อย่าดัน‘กิตติรัตน์’

นั่งปธ.บอร์ดธปท.

ปมขาดคุณสมบัติ

ครม.ต้องรับผิดชอบ

อย่าดันทุรัง!“ทนายเชาว์”อดีตรองโฆษกปชป.กางข้อกฎหมายชี้ชัด“กิตติรัตน์”นั่งปธ.บอร์ดแบงก์ชาติไม่ได้เหตุพ้นตำแหน่งการเมืองไม่ถึง 1 ปี จี้รมว.คลัง ไม่กล้าเสนอครม.ถ้าเสนอไปแล้วมติเห็นชอบ หากไม่มีการท้วงติงเรื่องคุณสมบัติ ซึ่งเทียบเคียงเศรษฐาแต่งตั้งพิชิต ชื่นบาน นั่ง รมต.เตือนยังดันทุรังจะเข้าข่ายฝ่าฝืนจริยธรรม จ่อถูกยื่นถอดถอนครม.หรือนายกฯรวมถึงคณะกรรมการคัดเลือก ต้องรับผิดชอบด้วย

เมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน2567 นายเชาว์ มีขวด ทนายความและอดีตรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ ให้สัมภาษณ์กับรายการ “สีสันการเมือง แบบ เด้งเด้ง” ทางช่องยูทูบ “แนวหน้าออนไลน์” ในประเด็นที่คณะกรรมการสรรหาผู้ดำรงตำแหน่งประธานประธานคณะกรรมการ หรือบอร์ด ของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.)แม้จะกระแสข่าวลงมติเสนอชื่อ นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง อดีตรองนายกรัฐมนตรีและอดีต รมว.คลัง แล้วแต่ยังไม่ส่งรายชื่อให้คณะรัฐมนตรี(ครม.)พิจารณาว่า ตนติดตามเรื่องนี้มาตลอด โดยตั้งแต่เดือนพ.ค. 2567 ที่ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร หัวหน้าพรรคเพื่อไทย ซึ่งขณะนั้นยังไม่ได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีได้ออกมาบริภาษ ธปท. ซึ่งตนก็โพสต์ข้อความลงในเฟซบุ๊กว่าทำแบบนี้ไม่ถูกต้อง

นายเชาว์กล่าวว่า ขณะเดียวกันยังเห็นท่าทีของพรรคเพื่อไทยที่พยายามจะเข้าไปก้าวก่ายการทำงานของ ธปท. เพื่อที่จะได้สามารถทำนโยบายประชานิยมตามที่เคยหาเสียงไว้ได้โดยไม่มีอุปสรรคขัดขวาง จากนั้นก็มีข่าวเล็ดรอดออกมาตลอดจนกระทั่งมาถึงการเลือกประธานและกรรมการบอร์ดของธปท.ที่มีข่าวว่าจะเสนอชื่อนายกิตติรัตน์ พร้อมระบุว่า ตนมองว่า ภาพของ นายกิตติรัตน์ แยกไม่ออกจากพรรคเพื่อไทย เพราะมีบทบาทกับพรรคมาโดยตลอด เคยมีตำแหน่งรองหัวหน้าพรรคเพื่อไทย เคยเป็นรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีในรัฐบาลพรรคเพื่อไทย ทำให้ตนไปศึกษา ระเบียบว่าด้วยการประชุมคณะกรรมการคัดเลือกผู้ทรงคุณวุฒิเป็นประธานหรือกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิในคณะกรรมการธนาคารแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2551 กำหนดคุณสมบัติไว้หลายข้อ

โดยเฉพาะในข้อ 16 เป็นเรื่องของข้อห้าม ซึ่งในข้อ (4) ระบุว่า เป็นหรือเคยเป็นผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เว้นแต่จะได้พ้นจากตำแหน่งมาแล้วไม่น้อยกว่าหนึ่งปี ซึ่งเมื่อย้อนไปดูช่วงที่นายเศรษฐา ทวีสิน เป็นนายกรัฐมนตรี ได้แต่งตั้งนายกิตติรัตน์เป็นประธานที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นการเลี่ยงบาลี มีคำว่า “ของ” เพิ่มมา เพราะเวลานั้นมีการแต่งตั้งประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีไว้แล้ว

ซึ่งนายเศรษฐา มีคำสั่งนายกฯ ที่ 234/2566 เรื่อง แต่งตั้งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี โดยอาศัยอำนาจตามความในมาตรา 11 (6) แห่ง พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 โดยเมื่อเทียบกับคำสั่งนายกฯ ที่ 317/2567 ซึ่งออกโดย น.ส.แพทองธาร เรื่อง แต่งตั้งคณะที่ปรึกษานโยบายของนายกรัฐมนตรี จะพบว่า อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 11 (6) แห่ง พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2534 เช่นเดียวกัน

ทั้งนี้ ตำแหน่งที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นข้าราชการการเมือง ระบุหน้าที่คือเพื่อให้คำปรึกษาและพิจารณาเสนอความเห็นหรือข้อเสนอแนะต่างๆ ตามที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย และเมื่อไปดูการระบุหน้าที่ในตำแหน่งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ก็จะพบการใช้ถ้อยคำแบบเดียวกัน โดยการเติมคำว่า“ของ” เข้ามา ก็เพื่อจะไปตีความกันเองว่าไม่เข้าข่ายเป็นข้าราชการการเมือง ทั้งที่มีบทบาทหน้าที่เหมือนกัน

หรือกรณีที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีที่เป็นข้าราชการการเมือง ที่ให้ส่วนราชการสนับสนุนการดำเนินงานของคณะที่ปรึกษานโยบายของนายกรัฐมนตรีตามที่ได้รับการร้องขอ และให้สำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรีอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติหน้าที่ของคณะที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี สำหรับค่าใช้จ่ายที่เกี่ยวข้องกับการบริหารหรือการดำเนินการต่างๆ ให้เป็นไปตามระเบียบของทางราชการ โดยให้เบิกจ่ายจากงบประมาณของสำนักงานเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ในตำแหน่งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ที่บอกว่าเป็นตำแหน่งลอยๆ ก็ใช้ถ้อยคำเดียวกัน

“ที่อ้างว่าที่ปรึกษาลอย ที่ปรึกษาส่วนตัวของนายกฯมีข้อความเช่นเดียวกันเลย ไม่ได้ผิดแผกแม้แต่ตัวอักษรเดียวแล้วจะให้ตีความได้อย่างไรว่าไม่มีอำนาจหน้าที่ แล้วที่สำคัญที่สุด ผมมองว่าการที่คุณกิตติรัตน์ถูกแต่งตั้งขึ้นมา แต่งตั้งโดยอาศัยอำนาจของกฎหมาย ไม่ใช่แต่งตั้งขึ้นมาลอยๆ โดยที่ไม่มีอำนาจรองรับ ต้องอ้างถึงระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน ปีพ.ศ.2534ข้อ11(6) เหมือนกันเลยกับตำแหน่งที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี”นายเชาว์ กล่าว

นายเชาว์ กล่าวต่อไปว่า เนื้อหาของคำสั่ง เรื่องอำนาจหน้าที่ โดยเฉพาะที่มาของคำสั่งที่ต้องอาศัยบทบัญญัติของกฎหมายในการแต่งตั้ง และคำสั่งนายกรัฐมนตรีหรือคำสั่งรัฐมนตรีก็ถือเป็นกฎหมายที่หน่วยงานต่างๆ ต้องปฏิบัติตาม แต่เป็นกฎหมายลำดับรองจากพระราชบัญญัติ หรือพระราชกฤษฎีกา อนึ่ง ในทางพฤตินัย ตำแหน่งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี อาจมีอำนาจมากกว่าตำแหน่งที่ปรึกษานายกรัฐมนตรีที่เป็นข้าราชการการเมืองเสียอีก เพราะต้องเลือกใช้คนที่ไว้ใจได้และเป็นผู้เชี่ยวชาญจริงๆ มาอยู่ใกล้ตัว

ในขณะที่ตำแหน่งที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี อาจเป็นตำแหน่งที่มีข้อจำกัดเรื่องโควตา เพราะต้องให้บุคคลที่พลาดจากตำแหน่งรัฐมนตรีมาอยู่ในตำแหน่งนี้ ตนจึงชี้ช่องให้เห็นว่า หากมีการพิจารณากันจริงๆ ศาลจะไต่สวนถึงอำนาจหน้าที่ และที่มาของการแต่งตั้งว่าอาศัยคำสั่งใด ตามบทบัญญัติกฎหมายใด ส่วนที่ก่อนหน้านี้ นายวิษณุ เครืองาม อดีตรองนายกฯ ในช่วงที่ไปรับตำแหน่งที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรี ในสมัยรัฐบาลนายเศรษฐา เคยบอกว่าตนเองไม่ใช่ข้าราชการการเมือง เรื่องนี้ก็พูดได้ แต่หากไปดูในเนื้อหาของการแต่งตั้ง ตนว่าข้อเท็จจริงระบุชัด

นอกจากนั้น ตนยังศึกษาความเห็นของกฤษฎีกา ที่เคยพิจารณาในเรื่องนี้ เป็นเรื่องเสร็จที่ 139/2547 คำว่าเรื่องเสร็จหมายถึงพิจารณาเสร็จแล้ว ได้ให้คำจำกัดความของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองกับข้าราชการการเมืองไว้ชัดมากว่าผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองจึงมีความหมายกว้างกว่าข้าราชการการเมือง โดยอ้างอิงบันทึกสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา เรื่องการดำรงตำแหน่งทางการเมืองของกรรมการและผู้บริหารรัฐวิสาหกิจ ซึ่งเป็นการพิจารณาโดยที่ประชุมใหญ่ของคณะกรรมการกฤษฎีกาโดยอยู่ในเรื่องเสร็จที่481/2535 ที่มีคำวินิจฉัยในทำนองเดียวกัน

“ถามว่าถ้าคุณกิตติรัตน์ไม่ถูกแต่งตั้งขึ้นมา คุณกิตติรัตน์จะถูกเรียกว่าเป็นประธานที่ปรึกษาของนายกรัฐมนตรีหรือไม่มันต้องอาศัยรากของการแต่งตั้งขึ้นมา ว่าถ้าแต่งตั้งขึ้นมาแล้วมีตำแหน่ง ไม่ใช่นายกิตติรัตน์ธรรมดาแล้ว เป็นนายกิตติรัตน์สามารถจะเรียกข้าราชการมาประชุม ข้าราชการต้องอำนวยความสะดวก และสำนักเลขาฯนายกรัฐมนตรี ต้องตั้งเบิกงบประมาณให้ไปดำเนินการในเรื่องต่างๆ ตามที่นายกรัฐมนตรีได้มีคำสั่งไว้” นายเชาว์ระบุ

นายเชาว์ ยังกล่าวอีกว่า การที่ นายกิตติรัตน์ จะเป็นประธานบอร์ด ธปท.ยากหรือไม่ยาก ให้ดูท่าทีของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ถามว่าเหตุใดจึงไม่เสนอชื่อนายกิตติรัตน์เข้าสู่การพิจารณาในที่ประชุม ครม. ก็เห็นได้ชัดว่าไม่กล้าเสนอ เพราะเสนอไปแล้วผู้ที่มีมติเห็นชอบซึ่งก็คือ ครม. หากไม่มีการท้วงติงเรื่องคุณสมบัติ ส่วนที่ถามว่า จะเทียบเคียงกับกรณีที่นายเศรษฐา แต่งตั้งนายพิชิต ชื่นบาน เป็น รมต.ประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ได้หรือไม่ ตนมองว่าเทียบได้ แต่ต้องดูว่ายังคงดันทุรังหรือไม่ก็จะเข้าเรื่องฝ่าฝืนจริยธรรมโดยกรณีแต่งตั้งนายพิชิต จุดสำคัญคือไม่ได้มีการนำข้อห้ามและข้อเท็จจริงของนายพิชิตโดยตรงไปปรึกษากฤษฎีกา โดยเลี่ยงไปถามเรื่องโทษจำคุกโดยคำพิพากาษาของศา