ผู้สื่อข่าวรายงานว่า นายประเสริฐ ประดิษฐ์ ผู้ประสานงานเครือข่ายประชาคมงดเหล้าจังหวัดแม่ฮ่องสอน อาสาพาไปเยี่ยมชมชุมชนกะเหรี่ยงคอยาว ที่บ้านห้วยปูแกง ต.ผาบ่อง อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน ด้วยการนั่งเรือชมบรรยากาศแม่น้ำปาย ซึ่งในขณะนี้ ปริมาณน้ำในแม่น้ำปายกำลังพอดี ไม่มาก ไม่น้อย การเดินทางด้วยเรือจึงมีความสะดวกสบาย

สำหรับการเดินทางจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ขับรถไปยังหมู่บ้านห้วยเดื่อ ประมาณ 8-10 นาที ก็จะถึงท่าเรือบ้านห้วยเดื่อที่นี่มีลานจอดรถกว้างขวาง เมื่อมาถึงแล้วก็ไปติดต่อที่จุดขายตั๋ว เหมาลำราคา 600-1,000 บาท รับเสื้อชูชีพแล้วเดินลงไปขึ้นเรือหางยาวได้เลย ลำหนึ่งจุได้ 8 คน ลงเรือจากท่าเรือบ้านห้วยเดื่อ ขาไป ใช้เวลาประมาณ 25 นาที ก็ถึงหมู่บ้านห้วยปูแกง ส่วนขากลับใช้เวลานั่งเรือประมาณ 40 นาที ระหว่างทางเราจะได้ดื่มด่ำกับธรรมชาติ 2 ฝั่งแม่น้ำปาย ต้นไม้เขียวขจี อีกทั้งยังได้ฟิลบรรยากาศของการล่องเรือ ชมแม่น้ำ และวิถีชีวิตของชาวบ้าน ที่อยู่สองฟากฝั่ง อีกทั้งยังเป็นการช่วยอุดหนุนวิสาหกิจชุมชน สร้างรายได้ให้แก่ชาวบ้านในพื้นที่

หมู่บ้านห้วยปูแกง เป็นชุมชนท่องเที่ยวของชาวกะเหรี่ยงคอยาว (กะเหรี่ยงคอยาว = กะยัน) ซึ่งอพยพมาจากรัฐคะยา ประเทศเมียนมา มาตั้งหมู่บ้านอยู่ที่นี่อย่างสงบนานมาแล้ว ปัจจุบันมี 50 หลังคาเรือน 300 กว่าชีวิต ประกอบอาชีพทำการเกษตร ปลูกข้าวไร่งาดำ และทำงานฝีมือขายนักท่องเที่ยว ไฮไลท์ของที่นี่คือ เราจะได้พบหญิงชาวกะเหรี่ยงคอยาวที่ยังสวมห่วงทองเหลืองไว้รอบลำคอซึ่งปัจจุบันเริ่มหาชมได้ยากเนื่องจากวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป

ที่บ้านห้วยปูแกงแห่งนี้ นักท่องเที่ยวสามารถเดินชมหมู่บ้านได้ตามสะดวก ของที่ระลึกก็มีให้เลือกซื้อหลายรายการทั้งผ้าทอ ตุ๊กตาไม้ และเครื่องประดับ ฯลฯ ซึ่งมีทั้งของที่ผลิตขึ้นเองและรับมาจากที่อื่น รับรองว่าถ้าได้มาแล้วจะประทับใจกับบรรยากาศสิ่งแวดล้อม และความน่ารักของผู้คนที่ต้อนรับนักท่องเที่ยวด้วยไมตรีจิตอันดีงาม

บ้านห้วยปูแกง ถือว่าเป็นชุมชนท่องเที่ยวปลอดภัย ด้วยการส่งเสริมและสนับสนุนจาก สคล. สังกัด สสส. ซึ่งได้มีการจัดการท่องเที่ยวของชุมชน ที่สร้างประโยชน์ต่อพี่น้องชาวบ้านได้อย่างต่อเนื่องและเป็นที่น่ายินดีว่า ชุมชนท่องเที่ยวบ้านห้วยปูแกง ได้รับการประกาศให้อยู่ในรายชื่อ 100 แหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนของโลก ประจำปี 2565 (2022 Green Destinations Top 100 Stories) จากการคัดเลือกของ Green Destinations Foundation อีกด้วย