วันที่ 15 เมษายน 2568 นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และประธานคณะกรรมการด้านวิชาการ พรรคพลังประชารัฐ โพสต์ข้อความหัวข้อ แซงชั่นตัวแม่: แม่เหล็กแร่หายาก โดยระบุว่า

ทรัมป์ประกาศอัตราภาษี หลังจากนั้นไม่กี่วัน มีการยกเลิก 2 ครั้ง ฝ่ายตรงข้ามบอกว่า คิดไม่รอบคอบ ฝ่ายเชียร์บอกว่า เป็นศิลปการเจรจา Art of the Deal ทรัมป์ต้องเล่นหมากรุก 5 มิติอย่างแน่นอน แต่ผู้ที่อ่านหนังสือจะเข้าใจไม่ยาก เพราะในบทแรก หน้าแรก ย่อหน้าที่สอง เขาเขียนว่า

Most people are surprised by the way I work. I play it very loose. I don’t carry a briefcase. I leave my door open. You can’t be imaginative or entrepreneurial if

you’ve got too much structure. I prefer to come to work each day and just see what develops.

แปลสรุปว่า เขามาทำงานแต่ละวันโดยจะไม่ถือกระเป๋า จะไม่มีแผนงานตายตัว เขาจะมาดูหน้างานเป็นหลัก

ถ้าดูคลิปการประชุมคณะรัฐมนตรี จะเห็นแต่ละคน เยินยอสรรเสริญเขา มีแต่กล่าวว่า สิ่งที่เขาทำนั้นถูกทางแล้ว

ดูเสมือนไม่มีใครกล้าคัดคาน ทรัมป์เป็นมหาจักรพรรดิโรมันอย่างแท้จริง

แต่ต้องติดตามดูว่า เขาได้ติดกับ หมากรุกแม่เหล็กจีน หรือไม่?

รูป 1 แม่เหล็กที่ทำจากแร่หายากชนิดหนัก เป็นชิ้นส่วนเล็กๆ ที่ขับเคลื่อนมอเตอร์ อันเป็นหัวใจในอุปกรณ์หลายอย่าง

รถไฟฟ้า โดรน หุ่นยนต์ ขีปนาวุธ และยานอวกาศ แม้แต่รถยนต์สันดาบ ก็ต้องใช้สำหรับบางจุด เช่น ระบบพวงมาลัย

รูป 2 แร่นี้ยังต้องนำมาผสม เพื่อผลิตเครื่องเจ็ต เลเซอร์ ไฟหน้ารถ หัวเทียน และตัวเก็บประจุสำหรับชิบคอมพิวเตอร์ สมารทโฟน และเซิฟเวอร์สำหรับ AI

สรุปแล้ว เป็นลำหักลำโค่น ในหลายผลิตภัณฑ์ และเป็นแม่เหล็กชนิดเดียว ที่ทนความร้อนสูงได้

ในช่วงโควิดล็อคดาวน์ จะมีข่าวบ่อยครั้งว่า บางโรงงานรถยนต์ในยุโรป ต้องหยุดการผลิต เพื่อรอชิ้นส่วนเล็กๆ ที่ไม่สามารถนำส่งจากจีน

แต่กรณีขาดแม่เหล็กที่ทำจากแร่หายากนั้น โรงงานในสหรัฐ จะไม่สามารถหาแหล่งซัพพลายอื่นได้เลย

ขณะนี้ จีนยังไม่ได้แบนการส่งออกไปสหรัฐ แต่เปลี่ยนกติกาว่า การส่งออกทั้งหมด ต้องยื่นขอใบอนุญาต

รูป 3 ผู้นำเข้าในสหรัฐฯ จึงได้พยายามออกข่าวว่า การก่ออุปสรรคในการส่งออก จะทำให้จีนเสียความน่าเชื่อถือ

รูป 4 อันที่จริง แร่หายากนั้น มีกระจายอยู่หลายประเทศ แต่ในสหรัฐ ทำเหมืองอยู่เพียงแห่งเดียว และกว่าจะมีผลผลิต ก็สิ้นปีนี้

รูป 5 ในอดีต ญี่ปุ่นเคยถูกจีนแบน จนบัดนี้ ผู้นำเข้าเก็บสต๊อคเป็นปี แต่ผู้นำเข้าสหรัฐประหยัด เก็บสต๊อคไม่มาก

มูลค่าจีนส่งออกแร่หายาก คิดเป็นเงินเพียงนิดเดียว ดังนั้น การแบนส่งออก จะไม่ระคายผิวจีนเลย แต่จะทำให้หลายสายการผลิต ในประเทศตะวันตก ต้องหยุดลงอย่างปิดสนิท

แม่เหล็กแร่หายากนั้น จีนผลิตปีละ 2 แสนตัน 90% ของโลก ที่เหลือผลิตโดยญี่ปุ่นและเยอรมนี แต่ก็ใช้วัตถุดิบจีนอยู่ดี

รูป 6 สีจิ้นผิงเดินทางไปเยี่ยม ให้กำลังใจโรงงานแร่หายาก ในเมืองกานซู ในปี 2019

ปีนั้น เป็นยุคทรัมป์ 1.0 และทรัมป์ประกาศศึกการค้ากับจีน เป็นครั้งแรก

การที่ผู้นำจีน ลงไปดูโรงงานที่ยอดขายไม่มาก บ่งชี้ว่า เขาตระหนักถึงศักยภาพ ในการใช้เป็นเครื่องมือต่อรอง

ตำราพิชัยสงครามซุนหวู่สอนว่า รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งชนะร้อยคราว

ทรัมป์ Art of the Deal ที่ปรับตัวไปตามหน้างาน จึงน่าจะไม่ได้ศึกษาการเดินหมากเงียบของสี  นี่เอง ที่วันนี้ ทรัมป์ต้องการคุมทรัพยากร ในกรีนแลนด์ แคนาดา และยูเครน รวมทั้งต่อไป ตะวันตกคงจะทุ่มผลิตแร่หายาก แต่ทรัมป์จะพบว่า โรงงานที่มีมลพิษสูงเช่นนี้ จะต้องใช้เวลาตั้งหลักขออนุญาตอีกหลายปี จะต้องสู้รบกับผู้คนในท้องถิ่น

ดังนั้น สำหรับปีนี้ เห็นที The Art of the Deal จะถูกต้อนเข้ามุมโดย The Art of War เสียแล้ว