สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) ผนึกกำลังกับสถาบันนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (STIPI) มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี (มจธ.) เปิดหลักสูตร “การออกแบบนโยบายวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม รุ่นที่ 7” (STI Policy Design: STIP07) มุ่งพัฒนากำลังคนด้านการออกแบบนโยบายเชิงกลยุทธ์ ตอบโจทย์การพัฒนาประเทศในยุคเปลี่ยนผ่าน พร้อมสร้างเครือข่ายนักนโยบายจากทุกภาคส่วน

ดร.สุรชัย สถิตคุณารัตน์ ผู้อำนวยการ สอวช. กล่าวว่า การพัฒนานักออกแบบนโยบายให้สามารถผลักดันแนวคิดไปสู่การใช้จริงได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องอาศัยการถ่ายทอดประสบการณ์ การเชื่อมโยงผู้กำหนดนโยบาย และการสนับสนุนจากภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน และสถาบันวิชาการ ซึ่งหลักสูตร STIP ถือเป็นเวทีสำคัญในการเตรียมความพร้อมบุคลากรให้เข้าใจทิศทางอนาคต และสามารถใช้ “เข็มทิศอนาคต” หรือ Strategic foresight เพื่อวางนโยบายที่ตอบโจทย์การเปลี่ยนแปลงของโลก

ผศ.ดร.สันติ เจริญพรพัฒนา รองอธิการบดีฝ่ายแผนและยุทธศาสตร์ มจธ. กล่าวว่า หลักสูตร STIP ได้สร้างศิษย์เก่ามากกว่า 300 คนจากหลากหลายภาคส่วน ซึ่งล้วนเป็นพลังสำคัญในการพัฒนานโยบาย วทน. ของประเทศ พร้อมเชื่อมั่นว่าการมีนโยบายที่ดีและทันสถานการณ์จะส่งผลกระทบต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมได้อย่างมีนัยสำคัญ

ด้าน ดร.สุชาต อุดมโสภกิจ ผู้ช่วยผู้อำนวยการ สอวช. ระบุว่า หลักสูตรนี้ได้รับการออกแบบให้เหมาะสมกับบริบทการทำงานจริงของบุคลากรในระบบอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อววน.) รวมถึงภาคเอกชน โดยมุ่งพัฒนาองค์ความรู้และทักษะในการเสนอและผลักดันนโยบายสาธารณะอย่างเป็นรูปธรรม

สำหรับปีนี้ หลักสูตร STIP รุ่นที่ 7 มีผู้เข้าร่วมอบรมจำนวน 59 คน จาก 36 หน่วยงาน โดยมีเนื้อหาการเรียนรู้ตั้งแต่การวิเคราะห์ปัญหา การเข้าใจเครื่องมือเชิงนโยบาย การจัดทำโครงงานกลุ่ม และการสร้างเครือข่ายนักนโยบาย ซึ่ง ดร.แบ๊งค์ งามอรุณโชติ ผู้อำนวยการ STIPI มจธ. กล่าวว่า เป้าหมายสำคัญคือการฝึกให้ผู้เข้าร่วมสามารถ “มองเห็นอนาคต” และใช้เครื่องมือทางนโยบายเพื่อนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริง

ในงานยังมีการบรรยายพิเศษจาก ดร.สุรชัย ในหัวข้อ “มองกว้าง มองไกล: Foresight กับประเด็นท้าทายในการพัฒนาประเทศไทยด้วย อววน.” โดยกล่าวถึงสัญญาณสำคัญของโลก เช่น สงครามเทคโนโลยี AI การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ และการเข้าสู่สังคมสูงวัย ซึ่งล้วนส่งผลต่อการวางแผนนโยบายอย่างยั่งยืน พร้อมย้ำว่าการมี foresight จะช่วยให้ประเทศสามารถวางยุทธศาสตร์ได้อย่างมีข้อมูล และเท่าทันการเปลี่ยนแปลงในระดับโลก

ขณะเดียวกัน ดร.สิริพร พิทยโสภณ รองผู้อำนวยการ สอวช. ได้ร่วมบรรยายเรื่อง “ประเด็นท้าทายในการพัฒนาประเทศไทยด้วย อววน.” โดยได้นำเสนอกรอบแนวคิดการออกแบบนโยบายเชิงระบบ ที่รวมเศรษฐกิจนวัตกรรม เศรษฐกิจฐานราก และเศรษฐกิจสีเขียวเข้าด้วยกัน พร้อมยกตัวอย่างกลไกสนับสนุนของ สอวช. เช่น การสร้างธุรกิจฐานนวัตกรรม (IDE), การจัดทำแพลตฟอร์ม ECIP, การจัดตั้ง University Holding Company และ Social Integrated Enterprise (SIE) รวมถึงการขับเคลื่อนนโยบายด้านอาหารอนาคต (Future Food) และการพัฒนาเมืองวัฒนธรรมผ่านแผนที่วัฒนธรรม

ทั้งนี้ หลักสูตร STIP รุ่นที่ 7 ถือเป็นอีกก้าวสำคัญในการเร่งสร้าง “นักออกแบบนโยบายแห่งอนาคต” ที่มีความสามารถในการวิเคราะห์ วิจัย ออกแบบ และขับเคลื่อนนโยบายให้เกิดผลอย่างแท้จริงต่อการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน