"ชลน่าน"เตรียมออกกฎกระทรวง หากครอบครองเม็ดยาบ้าไม่เกิน"10 เม็ด"ถือเป็นผู้เสพเท่ากับเป็นผู้ป่วยต้องไปบำบัด หลังมีข้อสรุปร่วม ป.ป.ส. เผยพิจารณาทุกมิติทั้งการแพทย์ เศรษฐกิจ กฎหมาย พฤติกรรมผู้ค้า คาดประกาศได้ปลายเดือน พ.ย.-ธ.ค.

30 ต.ค.66 ที่โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชัน กทม.นพ.ชลน่าน ศรีแก้ว รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) เปิดการประชุมเชิงปฏิบัติการเพื่อขับเคลื่อนนโยบายด้านการบำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติด ปีงบประมาณ 2567 ว่า เราประกาศเรื่องยาเสพติดเป็นวาระแห่งชาติ โดยเป็นเรื่องที่ต้องสู้ร่วมกัน เพื่อคืนลูกหลานเยาวชน คืนโอกาสให้ประชาชนคนไทย และสร้างโอกาสประเทศในการขับเคลื่อนผลิตภาพมนุษย์วัยแรงงาน ทั้งนี้ มั่นใจว่านโยบายเร่งรัดควิกวินเรื่องยาเสพติดจะดำเนินการแล้วเสร็จได้ใน 100 วัน กิจกรรมที่ดำเนินการ คือ 1. มินิธัญญารักษ์ ครอบคลุมทุกจังหวัด เป็นสถานที่บำบัดรักษาผู้ติดยาเสพติด  2.มีหอผู้ป่วยจิตเวชและยาเสพติดทุกจังหวัด และ 3.มีกลุ่มงานด้านจิตเวชและยาเสพติดทุกอำเภอ เพื่อรองรับเป็นโครงสร้างการทำงาน เราจะประกาศให้ครบทุกพื้นที่

นพ.ชลน่าน ระบุว่า ในมุมของ สธ.มีบทบาทสำคัญภายใต้กฎหมายที่เกี่ยวข้อง อย่างประมวลกฎหมายยาเสพติด พ.ศ. 2564 ที่ออกมาคือ การบำบัดรักษาและฟื้นฟู โดยใช้กลไกทั้งสถานบริการเน้นหนักด้านการแพทย์ อีกส่วนคือ ชุมชนบำบัด เน้นหนักด้านพฤติกรรม ซึ่งจะต้องผสมผสานบูรณาการหลายภาคส่วน ทั้งนี้สิ่งที่ต้องเน้นให้ผู้ปฏิบัติงานในพื้นที่ดำเนินการ คือ การให้ความรู้ ความใส่ใจกับคนเกี่ยวข้องยาเสพติดด้วย โดยย้ำว่าเรื่องนี้เป็นโรคติดต่อเรื้อรังที่เป็นซ้ำได้ ถ้าเข้าใจอย่างนี้การดูแลฟื้นฟูติดตามจะสำเร็จมากขึ้น อาจป้องกันการเป็นซ้ำมากขึ้นเพราะเราเข้าใจ สำคัญคือทำอย่างไรไม่ให้กลับมาเสพซ้ำ เป็นหน้าที่ของครอบครัวและชุมชนที่ต้องช่วยกันไม่ให้มีผู้ไปเสพยาเสพติด

นพ.ชลน่าน กล่าวอีกว่า นิยามตามกฎหมายผู้เสพคือผู้ป่วย ซึ่งคาดการณ์ว่า มีประมาณ 1.5 ล้านรายที่เป็นผู้ใช้ ผู้เสพ และผู้ที่ติดแล้ว โดยผู้ใช้คือผู้เสพที่ไม่มีอาการ ใช้บางครั้งบางคราว ผู้เสพคือมีอาการต้องใช้ยามากขึ้น และผู้ติดแล้วมีอาการติดยาอย่างชัดเจน ทั้ง 3 กลุ่มคือผู้เสพที่เราต้องดูแล ส่วนจะเข้าการบำบัดรักษาอย่างไรก็แบ่งกลุ่ม ผู้ใช้จะเป็นชุมชนบำบัด ผู้เสพและผู้ติดจะเป็นหน้าที่ของมินิธัญญารักษ์และหอผู้ป่วยจิตเวช อย่างไรก็ตาม จะมีการประกาศคิกออฟให้สังคมรับรู้ว่า จะเอายาบ้ากี่เม็ดถึงเป็นผู้เสพและตีเป็นผู้ป่วย นั่นคือมุมของกฎหมาย แต่มุมสาธารณสุขอย่าไปสนใจว่ากี่เม็ด จะ 1 เม็ด 10 เม็ดก็คือผู้เสพและผู้ป่วย เป็นหน้าที่ของพวกเราที่ต้องดูแล

"ตอนนี้ให้ทีมพิจารณาเชิงวิชาการ มิติสังคม เชิงเศรษฐกิจ และการบังคับใช้กฎหมาย กำลังทำกฎกระทรวงซึ่งเป็นหน้าที่ สธ.ต้องออกคือ  จะอยู่ที่ 10 เม็ด  โดยการครอบครองต่ำกว่า 10 เม็ดถือเป็นผู้เสพ มากกว่า  10 เม็ดถือเป็นผู้ค้า  แต่นั่นเป็นมุมของผู้ปราบปราม  ผมเรียน รมว.ยุติธรรม ว่าแม้จะ 1 เม็ด แต่มีพฤติกรรมขายก็ต้องเป็นผู้ค้า นั่นเป็นหน้าที่ของท่าน แต่ในมุม สธ.ไม่ว่ากี่เม็ดเราก็ดูแลหมด แม้เราจะเป็นผู้ประกาศกฎกระทรวง แต่ไม่ว่ากี่เม็ด จะ 1 เม็ด 2 เม็ด 11 12 หรือ 13 เม็ดก็เป็นหน้าที่เราต้องบำบัดรักษา โดยสรุปว่าการครอบครองยาบ้าน้อยกว่า 10 เม็ดให้ถือเป็นผู้เสพ ที่ต้องได้รับการบำบัดในฐานะผู้ป่วย แต่ถือครองมากกว่า 10 เม็ดให้ถือเป็นผู้ค้า ซึ่งจะต้องได้รับการบำบัดพร้อมกับการดำเนินคดีจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ" นพ.ชลน่านกล่าว

เมื่อถามถึงเหตุผลที่จะออกกฎกระทรวงกำหนดจำนวนยาบ้าไม่เกิน 10 เม็ดเป็นผู้เสพ  นพ.ชลน่านกล่าวว่า กฎหมายมอบให้เป็นหน้าที่ของ สธ.ออกกฎกระทรวงประกาศจำนวนเม็ดยาที่เข้าข่ายว่าเป็นผู้เสพแยกกับผู้ค้า เป็นมาตรการด้านกฎหมาย ไม่เกี่ยวกับการดูแล  เรากำลังให้คณะกรรมการของเราร่วมกับ ป.ป.ส.พิจารณาจำนวนเม็ด ซึ่งเสนอมาแล้วเหลือขั้นตอนการประกาศในกฎกระทรวง สรุปอยู่ที่ 10 เม็ด ซึ่งมีเหตุผลรองรับ เราใช้ทุกมิติ ทั้งการแพทย์ ฤทธิ์ของยาที่เกิดผลต่อผู้เสพ มิติด้านเศรษฐกิจ เรื่องการบังคับใช้กฎหมาย และพฤติกรรมของผู้ค้า เอา 4 อย่างมารวมกัน พฤติกรรมผู้ค้าส่วนใหญ่จะทำแพคเกจจิ้ง 10 เม็ดในการค้า จึงเป็นเหตุผลรวม โดยเกิน 10 เม็ดทั่วไปถือว่าเป็นผู้ค้า ถ้าตัดน้อยกว่า 10 เม็ดเป็นผู้เสพ

เมื่อถามย้ำว่า มีข้อกังวลหรือไม่ว่า การกำหนดอยู่ที่ 10 เม็ดเป็นผู้เสพ แต่จะมีการปรับมาขายต่ำกว่า 10 เม็ดมากขึ้น  นพ.ชลน่าน กล่าวว่า 1 เม็ดถ้ามีพฤติกรรมของการค้าก็ถือว่าเป็นผู้ค้า ไม่ได้คุ้มครอง

ถามว่าการออกประกาศกฎกระทรวงจำนวนเม็ดยาจะอยู่ใน 100 วันควิกวินด้วยหรือไม่  นพ.ชลน่าน กล่าวว่า ขั้นตอนการประกาศกฎกระทรวงไม่ได้ยุ่งยาก แต่ถ้าคณะกรรมการพิจารณาแล้วเมื่อเป็นข้อตกลงยุติแล้ว ทางรัฐมนตรีก็ออกประกาศเป็นกฎกระทรวงได้ มั่นใจว่าเราจะทำได้ภายในปลายเดือนนี้หรือเดือน ธ.ค.