มีจำพวกแร่ จากรัฐคาเรนนี ส่วนสินค้าส่งออกก็เป็นจำพวกสินค้าอุปโภคบริโภคเล็ก ๆ น้อย เท่านั้น ทำให้การค้าชายแดนอยู่ในภาวะตกต่ำไม่เหมือนเมื่อก่อน แต่ก็หวังว่าถ้าสถานการณ์ดีขึ้นก็จะทำให้การค้าเจริญรุ่งเรืองเหมือนเดิม