กทม.ใช้มาตรการ LEZ เขตมลพิษต่ำ ประกาศ “เขตควบคุมฝุ่น” ห้ามรถบรรทุก 6 ล้อเข้ากรุงเทพฯชั้นใน ช่วงวิกฤต PM2.5 

วันที่ 29 ต.ค.2567 นายชัชชาติ สิทธิพันธุ์ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร แถลงภายหลังการประชุมความร่วมมือหน่วยงานภาคี ถึงมาตรการการป้องกันและแก้ไขปัญหาฝุ่นละอองขนาดเล็ก(PM2.5) ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ปี 2568 เรื่องการประกาศ “เขตควบคุมฝุ่น” Low Emission Zone ห้ามรถบรรทุก 6 ล้อเข้ากรุงเทพฯ ชั้นใน มี นายธีระพงษ์ วิมลจิตรานนท์ ผู้อำนวยการกองจัดการคุณภาพอากาศและเสียง กรมควบคุมมลพิษ นายประเสริฐ สินสุขประเสริฐ ปลัดกระทรวงพลังงาน นายทองอยู่ คงขันธ์ ประธานสหพันธ์การขนส่งทางบกแห่งประเทศไทย และผู้แทนสถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ร่วมแถลง ณ ห้องรัตนโกสินทร์ ศาลาว่าการ กทม. (เสาชิงช้า) 

นายชัชชาติกล่าวว่า กรุงเทพมหานครใช้อำนาจตามกฎหมายในการควบคุมมลพิษ ในส่วนของ พ.ร.บ.ป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยฯ ที่ให้อำนาจผู้ว่าฯ ในกรณีเมื่อเกิดหรือใกล้เกิดเหตุสาธารณภัยในพื้นที่ ให้สามารถกำจัดต้นตอหรือสาเหตุของสาธารณภัยได้ นำมาใช้ประกาศห้ามรถบรรทุกเข้ามาในเขตกรุงเทพฯ พื้นที่วงแหวนรัชดาภิเษก และพื้นที่วงแหวนกาญจนาภิเษก ในกรณีที่จะมีมลพิษสูงในเขตกรุงเทพมหานครตามเงื่อนไขที่กำหนด โดยจะห้ามรถบรรทุกดีเซลที่เป็นต้วปล่อยฝุ่น PM2.5 สูงสุดถึง 40% โดยเฉพาะรถเก่า ยกเว้นรถบรรทุก EV NGV EURO 5 และ 6 แต่หากรถเก่าที่มีการเปลี่ยนน้ำมันเครื่อง-ไส้กรองซึ่งจะลดปล่อยPM2.5 ก็จะอนุญาตให้เข้าได้ โดยกทม.จะทำ Green List บัญชีสีเขียว ในส่วนของรถบรรทุก 6 ล้อขึ้นไป รถขนส่งผู้โดยสาร รวมถึงรถ ขสมก. โดยให้รถ EV NGV หรือรถที่เปลี่ยนน้ำมันเครื่อง-ใส้กรองแล้วตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน เป็นต้นไป ลงทะเบียนเป็นรถบัญชีสีเขียว จะสามารถผ่านเข้าพื้นที่กำหนดได้เมื่อมีการประกาศใช้มาตรการดังกล่าว หากรถที่ฝ่าฝืนเข้าพื้นที่ควบคุมจะมีกล้อง CCTV จับภาพ นำส่งแจ้งความดำเนินการจับ-ปรับ ไม่เกิน 2,000 บาท จำคุก 1 เดือน โดยจะมีการตั้งด่านบูรณาการร่วม 14 จุด และตรวจตามไซต์ก่อสร้าง สถานประกอบการ และอู่รถเมล์ เชื่อว่ามาตรการนี้จะเป็นมาตรการเชิงบวกที่จะทำให้เรามีคุณภาพอากาศที่ดีขึ้นเราไม่ได้ปูพรมห้ามทุกคัน คนที่ทำดีก็ยังสามารถประกอบกิจการในช่วงสภาวะฝุ่นวิกฤตได้

นอกจากนี้ ยังมีมาตรการเปลี่ยนน้ำมันเครื่อง กทม.มีโครงการร่วมกับกระทรวงพลังงาน เชิญชวนประชาชนมาเปลี่ยนน้ำมันเครื่อง ปีที่ผ่านมาเริ่ม 18 ธ.ค.2566-29 ก.พ.2567 เป้าหมาย 3 แสนคัน มีรถมาเปลี่ยนน้ำมันเครื่อง 265,130 คัน ลด PM2.5 ได้ 13.26% ปีนี้ตั้งเป้า 5 แสนคัน เริ่มพ.ย.2567-ม.ค.2568 รถที่เปลี่ยนน้ำมันเครื่องกับโครงการจะได้รับ
สติ๊กเกอร์ “รถคันนี้#ลดฝุ่น” โดยทางกระทรวงพลังงานได้ประสานผู้ประกอบการค้าน้ำมันที่ให้บริการตรวจเช็ค เปลี่ยนน้ำมันเครื่อง-ไส้กรอง มีส่วนลดถึง 40% จะช่วยแบ่งเบาภาระและเชิญชวนให้ประชาชนมาดูแลรักษาเครื่องยนต์ให้สะอาดและลด PM2.5 

อีกมาตรการคือ WFH หาเครือข่ายมาร่วมโครงการ ปีที่ผ่านมากทม.ประกาศ WFH 1 ครั้ง 15-16 ก.พ. มีเครือข่าย 151 บริษัทพนักงาน 6 หมื่นคน ปริมาณรถยนต์บนถนนลดลง 8% ปีนี้จะเพิ่มเครือข่าย บริษัทห้างร้านต่างๆ ให้มากขึ้น เชิญชวนมาร่วมโครงการฯกับกทม. ในปีนี้อยากให้มีถึง 2 แสนคน ทำงานที่บ้านมากขึ้น เชื่อว่าปริมาณจราจรจะลดลง ลดการปล่อย PM2.5 

ด้านผู้อำนวยการกองจัดการคุณภาพอากาศและเสียง กรมควบคุมมลพิษ กล่าวถึงภาพรวมสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 ในพื้นที่กรุงเทพฯ ในปี 2568 ความว่าน่าจะดีขึ้น เนื่องจากในปี 2567 ที่ได้เริ่มดำเนินการมาตรการต่างๆ อย่างเข้มข้น ปรากฏคุณภาพอากาศดีขึ้น ปริมาณฝุ่นลดลงจากปี 2566 โดยมาตรการที่จะดำเนินการในปี 2568 ได้ผ่านความเห็นชอบจากคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติมี 3 มาตรการหลักในเขต 1. พื้นที่ป่า จะเพิ่มความเข้มข้นเรื่องการควบคุมไฟป่าให้ลดลง 25% 2. พื้นที่เกษตร เข้มงวดการเผาในพืช ข้าว ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ และอ้อยโรงงาน ให้ลดลง 10-30% และพื้นที่เมือง เข้มงวด 100% ไม่ให้มีการระบายฝุ่นทั้งภาคอุตสาหกรรมและยานพาหนะ

สำหรับมาตรการเขตมลพิษต่ำ Low Emission Zone ประกาศกรุงเทพมหานคร เรื่อง การห้ามรถบรรทุกเข้าพื้นที่วงแหวนรัชดาภิเษก และวงแหวนกาญจนาภิเษก ภายใต้หลักเกณฑ์
และเงื่อนไขที่กำหนด โดยผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครใช้อำนาจตามมาตรา 29 ประกอบกับ มาตรา 37 วรรคสองแห่งพระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ.2550 จะกำหนดระยะเวลาการห้ามและเขตพื้นที่ห้ามตามที่จำเป็น วัตถุประสงค์ห้ามรถบรรทุกเข้ากรุงเทพฯชั้นใน ช่วงที่ฝุ่นอยู่ในช่วงอันตราย เพื่อลดปัจจัยต้นตอสำคัญของมลพิษและลดความอันตรายต่อสุขภาพประชาชนในพื้นที่ เป้าหมายรถบรรทุกดีเซล 106,578 คัน (ยกเว้นรถบรรทุก EV NGV EURO 5 และ 6) พื้นที่บังคับใช้ 9 เขต + จุดตัด 39 จุด ในพื้นที่วงแหวนรัชดาภิเษก ประกอบด้วย เขตดุสิต, พญาไท, พระนคร, ป้อมปราบศัตรูพ่าย, สัมพันธวงศ์, คลองสาน, สาทร, ปทุมวัน และบางรัก

มีหลักเกณฑ์การออกประกาศ 1.ค่าเฉลี่ยฝุ่นละออง PM2.5 อยู่ในระดับสีแดง 5 เขต 2.การพยากรณ์ ล่วงหน้า 2 วัน ค่าฝุ่นละออง PM2.5 ระดับสีแดงมากกว่า 5 เขต หรือระดับสีส้ม มากกว่า 15 เขต อัตราการระบายอากาศ (VR) น้อยกว่า 3,000 ตารางเมตรต่อวินาที และทิศทางลมจากตะวันออก 3. ออกประกาศกรุงเทพมหานคร เรื่อง การห้ามรถบรรทุกเข้าพื้นที่ภายใต้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่กำหนด (ประกาศล่วงหน้าอย่างน้อย 24 ชั่วโมง) ระยะเวลาการห้าม 3 วัน โดยมีผลบังคับใช้นับแต่วันถัดจากวันประกาศ