บทบาทของภาครัฐในการส่งเสริมการลด Water Footprint

ภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนการลด Water Footprint ผ่านนโยบายและมาตรการต่างๆ ดังนี้:

1. การกำหนดนโยบายและเป้าหมาย: รัฐบาลควรกำหนดนโยบายระดับชาติในการลด Water Footprint พร้อมตั้งเป้าหมายที่ชัดเจนและวัดผลได้ เพื่อเป็นแนวทางให้ทุกภาคส่วนดำเนินการ

2. การออกกฎหมายและระเบียบ: ภาครัฐควรออกกฎหมายและระเบียบที่ส่งเสริมการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น การกำหนดมาตรฐานการใช้น้ำในภาคอุตสาหกรรม เกษตรกรรม และครัวเรือน

3. การให้แรงจูงใจทางการเงิน: รัฐบาลสามารถใช้มาตรการทางการเงินเพื่อส่งเสริมการลด Water Footprint เช่น การให้สิทธิประโยชน์ทางภาษีแก่ธุรกิจที่ลงทุนในเทคโนโลยีประหยัดน้ำ หรือการสนับสนุนเงินทุนสำหรับโครงการอนุรักษ์น้ำ

4. การลงทุนในโครงสร้างพื้นฐาน: ภาครัฐควรลงทุนในการพัฒนาและปรับปรุงระบบชลประทาน ระบบบำบัดน้ำเสีย และโครงสร้างพื้นฐานด้านน้ำอื่นๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำและลดการสูญเสีย

5. การส่งเสริมการวิจัยและพัฒนา: รัฐบาลควรสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีประหยัดน้ำและนวัตกรรมการจัดการน้ำ ผ่านการให้ทุนวิจัยและการสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ เอกชน และสถาบันการศึกษา

6. การให้ความรู้และสร้างความตระหนัก: ภาครัฐควรจัดทำโครงการให้ความรู้และรณรงค์สร้างความตระหนักเกี่ยวกับความสำคัญของการลด Water Footprint แก่ประชาชนทั่วไป นักเรียน นักศึกษา และผู้ประกอบการ

7. การส่งเสริมการใช้เครื่องมือวัด Water Footprint: รัฐบาลควรส่งเสริมการใช้เครื่องมือวัด Water Footprint ในภาคธุรกิจและอุตสาหกรรม เพื่อให้ผู้ประกอบการเข้าใจปริมาณการใช้น้ำและสามารถวางแผนลดการใช้น้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ

8. การสร้างความร่วมมือระหว่างประเทศ: ภาครัฐควรร่วมมือกับนานาชาติในการแลกเปลี่ยนความรู้ เทคโนโลยี และแนวปฏิบัติที่ดีในการลด Water Footprint รวมถึงการร่วมมือในการจัดการทรัพยากรน้ำข้ามพรมแดน

9. การติดตามและประเมินผล: รัฐบาลควรจัดทำระบบติดตามและประเมินผลการดำเนินนโยบายลด Water Footprint อย่างต่อเนื่อง เพื่อปรับปรุงมาตรการให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

10. การเป็นแบบอย่าง: หน่วยงานภาครัฐควรเป็นแบบอย่างในการลด Water Footprint โดยการนำมาตรการประหยัดน้ำมาใช้ในอาคารและการดำเนินงานของหน่วยงาน

การดำเนินการตามบทบาทเหล่านี้จะช่วยให้ภาครัฐสามารถส่งเสริมการลด Water Footprint ได้อย่างมีประสิทธิภาพ นำไปสู่การใช้ทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืนในระยะยาว

ประเทศไทยมี Water Footprint ค่อนข้างสูงเมื่อเทียบกับประเทศอื่นๆ โดยเฉพาะในภาคการเกษตร เนื่องจากเป็นประเทศที่มีการทำการเกษตรเป็นหลัก และมีการส่งออกสินค้าเกษตรจำนวนมาก Water Footprint โดยเฉลี่ยของประเทศไทยอยู่ที่ประมาณ 2,223 ลูกบาศก์เมตรต่อคนต่อปี ซึ่งสูงกว่าค่าเฉลี่ยของโลกที่อยู่ที่ประมาณ 1,385 ลูกบาศก์เมตรต่อคนต่อปี สำหรับประเทศไทยภาคการเกษตรมีสัดส่วนการใช้น้ำสูงที่สุด โดยเฉพาะการปลูกข้าวซึ่งเป็นพืชเศรษฐกิจหลักการผลิตอาหารและเครื่องดื่มเป็นอุตสาหกรรมที่มี Water Footprint สูง การท่องเที่ยวซึ่งเป็นอุตสาหกรรมสำคัญของไทยก็มีผลต่อ Water Footprint เช่นกัน ในเขตเมืองใหญ่ โดยเฉพาะกรุงเทพมหานคร มีการใช้น้ำในปริมาณมาก ปัญหาภัยแล้งและการจัดการน้ำมีผลกระทบต่อ Water Footprint ของประเทศ

ธนพล ธนากรโยธิน

ศูนย์ความหลากหลายทางชีวภาพชีวภาพ

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย (วว.)