4 ทศวรรษ โครงการเขาชะงุ้ม ผืนป่าและแผ่นดินที่พ่อสร้าง ขยายผลการพัฒนา จากเขตเมืองสู่ชายแดน

เมื่อวันที่ 13 ม.ค.2568 พล.อ.อ.ชลิต พุกผาสุข องคมนตรี รองประธานกรรมการบริหารโครงการศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เป็นประธานในพิธีเปิดงานน้อมรำลึกการก่อตั้งโครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และงานวันดินโลก ปี 2567 “4 ทศวรรษ ผืนป่าและแผ่นดินที่พ่อสร้าง” ณ โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.เขาชะงุ้ม อ.โพธาราม จ.ราชบุรี เมื่อวันที่ 26 ธ.ค.2567 ที่ผ่านมา โดยมี นายศุภรัชต์ อินทราวุธ รองเลขาธิการคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ (สำนักงาน กปร.) กล่าวรายงาน การนี้องคมนตรีได้มอบเกียรติบัตรแก่เกษตรกรที่ชนะการประกวดเกษตรกรตัวอย่างโครงการ 

นายสุกิจ  สุภาพงศ์ เกษตรกรที่ได้เข้ามาเรียนรู้การทำเกษตรแบบผสมผสานจากโครงการฯ เผยว่าได้นำความรู้ไปพัฒนาพื้นที่ของตนเอง จนประสบผลสำเร็จได้ผลผลิตที่ดีและมีมากพอสำหรับการบริโภคในครอบครัวและจำหน่ายในชุมชน มีการแบ่งปันความรู้และผลผลิตแก่เพื่อนบ้าน รวมถึงต่อยอดแปรรูปเพิ่มมูลค่าผลผลิต เช่น สมุนไพรเพื่อสุขภาพ เครื่องสำอาง ควบคู่กับการเลี้ยงผึ้งโพรงและชันโรง เพื่อช่วยผสมเกสรพืชและยังได้ผลผลิตเป็นน้ำผึ้งมาจำหน่าย 

“มีการรวมกลุ่มเกษตรกรผู้เลี้ยงผึ้งและปลูกพืชสมุนไพรในพื้นที่ เช่น ไพล ย่านางแดง ขมิ้น อ้อย ว่านเอ็นเหลือง สำหรับการพัฒนาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ได้แก่ น้ำมันไพล โลชั่นถนอมผิวน้ำมันมะพร้าว สบู่ก้อนสมุนไพรย่านางแดง สบู่เหลวย่านางแดง น้ำผึ้งชันโรง แชมพูสระผม 5 เกลอ ยาหม่องสมุนไพร เปิดเป็นศูนย์เรียนรู้ให้ผู้สนใจเข้าศึกษาดูงาน โดยเฉพาะด้านการเกษตรผสมผสานวิถีพอเพียง โดยช่องทางการจำหน่าย ได้รับการสนับสนุนจากกรมพัฒนาชุมชน อุตสาหกรรมจังหวัด พาณิชย์จังหวัด เกษตรจังหวัด  ในการออกร้านจำหน่ายสินค้า ปัจจุบันใช้ช่องทางออนไลน์ ขายผลผลิตด้วย” นายสุกิจ  สุภาพงศ์ กล่าว

นายสามารถ พูลเกษม อีกหนึ่งเกษตรกรที่ทำการเกษตรแบบผสมผสาน ได้เข้าร่วมโครงการ 1 ตำบล 1 กลุ่มเกษตรทฤษฎีใหม่ตามแนวพระราชดำริ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เปิดเผยว่า ได้ปลูกพืชทุกชนิดที่สามารถขึ้นได้ในพื้นที่ โดยเริ่มจากการปรับปรุงดินโดยไม่ใช้สารเคมี ทำปศุสัตว์ เลี้ยงวัว เลี้ยงไก่พื้นเมือง ผลิตปุ๋ยหมัก ปุ๋ยชีวภาพไว้ใช้เอง พร้อมวางระบบให้น้ำแปลงเพาะปลูกอัจฉริยะในพื้นที่ 4 ไร่ ทำให้ไม่ต้องใช้แรงงาน สามารถทำคนเดียวได้

“ผลผลิตมีต่อเนื่องและขายได้ทั้งปี อาทิ ดอกแค กล้วยน้ำว้า มะพร้าวน้ำหอม ข้าว สำหรับไก่พื้นเมืองสามารถขายได้ทั้งตัวไก่และไข่ไก่ รู้สึกภาคภูมิใจที่ได้ทำเกษตรด้วยการน้อมนำแนวพระราชดำริมาใช้ พระองค์ทรงห่วงใยพสกนิกร ช่วยคิด ช่วยสร้างทุกอย่างให้ ตั้งแต่แนวทางวิธีการ ช่วงแรกๆ ไม่เข้าใจในแนวพระราชดำริเท่าไหร่แต่เมื่อนำไปปฏิบัติจริงอย่างต่อเนื่องทำให้มีความเข้าใจมากขึ้นและเกิดผลดีหลายๆ ด้าน ทุกวันนี้มีอาชีพได้แบบยั่งยืนอย่างแท้จริง อยู่แบบพอเพียงและมีความสุข อยากจะฝากถึงลูกๆ หลานๆ ว่าให้สืบทอดอาชีพของพ่อแม่ที่ทํามา และรำลึกถึงพระองค์ท่านที่ได้พระราชทานโครงการต่างๆ มาให้  ได้มีกินมีใช้จวบจนทุกวันนี้” นายสามารถ  พูลเกษม  กล่าว

ดาบตํารวจหญิงอรวรรณ  สระแก้ว ครูโรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดนบ้านถ้ำหิน อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี กล่าวว่า ที่โรงเรียนมีโครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวัน โดยนักเรียนช่วยกัน ปลูกพืชผักเลี้ยงปลา เลี้ยงไก่ เพื่อนำผลผลิตมาประกอบอาหารกลางวัน ได้เรียนรู้การทำการเกษตรที่ถูกต้อง เมื่อจบการศึกษาก็สามารถนำความรู้ไปประกอบอาชีพ อีกทั้งในระหว่างเรียนก็ได้ถ่ายทอดความรู้การทำการเกษตรอย่างถูกวิธีให้แก่พ่อแม่ที่บ้าน ซึ่งเด็กนักเรียนส่วนใหญ่เป็นบุตรหลานของราษฎรชนเผ่าในพื้นที่ซึ่งอยู่ติดกับประเทศพม่า

“ที่ผ่านมาโรงเรียนได้รับการสนับสนุนปัจจัยการผลิตจากโครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มฯ อย่างต่อเนื่อง มีเจ้าหน้าที่เดินทางไปถ่ายทอดความรู้ในการทำเกษตรอย่างถูกวิธีแก่ครูในโรงเรียน เนื่องจากโรงเรียนมีการสับเปลี่ยนบุคลากรตามวงรอบของการปฏิบัติหน้าที่บริเวณชายแดน ทำให้โครงการเกษตรเพื่ออาหารกลางวันไม่ขาดช่วง เด็กนักเรียนมีโภชนาการอยู่ในเกณฑ์ดี สมวัย” ดาบตํารวจหญิงอรวรรณ กล่าว

ทั้งนี้ โครงการศึกษาวิธีการฟื้นฟูที่ดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้มฯ ได้ดำเนินงานกว่า 40 ปี เกิดผลสัมฤทธิ์เห็นผลเป็นรูปธรรม เป็นแหล่งเรียนรู้ในรูปแบบพิพิธภัณฑ์ธรรมชาติที่มีชีวิต ทีขยายผลการพัฒนาสู่ผู้รับประโยชน์กว่า 2,400 ครัวเรือน ประชาชนกว่า 7,000 คน จากเขตเมืองสู่ชายแดน โดยในแต่ละปีมีผู้เข้าศึกษาดูงาน และในปี 2567 มีผู้สนใจเข้ามาศึกษาดูงานกว่า 144,000 คน