มันเล็กมาก! ‘หมอยง’แนะกำจัดต้นตอ หลีกเลี่ยง‘ฝุ่น PM2.5’ ดีกว่าใส่หน้ากาก

6 กุมภาพันธ์ 2568 ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ ราชบัณฑิต สำนักวิทยาศาสตร์ ศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก คณะแพทยศาสตร์จุฬา โพสต์เฟซบุ๊กในหัวข้อ “PM 2.5 กับไวรัส” ระบุว่า...

PM 2.5

ฝุ่นจิ๋วที่มีการกล่าวถึงกันมาก มีขนาดเล็กมาก 2.5 ไมครอน หรือกล่าวได้ว่า 2.5 ในล้านเมตร ซึ่งมีขนาดเล็กมาก สิ่งใดก็ตามที่มีขนาดเล็กกว่า 5 ไมครอน สามารถลงไปถึงถุงลมปอดได้ แต่แน่นอนส่วนหนึ่งจะเกาะอยู่ตามผนังของหลอดลมจนถึงหลอดลมฝอย ที่หลอดลมหรือหลอดลมฝอยจะมี cilia และเยื่อเมือกคอยพัดโบกสิ่งแปลกปลอมขึ้นมา หรือออกไป แต่สิ่งที่เล็กมากๆก็สามารถถึงถุงลมของปอดได้

เมื่อมาเปรียบเทียบกับขนาดของไวรัส

ไวรัสจะมีขนาดที่เราพูดถึงคือนาโนเมตร คือ เล็กกว่า PM 2.5  โดยหน่วยนาโนเมตร จะเล็กกว่าไมโครเมตรพันเท่า เราจะเห็นว่าไวรัสมีขนาดเล็กมาก ยกตัวอย่างไวรัสตับอักเสบบี มีขนาด 40 นาโนเมตร โควิด 19 มีขนาด 120 นาโนเมตร จึงไม่แปลกที่จะลงไปถึงส่วนต่างๆของร่างกายได้

การใช้หน้ากากอนามัยในการป้องกันฝุ่นจิ๋ว ถ้าป้องกันจริงๆไม่ให้เข้าไปเลย หน้ากากที่เราใช้อยู่กันทั่วไปที่เห็นอยู่ ส่วนใหญ่จะมีลมเข้าข้างๆแก้มและจมูก ก็จะกันได้ไม่มาก แต่มีการแนะนำให้ใช้หน้ากาก N95

โดยปกติหน้ากาก N95 ที่ใช้ทางการแพทย์เมื่อปฏิบัติการในห้องชีวนิรภัย ที่ผมใช้อยู่ป้องกันไวรัสโดยเฉพาะโรคร้ายทั้งหลาย เราจะใส่ และทำ fit test ก่อนเพื่อตรวจสอบดูว่าจะไม่มีลมรั่ว เข้าทางข้างแก้มหรือจมูกเลย เวลาหายใจ ลมเข้าออกจะต้องผ่านตัวหน้ากากเท่านั้น ไม่มีการรั่วออกข้างๆ จึงจะเข้าไปปฏิบัติการที่เกี่ยวกับชีวะนิรภัยได้ และการอยู่ในห้องชีวะนิรภัย เราคงไม่ได้อยู่นาน อยู่แค่ชั่วโมงก็เก่งแล้ว

ดังนั้น การใส่ N95 เพื่อป้องกันฝุ่นจิ๋ว ถ้าทำแบบไม่ให้ลมเข้าออกดังกล่าว และเดินบนถนน ถ้าอยู่ได้มากกว่า 1 ชั่วโมงก็เก่งมาก กลัวจะเป็นลมเสียก่อน

ฝุ่นจิ๋วมีพิษมีภัยจริง

ถ้าเป็นไปได้ควรหลีกเลี่ยง และกำจัดต้นตอ ดีกว่าที่จะมาดูแลที่ปลายเหตุ การใส่หน้ากากอนามัยป้องกันได้บ้าง แต่ถ้าใส่แล้วยังหายใจเอาอากาศที่ไม่ได้ผ่านการกรองจากตัวหน้ากาก ก็จะช่วยได้น้อย เพราะฝุ่นมีขนาดเล็กมาก ที่ปนอยู่กับอากาศ

-005