‘กุ้งจ่อม’ถือเป็นภูมิปัญญาการถนอมอาหาร ของพี่น้องชาวอีสานที่มีมาแต่โบราณจวบจนถึงปัจจุบัน โดยการนำกุ้งฝอย มาทำการหมักหรือดองด้วยเกลือ หรือน้ำปลา และใส่ข้าวคั่ว จนทำให้กุ้งจ่อมที่หมักนั้นมีรสชาติเปรี้ยวเค็ม มีกลิ่นหอมและรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์เด่นเฉพาะถิ่น และเป็นเมนูอาหารพื้นถิ่นที่ขึ้นชื่อของ อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์

ปัจจุบันได้มีการนำกุ้งจ่อม มาปรุงเพื่อประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู ทั้งน้ำพริกกุ้งจ่อม กุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง ที่มีวัตถุดิบหลักนอกจากกุ้งจ่อมแล้ว ยังอุดมไปด้วยเครื่องสมุนไพรนานาชนิด ทั้งข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด หอม กระเทียม พริก นำมาผัดใส่กับหมูสับและไข่ จนมีรสชาติที่โดดเด่น เป็นเอกลักษณ์ กลมกล่อมไปด้วยรสเปรี้ยว เค็ม และเผ็ด ทานกับข้าวสวยร้อนๆ และผักสดนานาชนิดเข้ากันดี

อีกทั้งก่อนหน้านี้ทาง จ.บุรีรัมย์ ได้มีการผลักดันเมนูอาหาร ‘ส้มตำกุ้งจ่อม’ เพื่อให้เป็นอีกหนึ่งซอฟพาวเวอร์ ด้านอาหารของ จ.บุรีรัมย์ มาแล้ว โดยการนำกุ้งจ่อมมาปรุงใส่ส้มตำแทนการใส่ปลาร้า ซึ่งมีรสชาติแซ่บนัวร์ ไม่แพ้ส้มตำใส่ปลาร้า

โดยในครั้งนี้ ล่าสุด ทางกลุ่มวิสาหกิจชุมชนหมู่เฮาเฮ็ดเกษตร ซึ่งเป็นวิสาหกิจชุมชนที่ได้มีการนำกุ้งจ่อม จากกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ น้ำพริกกุ้งจ่อม และกุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง บรรจุลงใส่แพ็คเกตที่ได้มาตรฐาน และสวยงาม ภายใต้แบรนด์ ‘กุ้งจ่อมสะเดิด’ เพื่อเป็นการยกระดับเมนูอาหารกุ้งจ่อม ให้เป็นที่รู้จักแพร่หลายยิ่งขึ้น และสะดวกสบายในการหยิบจับ

นอกจากนี้ ยังได้มีการพัฒนาไปอีกขึ้น โดยการนำกุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง ซึ่งเป็นอาหารอีสาน มาประยุกต์ดัดแปลงเข้ากับอาหารของชาติตะวันตก จนเป็นที่มาของ ‘แฮมเบอร์เกอร์กุ้งจ่อมสะเดิด’ และได้รับการันตีความอร่อย สะอาด และถูกหลักอนามัย ด้วยโล่รางวัลมากมาย จากทั้งหน่วยงานภาครัฐและเอกชน อาทิ ได้รับ รางวัลชนะเลิศอาหารพื้นถิ่น แชมป์เปียนส์โปรดักส์ อาหารแนวฟิวชั่น รางวัลด้านอาหาร Soft Power SME จาก สสว. และยังได้รับรางวัลการประกวดอาหารพื้นถิ่น ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ปี พ.ศ.2567 จากสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน)

นางสาวพูลทรัพย์  เทพนคร ประธานวิสาหกิจชุมชนหมู่เฮาเฮ็ดเกษตร จ.บุรีรัมย์ บอกว่า ทางกลุ่มฯได้จัดซื้อกุ้งจ่อมที่ชาวบ้านและเกษตรกรในพื้นที่ อ.ประโคนชัย จ.บุรีรัมย์ นำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อาหาร เพื่อให้ง่ายต่อการเข้าถึงและการรับประทานของกลุ่มลูกค้ามากยิ่งขึ้น ซึ่งได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี และเพื่อให้เมนูอาหารประเภทกุ้งจ่อม เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายยิ่งขึ้น ทางกลุ่มฯจึงได้นำเมนูกุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง มาประยุกต์เข้ากับอาหารตะวันตก อย่างแฮมเบอร์เกอร์ ซึ่งเป็นเมนูอาหารที่เข้าถึงได้ง่าย และสะดวกสบายในการรับประทาน

โดยการเปลี่ยนไส้ของแฮมเบอร์เกอร์ ที่ส่วนใหญ่จะใช้เนื้อสัตว์ ทั้งเนื้อวัว เนื้อหมู เนื้อไก่ และเนื้อปลา มาเป็นกุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง แล้วราดด้วยน้ำซอสสูตรปรุงพิเศษของทางกลุ่มฯ จึงทำให้แฮมเบอร์เกอร์กุ้งจ่อมสะเดิด มีรสชาติที่อร่อย โดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่เข้ากันได้ดีระหว่างกุ้งจ่อมผัดทรงเครื่อง ซึ่งเป็นอาหารอีสาน กับอาหารชาติตะวันตก อย่างแฮมเบอร์เกอร์ ซึ่งเป็นอาหารแนวฟิวชั่น ที่เป็นการผสมผสานเข้ากันอย่างดี ไม่แพ้แฮมเบอร์เกอร์เนื้อสัตว์โดยทั่วไป และที่สำคัญยังได้กลิ่นหอมของข่า ตะไคร้ ใบมะกรูด และรสชาติเปรี้ยวเค็มกำลังดีจากกุ้งจ่อม ที่ยังคงกลิ่นอายและรสชาติของความเป็นอีสาน ผสมกลมกลืนเป็นอย่างดีระหว่างอาหารพื้นบ้านอีสานกับอาหารตะวันตก เหมาะสำหรับเป็นอาหารว่าง อาหารทานเล่น และอาหารจัดเบรก

ประธานวิสาหกิจชุมชนหมู่เฮาเฮ็ดเกษตร จ.บุรีรัมย์ บอกอีกว่า ตอนนี้เริ่มมีวางจัดจำหน่ายแล้วที่ ศูนย์รวมจำหน่ายผลิตภัณฑ์โอทอป และของดีขึ้นชื่อของจังหวัดบุรีรัมย์ วงเวียนพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ 1 หรือ วงเวียน ร.1 และที่โรงแรมเทพนคร กับโรงแรมอัลวาเรซ จ.บุรีรัมย์ จำหน่ายในราคาเริ่มต้นที่ 15-17 บาทต่อชิ้น