เมื่อเร็วๆ นี้ องค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง ได้มีการจัดเวทีขับเคลื่อนข้อเสนอนโยบายสาธารณะการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาโดยชุมชนท้องถิ่น โดยองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมากเป็นเจ้าภาพ ร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะใหญ่ อ.กระแสสินธุ์ จ.สงขลา และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเครือข่ายรอบลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา พร้อมภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐและเอกชน โดยมีสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3)สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ ให้การสนับสนุน โดยมีผู้เข้าร่วมประมาณ 200 คน

เวทีขับเคลื่อนข้อเสนอนโยบายสาธารณะการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาโดยชุมชนท้องถิ่นมีวัตถุประสงค์เพื่อสื่อสารศักยภาพของชุมชนท้องถิ่นในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเชิงพื้นที่ ให้เกิดการตระหนักในการอนุรักษ์ฟื้นฟู ใช้ประโยชน์จากลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา และทรัพยากรธรรมชาติสิ่งแวดล้อม ซึ่งงานนี้มี ดร.นพ.พิสิษฐ์ ศรีประเสริฐ กรรมการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ, ดร.นิสา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต รักษาการผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) และหัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ร่วมแลกเปลี่ยนและหนุนเสริมการขับเคลื่อนข้อเสนอนโยบายการฟื้นฟูพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาด้วย

นายภัคเอื้ออิชณน์ สอนสังข์ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมาก อ.ปากพะยูน จ.พัทลุง เปิดเผยว่า เวทีขับเคลื่อนข้อเสนอนโยบายสาธารณะที่จัดขึ้นนี้ ต้องการเผยให้เห็นข้อค้นพบที่อบต.เกาะหมาก ดำเนินการเพื่อฟื้นฟูทรัพยากรสัตว์น้ำร่วมกับเครือข่ายองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในเขตลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา เช่น ทต.เกาะนางคำ, ทต.ปากพะยูน,อบต.คลองรี, อบต.เกาะใหญ่ พร้อมเครือข่าย ซึ่งผลการดำเนินการเหล่านี้ จึงอยากเสนอให้กับภาครัฐและเอกชนได้รับทราบ เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการต่อไปในอนาคต

ข้อค้นพบจนนำไปสู่ข้อเสนอมีหลายประการด้วยกัน อาทิ การส่งเสริมการมีส่วนร่วมและสร้างความเข้มแข็งของกลไกทั้งระดับหมู่บ้าน ตำบล และเครือข่าย, การพัฒนาศักยภาพผู้นำ, การพัฒนาระบบข้อมูล, การจัดทำเขตรักษาและอนุรักษ์พันธุ์สัตว์น้ำ, การกำหนดกติกาชุมชน, การสนับสนุนการจัดทำบ้านปลาด้วยการบรรจุเข้าสู่แผนพัฒนาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น, การเพาะพันธุ์และปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำ, การอนุรักษ์และเพิ่มพื้นที่ป่ารอบทะเลสาบสงขลา, การส่งเสริมการท่องเที่ยว และการรณรงค์และประชาสัมพันธ์

นายภัคเอื้ออิชณน์ กล่าวด้วยว่า ด้วยเหตุที่ตั้งของตำบลเกาะหมากอยู่ในเขตลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา และทั้ง 11 หมู่บ้านที่อยู่ในเขตรับผิดชอบของอบต.เกาะหมาก ล้วนมีพื้นที่เชื่อมต่อกับทะเลสาบ ขณะเดียวกันประชาชนต่างใช้ทะเลสาบสงขลาเป็นแหล่งหารายได้เลี้ยงครอบครัว ต่อมาเมื่อทรัพยากรสัตว์น้ำในทะเลสาบสงขลาลดลง ชาวบ้านออกเรือไปจับปลาจับกุ้งได้น้อยมีรายได้เพียง 150-200 บาทต่อการออกเรือหนึ่งครั้ง

ซึ่งเมื่อตนเข้ามารับตำแหล่งนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมากเมื่อปี 2565 จึงได้กำหนดนโยบายด้านเศรษฐกิจ เพิ่มรายได้ให้กับพี่น้องประชาชน โดยเฉพาะฟื้นฟูทะเลสาบสงขลาให้มีสัตว์น้ำเพิ่มขึ้น ชาวบ้านจะได้ประกอบอาชีพประมงได้อย่างมั่นคง มีรายได้สม่ำเสมอ โดยโครงการแรกที่ดำเนินการ คือการสร้างศูนย์เพาะพันธุ์สัตว์น้ำ โดยการเพาะพันธุ์กุ้งก้ามกราม

“ศูนย์เพาะพันธุ์แห่งนี้ เป็นแห่งแรกและแห่งเดียวที่บริหารจัดการโดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีการจัดสรรงบประมาณให้ปีละประมาณ2 ล้านบาท สามารถปล่อยลูกกุ้งที่ผ่านการอนุบาลแล้วลงสู่ทะเลสาบสงขลาเดือนละ 2 ครั้ง รวม 10 ล้านตัวต่อเดือน เราเริ่มปล่อยกุ้งครั้งแรกเมื่อเดือนมี.ค. 2566 ถึงวันนี้ก็เกือบ 2 ปีแล้ว การเปลี่ยนแปลงก็เห็นได้ชัดขึ้น ผมได้รับเสียงสะท้อนจากพี่น้องกลับมาว่าทุกวันนี้ออกเรือครั้งหนึ่งก็มีรายได้ 500-1,000 บาท บางช่วงก็อาจจะได้ถึง 3,000-5,000 บาท จากเมื่อก่อนที่จับกุ้งได้ตัวหนึ่งเหมือนถูกหวยรางวัลใหญ่” นายภัคเอื้ออิชณน์ กล่าว

ทางด้าน ดร.นิสา รัตนดิลก ณ ภูเก็ต รักษาการผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) กล่าวว่า การจัดเวทีเพื่อเสนอข้อค้นพบและขับเคลื่อนสู่นโยบายสาธารณะขององค์การบริหารส่วนตำบลเกาะหมากในครั้งนี้ เป็นหนึ่งในหลายๆ เวที หลายภูมิภาคที่แผนสนับสนุนสุขภาวะชุมชนให้การสนับสนุน เพื่อกระตุ้นให้ชุมชนมีส่วนร่วม และสร้างประเด็นที่น่าสนใจกับสื่อมวลชนระดับชาติ ด้วยหวังว่าสาธารณะจะได้นำข้อค้นพบจากตำบลเกาะหมากและเกาะใหญ่ ไปเป็นต้นแบบและสร้างแรงบันดาลใจให้กับชุมชนอื่นๆ

“พื้นที่เกาะหมาก ได้ใช้สถานการณ์ที่เกิดขึ้นในพื้นที่ เช่น เศรษฐกิจ อาชีพ สภาพภูมินิเวศ มาเป็นแนวทางในการจัดการปัญหา สร้างแนวทางปฏิบัติ และใช้กลไกเครือข่าย ผลักดันนโยบายจนนำไปสู่ข้อบัญญัติท้องถิ่น” รักษาการผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก 3) กล่าว

ดร.นิสา กล่าวด้วยว่า การเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่นผ่านหลักการ 3 สร้าง สร้างการเรียนรู้ สร้างการมีความรู้และสร้างการเปลี่ยนแปลง หนุนเสริมการทำงานของภาคีเครือข่ายตามยุทธศาสตร์เสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่น (S-II) ด้วยการหนุนเสริมการสร้างกลไกพัฒนาคน ผู้นำ 4 องค์กรหลัก สนับสนุนการพัฒนาและนำใช้ข้อมูลเพื่อแก้ไขปัญหา ตลอดจนผลักดันงานสู่งานประจำและระดับนโยบายบูรณาการงานฟื้นฟู ซึ่งอบต.เกาะหมาก เป็นตัวอย่างที่ดีในการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนท้องถิ่นด้วยหลักการดังกล่าว!!!