กระทรวง อว.เดินหน้าอนุมัติ 3 หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ มุ่งพัฒนานักวิจัยขั้นสูงและกำลังคนเฉพาะทาง ขับเคลื่อนเศรษฐกิจบีซีจี พร้อมส่งเสริมซอฟต์พาวเวอร์ไทย เร่งพัฒนาหลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ สร้างกำลังคนตอบโจทย์อุตสาหกรรม

เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2568 คณะกรรมการพิเศษเฉพาะเรื่องด้านการส่งเสริมนวัตกรรมการอุดมศึกษา ซึ่งได้รับมอบอำนาจจากสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ ได้จัดการประชุมครั้งที่ 1/2568 โดยมี นางสาวศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) เป็นประธาน ณ ห้องประชุมชั้น 4 อาคารพระจอมเกล้า สำนักงานปลัดกระทรวง อว.ที่ประชุมได้อนุมัติข้อเสนอการจัดการศึกษาฉบับสมบูรณ์สำหรับ หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ 3 หลักสูตรใหม่ ซึ่งเป็นการศึกษาที่แตกต่างจากมาตรฐานการอุดมศึกษา (Higher Education Sandbox) ขยายหลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ ตอบโจทย์ความต้องการตลาดแรงงาน

ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการสำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันคณะกรรมการพิเศษเฉพาะเรื่องฯ ได้อนุมัติข้อเสนอการจัดการศึกษาภายใต้หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ไปแล้ว 16 หลักสูตร ตั้งเป้าผลิตบุคลากรสมรรถนะสูงกว่า 25,655 คน โดยมี 8 หลักสูตรที่เปิดสอนแล้ว และมีนักศึกษาเข้าเรียน 1,458 คน ในขณะที่อีก 5 หลักสูตร อยู่ระหว่างเตรียมเปิดสอนในปีการศึกษา 2568

นอกจากนี้ กระทรวง อว.ยังได้ส่งเสริมเชิงนโยบายให้เกิด หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ด้านเซมิคอนดักเตอร์ โดยใช้แนวทาง Top-down Approach ซึ่งได้รับอนุมัติแล้ว และจะเริ่มรับนักศึกษารุ่นแรกในปี 2568 จาก 5 สถาบันอุดมศึกษา เพื่อรองรับความต้องการของอุตสาหกรรมเซมิคอนดักเตอร์ที่เติบโตอย่างรวดเร็ว 3 หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ใหม่ มุ่งพัฒนากำลังคนสู่อนาคต

ดร.พรเพ็ญ แซ่อึ้ง ผู้เชี่ยวชาญนโยบาย ฝ่ายนโยบายกำลังคนตามความต้องการของประเทศ สอวช.เปิดเผยว่า 3 หลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ที่ได้รับอนุมัติล่าสุด ได้แก่

1.หลักสูตรด้านชีวสารสนเทศและชีววิทยาระบบ เพื่อขับเคลื่อนเศรษฐกิจ BCG

- ระดับ: วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (M.Sc.) และปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (Ph.D.)

- หน่วยงานดำเนินงาน: วิทยสถานวิทยาศาสตร์แห่งประเทศไทย (ธัชวิทย์), หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนากำลังคน (บพค.), มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี

- จุดเด่น: หลักสูตร Tailor-made ผสานภาคทฤษฎีและปฏิบัติ เน้นการทำงานวิจัยกับโจทย์จริงและเครื่องมือขั้นสูง พร้อมการเรียนการสอนแบบ Research-based ร่วมกับนักวิจัยมืออาชีพ

- เป้าหมาย: ผลิตนักวิจัยระดับสูงด้านชีวสารสนเทศ 100 คน ภายใน 10 ปี

2.หลักสูตรด้านเทคโนโลยีพลังงานชีวภาพและการกลั่นชีวภาพที่ยั่งยืน

- ระดับ: วิศวกรรมศาสตรมหาบัณฑิต (M.Eng.), วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (M.Sc.), และปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (Ph.D.)

- หน่วยงานดำเนินงาน: ธัชวิทย์, บพค., มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี

- จุดเด่น: ใช้ทรัพยากรร่วมระหว่างสถาบันวิจัยและสถาบันอุดมศึกษา มุ่งเน้นการทำวิจัยจากโจทย์จริงแบบ Research-based รวมถึงพัฒนาความสามารถ Scale up กระบวนการผลิตในโรงงานต้นแบบ เชื่อมโยงจากห้องปฏิบัติการสู่การพาณิชย์

- เป้าหมาย: ผลิตนักวิจัยด้านพลังงานชีวภาพและการกลั่นชีวภาพ 50 คน ภายใน 9 ปี

3.หลักสูตรศิลปศาสตรบัณฑิต สาขานวัตกรรมสร้างสรรค์และผู้ประกอบการ

- ระดับ: ศิลปศาสตรบัณฑิต (B.A.)

- หน่วยงานดำเนินงาน: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน

- จุดเด่น: บูรณาการการออกแบบ ศิลปะ และบริหารธุรกิจ ผสมผสานเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อส่งเสริม Soft Power ใช้แนวทาง Problem-based learning และอ้างอิงมาตรฐาน BTEC

- เป้าหมาย: ผลิตบัณฑิตด้านอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ 100 คน ภายใน 8 ปี

ปักหมุดอนาคตการศึกษาไทย พัฒนากำลังคนตอบโจทย์เศรษฐกิจและอุตสาหกรรม

การอนุมัติหลักสูตรแซนด์บ็อกซ์ทั้ง 3 หลักสูตรนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความมุ่งมั่นของกระทรวง อว.ในการพัฒนากำลังคนให้สอดคล้องกับความต้องการของอุตสาหกรรมและเศรษฐกิจ โดยเฉพาะเศรษฐกิจฐานชีวภาพ (Bio-economy) เศรษฐกิจหมุนเวียน (Circular Economy) และเศรษฐกิจสีเขียว (Green Economy) หรือ BCG Economy ตลอดจนการส่งเสริม Soft Power ไทยในระดับสากล