มหาวิทยาลัยมหาสารคาม (มมส) จัดงาน “ฮีตเดือน 4 ประเพณีบุญผะเหวด” ประจำปี 2568 อย่างยิ่งใหญ่ จำลองมณฑลพิธีเป็นป่าหิมพานต์อัญเชิญพระอุปคุต แห่ผะเหวดเข้าเมืองพร้อมพิธีสำคัญ “ตักบาตรข้าวพันก้อน”สืบสานประเพณีอันดีงามของชาวอีสาน

มหาวิทยาลัยมหาสารคาม จัดงาน “ฮีตเดือน 4 ประเพณีบุญผะเหวด ประจำปีงบประมาณ 2568” ณ พิพิธภัณฑ์มหาวิทยาลัยมหาสารคามโดยจำลองมณฑลพิธีให้เป็นป่าหิมพานต์เพื่อสืบสานประเพณีฮีต 12 คอง 14 ของชาวอีสาน โดยมีพิธีสำคัญต่างๆ มากมาย อาทิ พิธีอัญเชิญพระอุปคุตขึ้นจากน้ำ ขบวนแห่พระอุปคุต แห่ผะเหวดเข้าเมือง การเทศน์มาลัยหมื่น-มาลัยแสน และพิธีตักบาตรข้าวพันก้อน

รศ.ดร.ประยุกต์ ศรีวิไล ผู้รักษาราชการแทนอธิการบดีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม กล่าวว่า งานบุญผะเหวดที่จัดขึ้นในปีนี้ เพื่อทำนุบำรุงสืบสานประเพณีฮีตสิบสองในพื้นที่ รวมถึงการส่งเสริมพระพุทธศาสนา และบำรุงวัดในพื้นที่รอบมหาวิทยาลัย นอกจากนี้ยังเป็นการเสริมสร้างความสามัคคีในหมู่คณาจารย์ บุคลากร และนิสิต ผ่านการแต่งกายชุดผ้าไทยและการร่วมกิจกรรมต่างๆ ภายในงาน

นายภูวดล อยู่ปาน นักวิชาการศึกษา งานเอกสารใบลาน กลุ่มงานทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน สถาบันวิจัยศิลปะและวัฒนธรรมอีสาน มมส กล่าวว่า บุญผะเหวด หรือบุญมหาชาติ เป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญของชาวอีสาน ที่มีการทำทานครั้งยิ่งใหญ่และมีการเทศน์มหาชาติ ซึ่งเป็นเรื่องราวของพระเวสสันดรชาดก โดยเชื่อว่าหากใครได้ฟังเทศน์ครบ 13 กัณฑ์ จะได้รับอานิสงส์อันยิ่งใหญ่ การจัดงานในครั้งนี้ มมส ได้จัดพิธีตามแบบโบราณ โดยมีการเตรียมเครื่องบูชาคาถาพันต่างๆ เช่น ธูปพันดอก เทียนพันเล่ม หมากเมี่ยงพันคำ และข้าวตอกดอกโน นอกจากนี้ ยังมีขบวนแห่ที่สวยงามจากนิสิตวงกลองยาวศิลป์อีสาน วิทยาลัยดุริยางคศิลป์และคณะศิลปกรรมศาสตร์และวัฒนธรรมศาสตร์

โดยช่วงเช้าจะมีพิธีตักบาตรข้าวพันก้อน ซึ่งเป็นพิธีสำคัญที่เกี่ยวข้องกับการบำเพ็ญมหาทานของพระเวสสันดร โดยมีการปั้นข้าวเหนียวเป็นก้อนกลมนำไปวางตามต้นเสาทั้ง 8 ทิศ และหน้าหอพระอุปคุต ตลอดทั้งวันมีการเทศน์ 1,000 พระคาถา และมีการสาดข้าวเมื่อเทศน์จบแต่ละกัณฑ์ เพื่อจำลองฝนทิพย์

นอกจากนี้ ยังมีการแห่กัณฑ์หลอนเพื่อถวายปัจจัยแก่พระสงฆ์ ซึ่งปัจจัยที่ได้จะนำไปทำนุบำรุงวัดรอบมหาวิทยาลัย ตามวิสัยทัศน์“มหาวิทยาลัยเพื่อชุมชน” และมีการตั้งโรงทานจากหน่วยงานต่างๆ ของมหาวิทยาลัย

ด้าน ว่าที่ร้อยตรีอาทิตย์ อนุสรณ์ หัวหน้างานพิธีการและกิจการพิเศษ มมส กล่าวว่า การจัดงานบุญผะเหวดในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสืบสานประเพณีฮีต 12 ทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา และสร้างความสามัคคีในหมู่คณาจารย์ บุคลากร นิสิต และนักเรียนโรงเรียนสาธิตฯ โดยจัดพิธีอัญเชิญพระอุปคุต และการฟังเทศน์และแห่กัณฑ์หลอน ซึ่งบรรยากาศเต็มไปด้วยความสนุกสนานตามแบบฉบับชาวอีสาน

สำหรับการเทศน์มหาชาติเป็นการเล่าเรื่องราวของพระเวสสันดรชาดก ซึ่งเป็นเรื่องราวของการให้ทาน โดยเชื่อว่าหากใครได้ฟังเทศน์ครบ 13 กัณฑ์ จะได้ไปเกิดในยุคพระศรีอริยเมตไตรย โดยงานจะเห็นการโยนข้าวสาร ในช่วงการฟังพระเทศน์ เป็นการสื่อว่า “การโยนข้าวสาร ข้าวตอก เป็นกุศโลบายของการให้ทาน และจำลองฝนโบกขรพรรษ ซึ่งเป็นฝนพิเศษ” โดยความตั้งใจในปีหน้า มมส มีแผนจะจัดงานให้ยิ่งใหญ่ขึ้น โดยอาจเพิ่มเป็น 3-4 วันและเพิ่มกิจกรรม เช่น นิทรรศการทางวิชาการ และการประกวดแต่งกายกัณฑ์หาชาลี